Tibetçe

Bu makalede, Tibetçe'in büyüleyici dünyasına dalacağız, farklı yönlerini, _var2 alanı üzerindeki etkisini ve bu konu etrafında var olan çeşitli görüş ve pozisyonları inceleyeceğiz. Tibetçe, ortaya çıkışından bugünkü varlığına kadar hem uzmanlar hem de meraklılar arasında ilgiyi ve tartışmayı ateşledi. Kapsamlı ve titiz bir analiz yoluyla, Tibetçe'in temel yönlerine ışık tutmaya çalışacağız, _var3 üzerindeki etkisini ve _var4'ün geleceğini dönüştürme potansiyelini inceleyeceğiz. Bu makale aynı zamanda okuyucuya Tibetçe hakkında tam ve dengeli bir bakış sunmayı, düşünmeye ve açık diyaloğa davet eden çok boyutlu bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır.

Tibetçe
བོད་སྐད་ bod skad དབུས་སྐད་ dbus skad ལྷ་སའི་སྐད་ lha-sa'i skad
Bölge	Orta Asya
Etnisite	Tibetliler
Konuşan sayısı	4,173,940  (2022)
Dil ailesi	Çin-Tibet dilleri Tibet-Burma dilleri Tibet-Kanauri dilleri Tibet dilleri Tibetçe
Yazı sistemi	Tibet alfabesi
Resmî durumu
Resmî dil	Çin Tibet Özerk Bölgesi[1]
Dil kodları
ISO 639-3	Çeşitli: bod – Lhasa Tibetçesi dre – Dolpo hut – Humla, Limi lhm – Lhomi muk – Mugom kte – Nubri ola – Walungge loy – Lowa/Loke tcn – Tichurong

Standart Tibetçe, Ü-Tsang Tibetçesi veya Lhasa Tibetçesi, (Tibetçe: ལྷ་སའི་སྐད་, Wylie: Lha-sa'i skad) genellikle Çin içindeki Tibet bölgesinde ve Çin dışındaki Tibetli diaspora tarafından konuşulan bir dildir. Tibetçe, dünyanın hâlâ kullanılan en eski yazımlarından birine sahiptir ve 1200 yıldır aynı şekilde yazılmaktadır. Eski Tibetçede kelime başlarında ünsüz kümeleri varken Ü-Tsang ve Khams lehçelerinde bu ünsüz kümeleri kaybolmuş ve diller tonal bir hâl almıştır.

Ses bilgisi

Ünsüzler

	Çiftdamaksıl	Dişyuvasıl		Retroflex	(Dişyuvasıl-)		Arkadamaksıl		Gırtlaksıl
					Damaksıl
Genizsil	m	n			ɲ		ŋ
Patlamalı	p pʰ	tʰ	t	ʈʰ	cʰ	c	kʰ	k	ʔ
Patlamalı-sürtünmeli		tsʰ	ts	ʈ	tɕʰ	tɕ
Sürtünmeli		s		ʂ	ɕ				h
Sürtünmesiz	w	ɹ̥	ɹ
Yansürtünmesiz					ʎ

Ünlüler

Tibetçedeki ünlüler Türkçedekine benzerdir: A, Ä, E, İ, O, Ö, U, Ü; ancak I yoktur

	Ön	Arka
Kapalı	i y	u
Yarı-kapalı	e ø	o
Yarı-açık	ɛ
Açık	a

Dil bilgisi

Tibetçe, ergatif bir dildir. Tibetçe cümle yapısı genel olarak Özne-Nesne-Fiil'dir. Tibetçede sıfatlar genellikle isimlerin sonrasında gelir.

Kaynakça

1. ^ "Fifty Years of Democratic Reform in Tibet". Official Chinese government site. 2 Mart 2009. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.