Vikipedi:Tarihte bugün/Mayıs

---

1 Mayıs: İşçi Bayramı

• 1776 - İlluminati, Adam Weishaupt tarafından kuruldu.
• 1977 - İstanbul Taksim Meydanı'nda 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları sırasında yaşanan olaylarda 34 kişi öldü, 136 kişi yaralandı.
• 1995 - Hırvatistan Ordusu, Batı Slavonya'yı geri almak için Bljesak Operasyonunu başlattı.
• 1999 - Avrupa Parlamentosu'nun yetkilerini arttıran Amsterdam Antlaşması yürürlüğe girdi.
• 2003 - Bingöl'de meydana gelen depremde 176 kişi öldü, 521 kişi yaralandı.

---

2 Mayıs:

• 1808 - Madrid halkı şehirlerini işgal eden Fransız ordusuna karşı Dos de Mayo Ayaklanmasını başlattı.
• 1889 - Etiyopya ve İtalya arasında Uccialli Antlaşması imzalandı.
• 1945 - Berlin Muharebesi, Sovyet zaferi ile sona erdi, Berlin garnizonu koşulsuz teslim oldu.
• 2008 - Myanmar'da Nargis kasırgası meydana geldi: 80.000'den fazla kişi öldü.
• 2011 - ABD Silahlı Kuvvetleri'nin Pakistan'ın Abbottabad şehrinde açtığı ateş sonucu, Usame bin Ladin öldürüldü.

---

3 Mayıs:

• 1860 - XV. Karl, İsveç ve Norveç kralı olarak taç giydi.
• 1907 - Fenerbahçe Spor Kulübü kuruldu.
• 1947 - Japonya'da, II. Dünya Savaşı sonrasında yeni hazırlanan Japonya Anayasası yürürlüğe girdi.
• 1979 - Margaret Thatcher, İngiltere'nin ilk kadın başbakanı oldu.
• 2001 - ABD, komisyonun 1947'de kurulmasından sonra ilk defa Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonundaki sandalyesini kaybetti.

---

4 Mayıs:

• 1886 - Louisville, Kentucky'de gerçekleşen Haymarket Olayında patlayan bomba nedeniyle 7 polis öldü, 69'u yaralandı.
• 1904 - Fransızların başarısız girişiminden sonra ABD, Panama Kanalı'nın inşasını üstlendi.
• 1924 - 1924 Yaz Olimpiyatları, Paris'te başladı.
• 1926 - Birleşik Krallık'ta yaklaşık 1,2 milyon madencinin katıldığı genel grev başladı.
• 1942 - II. Dünya Savaşı'nda, Port Moresby'ye doğru ilerleyen Japon kuvvetlerinin püskürtülmesiyle sonuçlanan Mercan Denizi Muharebesi başladı.

---

5 Mayıs:

• 553 - İmparator I. Justinianus'un çağrısı ile İkinci Konstantinopolis Konsili toplandı.
• 1260 - Kubilay Han, Moğol imparatoru oldu.
• 1949 - Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç; bir araya gelerek Avrupa Konseyi'ni kurdu.
• 1950 - Bhumibol Adulyadej, Tayland kralı olarak taç giydi.
• 1990 - Konstandinos Karamanlis, Yunanistan Cumhurbaşkanı oldu.

---

6 Mayıs:

• 1889 - Eyfel Kulesi ziyarete açıldı.
• 1910 - V. George, Büyük Britanya ve kolonilerinin kralı oldu.
• 1972 - Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde idam edildi.
• 1994 - Manş Denizi'nin altından İngiltere ile Fransa'yı denizden birbirine bağlayan Manş Tüneli açıldı.
• 2002 - Jean-Pierre Raffarin, Fransa Başbakanı olarak göreve başladı.

---

7 Mayıs:

• 558 - Ayasofya'nın kubbesi çöktü. I. Justinianus kubbenin onarılma emrini verdi.
• 1682 - I. Petro, Rus Çarı oldu.
• 1930 - Hakkari'de meydana gelen depremde 2.514 kişi öldü, yaklaşık 3000 bina hasar gördü.
• 1945 - II. Dünya Savaşı: Alman General Alfred Jodl, Reims'de Almanya'nın Müttefik Devletler'e kayıtsız teslim olma şartlarını imzaladı. Belge ertesi gün yürürlüğe girdi.
• 1954 - Vietnam'da Viet Minh kuvvetleri, Dien Bien Phu Muharebesi'nde Fransızları yenilgiye uğrattı.

---

8 Mayıs:

• 1821 - Osmanlı İmparatorluğu ile Yunanistan Krallığı arasında Gravia Muharebesi gerçekleşti.
• 1886 - John S. Pemberton, daha sonra en ünlü içecek haline gelecek olan Coca-Cola'yı icat etti.
• 1902 - Martinik'te Pelée yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.
• 1945 - Prag Ayaklanması sona erdi, ayaklanmayı bastıramayan Almanlar geri çekilmeye başladı.
• 1949 - Doğu Berlin'deki Treptower Parkı'nda, Sovyet Savaş Anıtı'nın açılışı yapıldı.

---

9 Mayıs:

• 1450 - Mâverâünnehir hükümdarı Abdüllatif Mirza suikaste uğradı ve okla vurularak öldürüldü.
• 1918 - I. Dünya Savaşı: İkinci Ostend Baskını gerçekleşti.
• 1945 - Sovyet hükûmeti Berlin'de imzalanan teslimiyet anlaşmasının ardından Zafer Günü'nü ilan etti.
• 1949 - III. Rainier Monako Prensi oldu.
• 1950 - Fransa dışişleri bakanı Robert Schuman tarafından Schuman Bildirgesi sunuldu.

---

10 Mayıs:

• 1497 - Amerigo Vespucci, Yeni Dünya'ya doğru yapacağı ilk yolculuk için İspanya'nın Cádiz kentinden ayrıldı.
• 1556 - Marmara denizi depremi meydana geldi.
• 1872 - Victoria Woodhull, ABD Başkanlığı'na aday olan ilk kadın oldu.
• 1981 - François Mitterrand, üçüncü kez katıldığı seçimlerde Fransa cumhurbaşkanı oldu.
• 1994 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyahî devlet başkanı Nelson Mandela göreve başladı.

---

11 Mayıs:

• 330 - Konstantinopolis, Roma İmparatorluğu'nun resmî başkenti oldu.
• 1867 - Lüksemburg, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.
• 1920 - Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'daki Divan-ı Harp tarafından idama mahkûm edildi.
• 1960 - Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann, Buenos Aires'te bir Mossad ekibi tarafından kaçırıldı.
• 1985 - Birmingham City FC ile Leeds United arasında Birmingham'da yapılan futbol maçı sırasında çıkan Bradford City stadyum yangınında 56 kişi öldü, 265 kişi yaralandı.

---

12 Mayıs:

• 1925 - Japon İmparatorluğu'nda siyasi muhalefeti topluca bastırmak için Barışı Koruma Yasası adlı antikomünist yasa onaylandı.
• 1926 - Birleşik Krallık genel grevi sona erdi.
• 1947 - İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nde yetişen 10 sanatçının oluşturduğu 10'lar Grubu kuruldu.
• 1951 - Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların 100 katı büyüklüğünde yıkıcı gücü olan ilk hidrojen bombası denemesi Eniwetok Atolü'nde yapıldı.
• 2008 - Çin'de Siçuan depremi gerçekleşti: yaklaşık 70.000 kişi öldü.

---

13 Mayıs:

• 1846 - ABD Kongresi, sınır devriyelerine baskın yapılmasını gerekçe göstererek Meksika'ya savaş ilan etti.
• 1915 - Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey komutasındaki Muâvenet-i Milliye muhribi, Golyath zırhlısını torpilleyerek batırdı.
• 1965 - Batı Almanya, İsrail'i tanıdı. Karar nedeniyle dokuz Arap ülkesi Batı Almanya ile ilişkisini kesti.
• 1981 - Papa II. Jean Paul, Mehmet Ali Ağca tarafından Roma'da gerçekleştirilen suikast girişiminde vurularak yaralandı.
• 2005 - Özbekistan'da meydana gelen Andican olaylarında güvenlik güçlerinin sivil halka ateş açması nedeniyle yüzlerce kişi öldü.

---

14 Mayıs:

• 1560 - Osmanlı İmparatorluğu donanması, Cerbe Deniz Muharebesi'ni kazandı.
• 1610 - Fransa kralı IV. Henri suikasta uğradı ve XIII. Louis kral oldu.
• 1940 - Hollanda Muharebesi, Hollanda'nın Nazi Almanyası'na teslim olmasıyla sona erdi.
• 1955 - Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve Sovyetler Birliği, yeni bir askeri ittifak içeren Varşova Paktı'nı imzaladılar.
• 1973 - NASA'nın Skylab uzay istasyonu uzaya fırlatıldı.

---

15 Mayıs: Paraguay'da bağımsızlık günü (1814); Filistin'de Nekbe Günü

• 1919 - İtilaf Devletleri'nin desteğini alan Yunanistan Krallığı, İzmir'i işgal etti.
• 1948 - İsrail Bağımsızlık Bildirgesi'nin açıklanmasından bir gün sonra Mısır, Ürdün, Lübnan, Suriye ve Irak'ın İsrail'i işgal etmesiyle Arap-İsrail Savaşı başladı.
• 1957 - Birleşik Krallık kendisine ait ilk hidrojen bombasını Malden Adası'nda test etti.
• 1988 - Sovyetler Birliği, Afganistan'a müdahalesinden sekiz yıl sonra 115.000 askerini ülkeden çekmeye başladı.
• 1990 - Vincent van Gogh'un Dr. Gachet'nin Portresi adlı eseri açık artırmada 82,5 milyon Amerikan dolarına satılarak o zaman için dünyanın en pahalı tablosu oldu.

---

16 Mayıs:

• 1204 - I. Baudouin, Konstantinopolis'in ilk Latin imparatoru olarak taç giydi.
• 1888 - Gramofonun mucidi Emile Berliner, geliştirdiği bu aletin tanıtımını Philadelphia'da yaptı.
• 1919 - Mustafa Kemal Paşa, Kurtuluş Savaşı'nı başlatmak üzere İstanbul'dan Samsun'a doğru yola çıktı.
• 1929 - Akademi Ödülleri ilk kez olarak Hollywood, Kaliforniya'da verilmeye başlandı.
• 1990 - Fransa'nın ilk kadın başbakanı Édith Cresson oldu.

---

17 Mayıs:

• 1874 - Norveç, İsveç'ten ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.
• 1902 - Yunan arkeologlar, Antik Çağ'ın mekanik analog bir bilgisayarı olarak kabul edilebilecek Antikitera düzeneğini toprak altından çıkardılar.
• 1983 - İsrail, Lübnan ve ABD arasında 17 Mayıs Antlaşması imzalandı.
• 1989 - Çin'de 1 milyondan fazla gösterici başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda siyasal özgürlüklerin genişletilmesi için açlık grevi yapan öğrencileri desteklemek amacıyla yürüyüş yaptı.
• 2000 - Galatasaray UEFA kupasını kazandı.

---

18 Mayıs:

• 1190 - Frederick Barbarossa, Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkentini Konya Muharebesi'yle ele geçirdi.
• 1804 - Napolyon Bonapart, Fransa İmparatoru ilan edildi.
• 1943 - Adolf Hitler, müttefiki İtalya'nın teslim olmaya yönelmesi üzerine Achse Harekâtı'nı başlattı.
• 1944 - Sovyetler Birliği lideri Stalin'in emri ile Kırım'da Kırım Tatar Sürgünü başladı.
• 1969 - Apollo Projesi kapsamında Apollo 10 fırlatıldı.

---

19 Mayıs: Türkiye ve KKTC'de Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı

• 639 - Chieh-she-shuai ve yandaşları Tang imparatoru Tai Tsung'un yaz sarayı Chiucheng Sarayını bastılar.
• 1919 - Mustafa Kemal Samsun'a çıktı.
• 1924 - Musul Sorunuyla ilgili Türk ve İngiliz heyetleri arasında, Haliç Konferansı görüşmeleri başladı.
• 1935 - Frankfurt - Darmstadt arasında ilk Autobahn açıldı.
• 1975 - ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.

---

20 Mayıs:

• 325 - Roma İmparatoru II. Konstantin, ilk Ekümenik konsilin İznik'te düzenlenmesini sağladı.
• 1883 - Endonezya'daki Karakatau yanardağı faaliyete geçti.
• 1902 - Küba, ABD'den bağımsızlığını kazandı.
• 1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı.
• 1990 - Romanya'da, Ion Iliescu Cumhurbaşkanı seçildi.

---

21 Mayıs:

• 1864 - Çerkes Soykırımı gerçekleşti. Çerkesler, anavatanları olan Çerkesya'dan Rus işgalciler tarafından başka topraklara sürgün edildi.
• 1881 - Amerikan Kızılhaçı, Clara Barton tarafından kuruldu.
• 1904 - FIFA (Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği) Paris'te kuruldu.
• 1927 - Amerikalı havacı Charles Lindbergh, Sprit of St. Louis adlı uçağıyla New York'tan Paris'e uçarak, Atlas Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu.
• 1991 - Hindistan Başbakanı Rajiv Gandhi öldürüldü.

---

22 Mayıs:

• MÖ 334 - Granikos Muharebesi'nde Büyük İskender'in orduları III. Darius'u yendi.
• 853 - Nil Deltası'ndaki liman kenti Dimyat'a Bizans donanması tarafından baskın yapıldı.
• 1960 - Yeryüzünde ölçülmüş en şiddetli deprem olan Büyük Şili Depremi sonucunda 4.000 ila 5.000 arasında kişi öldü.
• 1963 - Milan, finalde Benfica'yı yenerek ilk kez Şampiyon Kulüpler Kupası'nı kazandı.
• 1990 - Kuzey Yemen ve Güney Yemen birleşerek Yemen Cumhuriyeti adını aldı.

---

23 Mayıs:

• 1915 - İtalya Krallığı, İtilaf Devletleri ile birlikte I. Dünya Savaşı'na katıldı.
• 1949 - Sovyet lideri Josef Stalin, Berlin ablukasını kaldırdı ve II. Dünya Savaşı sonrası ikiye bölünen Almanya'nın batısında federal cumhuriyet ilan edildi.
• 1960 - İsrail ajanları, 6 milyon Yahudinin ölümünden sorumlu tutulan Adolf Eichmann'ı Arjantin'de ele geçirdi.
• 1978 - İmralı Cezaevi'nden kaçan Amerikalı Billy Hayes'in yazdığı roman Geceyarısı Ekspresi adıyla sinemaya aktarıldı.
• 2006 - Boeing 717 üretimi sona erdi.

---

24 Mayıs:

• 1844 - Amerikalı mucit Samuel Morse, kendi icadı olan mors alfabesiyle ilk mesajı gönderdi.
• 1921 - Mustafa Kemal Atatürk'e suikast amacıyla Ankara'ya geldiği kanıtlanan İngiliz casusu Mustafa Sagir idam edildi.
• 1940 - Igor Sikorsky ilk başarılı tek rotorlu helikopter uçuşunu gerçekleştirdi.
• 1963 - Afrika Birliği Örgütü kuruldu.
• 2000 - İsrail, Güney Lübnan'da 22 yıldır sürdürdüğü işgale son verdi.

---

25 Mayıs:

• 1571 - İspanya Kralı, Venedik ve Papa; Osmanlı Devleti aleyhine ittifak kararı aldı.
• 1937 - Paris'te 1937 Dünya Fuarı başladı. Eyfel Kulesi'nin de yer aldığı fuarda İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli ve Nazi yapımı heykel karşılıklı sergileniyordu.
• 1982 - Falkland Savaşı sırasında İngilizlerin HMS Coventry adlı destroyeri Arjantin uçakları tarafından batırıldı.
• 1989 - Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği devlet başkanı oldu.
• 1997 - Afganistan'dan kaçan General Raşid Dostum Türkiye'ye sığındı.

---

26 Mayıs:

• 961 - II. Otto, Alman Krallığı tahtına çıktı.
• 1894 - Rusya'nın son çarı II. Nikolay taç giydi.
• 1938 - Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi (HUAC) ilk oturumunu yaptı.
• 1970 - Sovyetler Birliği yapımı Tupolev Tu-144 süpersonik uçağı, Mach 2 hızını aşabilen ilk ticari hava taşıt aracı oldu.
• 1972 - ABD ve SSCB arasında balistik füzelerin sınırlandırılması antlaşması imzalandı.

---

27 Mayıs:

• 1703 - Rus Çarı I. Petro, Sankt-Peterburg şehrini kurdu.
• 1941 - Alman zırhlısı Bismarck, geminin İngiliz donanmasının eline geçmemesi için mürettebatı tarafından batırıldı.
• 1952 - Avrupa Savunma Birliği Antlaşması, Paris'te imzalandı.
• 1958 - Amerikan F-4 Phantom II çok amaçlı avcı-bombardıman uçağı ilk uçuşunu yaptı.
• 1960 - 27 Mayıs Darbesi: Türk Silahlı Kuvvetleri adına Millî Birlik Komitesi, Türkiye'de yönetimi üstlendi. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve hükûmet feshedildi, her türlü siyasi faaliyet yasaklandı.

---

28 Mayıs: Azerbaycan'da Bağımsızlık Günü (1918)

• 1830 - ABD Başkanı Andrew Jackson, Amerikan Kızılderililerinin yurtlarından çıkarılıp sürülmelerine olanak tanıyan Kızılderili Tehcir Yasası'nı imzaladı.
• 1871 - Paris Komünü düştü.
• 1930 - New York'un önemli sembollerinden birisi olan Chrysler Binası'nın yapımı tamamlandı.
• 1937 - Volkswagen otomobil firması kuruldu.
• 2013 - Türkiye'de Gezi Parkı olayları başladı.

---

29 Mayıs:

• 1453 - Fatih Sultan Mehmed komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından İstanbul fethedildi.
• 1953 - Yeni Zelandalı dağcı Edmund Hillary ile Nepalli Tenzing Norgay, dünyanın en yüksek dağı olan Everest'e çıkan ilk insanlar oldu.
• 1954 - Bilderberg Toplantıları'nın ilki yapıldı.
• 1985 - Belçika'nın başkenti Brüksel'de oynanan Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası final maçı öncesinde Heysel Faciası olarak bilinen olaylarda 39 kişi öldü, 600'den fazla kişi yaralandı.
• 1990 - Sovyetler Birliği'nde, radikal reformcu Boris Yeltsin, Rusya Yüksek Sovyeti Başkanı oldu.

---

30 Mayıs:

• 1381 - İngiltere'de Wat Tyler Ayaklanması başladı.
• 1431 - Büyücülük suçlaması ile yargılanan Jeanne d'Arc yakılarak öldürüldü.
• 1876 - 32. Osmanlı padişahı Abdülaziz tahttan indirildi.
• 1913 - Birinci Balkan Savaşı sona erdi.
• 1925 - 30 Mayıs Olayı gerçekleşti ve bu olay o güne değin Çin'de gerçekleşmiş olan en büyük yabancı karşıtı gösteri oldu.

---

31 Mayıs:

• 1859 - Londra'daki ünlü saat kulesi Big Ben'in saati ilk kez çalışmaya başladı.
• 1902 - Vereeniging Antlaşması'nın imzalanmasıyla Güney Afrika Savaşı sona erdi.
• 1911 - RMS Titanic yolcu gemisi denize indirildi.
• 1941 - Anglo-Irak Savaşı sona erdi.
• 2002 - 2002 FIFA Dünya Kupası, Güney Kore ve Japonya'da başladı.

---