Türk şarabı

Bugün Türk şarabı toplumda büyük ilgi gören ve tartışılan bir konudur. Türk şarabı, kökeninden mevcut etkisine kadar farklı alanlardaki uzmanlar ve profesyoneller tarafından inceleme ve düşünce konusu olmuştur. Tarih boyunca Türk şarabı, yaşama, çalışma ve ilişki kurma şeklimizi etkileyerek insanlığın evriminde temel bir rol oynamıştır. Bu makalede, Türk şarabı'in farklı yönlerini ve günümüz dünyasındaki önemini keşfederek etkilerini ve geleceğe yönelik olası sonuçlarını analiz edeceğiz.

Türkiye'nin Şarap Üretim Bölgeleri

Türk şarabı, büyük şarap üreticisi olan ülkelerin gerisinde olmakla birlikte giderek tanınmakta ve üretim miktarı hızla artmaktadır.

2011'de Türkiye, üzüm üretiminde 420,000 hektar ile dünyada dördüncü sırada yer aldı ancak üretimin %95'i yaş ve kuru üzüm olarak[1] tüketildi.

Tarihçe

Türkiye toprakları dünyanın en eski şarap bölgelerinden biridir. Batı dillerinde şarap anlamına gelen vin, vino, wine gibi sözcüklerin kökü Anadolu'ya ve Hitit diline uzanır.[2] İslam dininden önce Türklerin geleneksel içkileri olan kımızın yanı sıra şarap üretip tükettikleri de bilinmektedir. 11. yüzyılda Anadolu'ya gelen Türkler İslam dininin yasaklamış olması nedeniyle şarap üretimini daha çok Müslüman olmayan Rum ve Ermenilere bıraktılar. Fakat Osmanlı Devleti'ndeki bazı Müslümanlar bu yasağa rağmen şarap tüketmişlerdir.

Şarap üretimini elinde bulunduran azınlıkların, Türkiye'nin kurulmasından sonra ülkeyi terk etmeleri Türk şarapçılığına büyük darbe vurdu. Daha sonra Tekel işletmeleri kurularak şarap üretimini canlandırma çalışmaları başlatıldı. Daha sonra özelleştirilen Tekel 1990'lara kadar şarap üretiminin % 40'ını elinde bulundurmaktaydı. Ancak son 20 yıllık dönemde bu durum değişmiş, Kavaklıdere, Sevilen, Doluca, Kayra, Pamukkale gibi özel firmalarla birlikte küçük yeni üreticiler (Vinkara, Urla, Kocabağ, Büyülübağ, Corvus) kaliteli şarap üretiminde pazarını büyük ölçüde ellerinde tutmaya başlamışlardır.

Türkiye'de kişi başına şarap tüketimi yılda 1 litre civarında olup yılda 1,5 litre olan rakı tüketiminin altındadır.

En çok tüketilen şarap türü kırmızı şaraptır. Şarap tüketimi önemli ölçüde Türkiye'yi ziyaret eden turistler tarafından gerçekleştirilir. Ancak büyük kentlerde şarap tüketimi giderek artmaktadır.

Meyve şarabı

Meyve şarabı, üzüm dışındaki meyvelerden üretilen şarapların genel adıdır. Türkiye bu tip şarapların üretimi Selçuk ilçesi Şirince köyü ile özdeşleşmiştir.[özgün araştırma?]

Önemli şaraplık üzümler

Şaraplık üzüm

Kırmızı şarap üzümleri

Beyaz şarap üzümleri

İstatistikler

Uluslararası Şarap ve Bağcılık Organisazyonu üyesi ülkeler haritası. Türkiye de bu ülkelerden biridir.
Türkiye'de şarap tüketimi (litre)[3]
Yıl 2003 2004 2005
Miktar 15.821.623 28.895.802 21.741.226

Not: 2003 değerleri yılın son 6 ayını, 2005 değerleri ise yılın ilk 10 ayını kapsamaktadır.

Türkiye'nin şarap ithalatı (litre)
Sıra Ülke 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
1 İtalya İtalya 66.767 25.141 75.478 20.211 32.525 36.636 268.167 213.916
2 Fransa Fransa 72.996 112.946 62.971 42.713 19.804 30.507 177.389 200.566
3 Şili Şili 2.757 - - - 7.740 13.860 89.897 128.364
4 Moldova Moldova - - - 79 - - 42.973 115.626
5 Bulgaristan Bulgaristan - - 11.250 - 7.350 - 94.607 69.224
6 İspanya İspanya 1.127 2.564 510 25.016 1.454 - 56.063 58.478
- TOPLAM 209.734 168.854 216.265 160.455 121.397 116. 231 852.116 888.303


Türkiye'nin şarap ihracatı (litre)
Sıra Ülke 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
1 Belçika Belçika - - - - 1.096.511 1.016.481 1.345.209 1.021.388
2 Almanya Almanya 1.470.770 1.600.019 1.503.518 1.208.631 1.153.020 1.158.524 971.879 1.015.230
3 Birleşik Krallık İngiltere 15.674 124.328 254.229 293.727 291.130 304.740 396.402 311.678
4 Amerika Birleşik Devletleri ABD 70.761 96.720 147.566 32.034 176.631 74.070 136.250 97.640
5 Fransa Fransa 954.887 329.803 1.731.144 1.216.339 4.730.653 1.420.868 134.560 70.317
6 Japonya Japonya 88.549 88.528 53.102 78.330 59.451 75.015 48.250 34.690
7 Danimarka Danimarka 34.500 35.850 67.476 27.900 18.090 46.416 26.670 33.590
- TOPLAM 4.807.937 4.334.196 5.867.767 4.833.169 8.283.758 4.795.680 4.062.539 3.554.835

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Turquie : le marché du vin". winealley.com. 2007. 11 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. .
  2. ^ Cumhuriyet gazetesi, 7 Mayıs 2009
  3. ^ "Avrupa Birliği Genel Sekreterliğinin Türk Şarapları raporu" (PDF). 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2006.