Günümüzde Katık dünya çapında birçok insanın ilgisini çeken bir konu haline geldi. Katık'in toplum üzerindeki etkisi yadsınamaz çünkü çeşitli alanlarda kapsamlı tartışma ve analizlere yol açmıştır. Ekonomiye etkisinden popüler kültüre etkisine kadar Katık kimseyi kayıtsız bırakmayacak bir konu. Bu yazıda Katık ile ilgili farklı yönleri inceleyip bugünkü önemini analiz edeceğiz. Hiç şüphe yok ki, Katık, çağdaş dünyadaki önemini anlamak için derinlemesine düşünülmeyi ve ayrıntılı analizi hak eden bir konudur.
Katık Türk ülkelerinde popüler olan geleneksel, mayalanmış süt ürünüdür. Ayrandan daha katı bir yoğurt yapısına sahiptir.
Farklı ülkelerde yerel isimleri şunlardır: Türkiye'de katık, Azerbaycan'da qatıq, Özbekistan'da qatiq, Başkırdistan'da ҡатыҡ,, Kazakistan ve Tacikistan'da қатық, Kırgızistan'da катык veya айран, Tataristan'da катык, Türkmenistan'da gatyk, Kırım Tatarları arasında къатыкъ, Uygurlar arasında қатиқ olarak bilinir. Bulgaristan'da катък bir içki değil, mayonez kıvamında, ekmeğe sürülen bir çeşit kremadır.[1]
Katık elde etmek için, kaynamış süt 6-10 saat boyunca sıcak bir yerde fermente edilir. Renklendirme için bazen kırmızı pancar veya kiraz kullanılır. Bu içecek iki veya üç gün boyunca serin bir yerde muhafaza edilebilir. Daha uzun süre saklanırsa içecek ekşi hale gelecektir, ama yine de yüksek yağlı çorbalara ilave edilebilir. Özbekistan'da katıktan Çalop çorbası; Azerbaycan ve Türkiye'de ise dovga, toğga yapılır.[2]
Ekşi süt keten bir torbada süzüldüğünde ortaya çıkan ürüne süzme yoğurt denir. Kurutulmuş süzme yoğurt veya keş elde etmek için kaynamış süt 6-10 saat boyunca sıcak bir yerde fermente edilir.[3]
Kurutulmuş süzme yoğurt veya keşten genellikle misket boyutunda toplar yapılır.