Laal Paşa Camii
Bu makalede Laal Paşa Camii konusunu ve bunun toplumun farklı yönlerini nasıl etkilediğini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz. Laal Paşa Camii, ortaya çıkışından zaman içindeki evrimine kadar tartışmalara ve çekişmelere konu olmuştur, ancak aynı zamanda bir ilham ve değişim kaynağı olmuştur. Kültür, siyaset, ekonomi ve diğer alanlar üzerindeki etkisinin yanı sıra kimlik ve topluluk oluşumundaki rolünü analiz edeceğiz. Multidisipliner bir yaklaşımla, Laal Paşa Camii ile ilgili mevcut çeşitli bakış açılarını inceleyerek, mevcut bağlamda kapsamını ve anlamını anlamaya çalışacağız. Aynı şekilde Laal Paşa Camii'in toplum üzerinde olumlu ya da olumsuz bir etkisinin olup olmadığını ve bunun farklı teorik ve metodolojik yaklaşımlarla nasıl anlaşılabileceğini inceleyeceğiz. Sonuçta bu makale, okuyucunun bu konu hakkında bilinçli bir görüş oluşturabilmesi için Laal Paşa Camii'e tam ve dengeli bir bakış sunmayı amaçlamaktadır.
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Mimari tarz | Anadolu Mimarisi |
| Konum | Mut, Mersin, Türkiye |
| Koordinatlar | 36°38′40″K 33°26′10″D / 36.64444°K 33.43611°D |
| Tamamlanma | 1444 |
Karamanoğlu İbrahim Bey'in emriyle Laal Paşa tarafından yaptırılmıştır. Laal Paşa, asıl adı Musa olan bir köledir. Ve Karamanoğlu Beyliği'nde şehzade eğitmenliği de yapmıştır. Laal Paşa, önceleri Karamanoğlu Alaeddin Bey'in kölesi olarak Beyliğe dahil olmuştur. Devlet işlerinde verilen görevleri başarıyla yaptıktan sonra Alaeddin Bey'in gözüne giren köle Musa; Alaeddin Bey'in emriyle iyi bir eğitim görüp, iyi bir tahsil yapmıştır.[1] Sonraları Laal Ağa'da gördüğü kabiliyeti takdir eden Alaeddin Bey, onu azad edip hür bir adam olmasını sağlamıştır. Hususi ve resmî devlet işlerinde gösterdiği yüksek başarıdan dolayı kendisini Niğde Kalesi dizdarı yapmıştır.[2] Mut'ta bulunduğu sırada kasabanın içine cami, medrese ve hamam yaptırmıştır. Bu yapıların ayakta kalması için vakıf gelirler koymuştur. Laal Paşa'nın her kölede olduğu gibi doğum tarihi ve Karamanoğulları'na nasıl intisap etmiş olduğu belli olmadığı gibi mezarı ve ölüm tarihi de belli değildir.
Kare planlı ve orta kubbeli olan cami, düzgün kesme taşlarla inşa edilmiştir. Bir zamanlar caminin çevresinde bir hamam olduğu ve caminin avlusunda da toprak örtülü bir damı olan taş yapılı bir medrese bulunduğu bilinmektedir. Ancak bu iki yapı da günümüze ulaşamamıştır. Cami, dikdörtgen bir kaide ve sekizgen kubbe, kasnak üzerine oturmaktadır. Caminin ilk inşasında minare yapılmamıştır. Ve cami revakları yapılırken; batı tarafındaki kemer üzerine zarif bir ezan kulesi yapılarak cami ibadete açılmıştır. Bu ezan kulesi, 1915 yılında revak ile beraber yıkılmıştır.
Laal Paşa Camisi'ne giriş kapısı, kuzey cephededir. Doğu cephesindeki ufak kapı, caminin doğu köşesine yakındır. Bu kapıdan tahta merdivenle kadınlar mahviline ulaşılmaktadır. Kuzeyde ayrıca dört sütunun taşıdığı yuvarlak kemerli revaklı son cemaat yeri bulunmaktadır. İç kısımda, ana kubbeyi dört paye taşımaktadır. Dört kemerden başka niş oluşturan dört kemer daha vardır. Caminin mermer minberi orijinaldir ve mukarnas işçiliktir. Mihrap nişi sonradan boyanmıştır. Laal Paşa Camii, 1752 yılında İçel Valisi Çelik Mehmet Paşa'nın divan katibi Hacı Mustafa tarafından onarılmıştır. Onarım kitabesi zamanında minbere konulmuş, ancak günümüze kadar ulaşamamıştır. İkinci onarım ise 1820 yılında Mehmet İbni Emrullah tarafından yapıldığı bilinmektedir.
1923'te, caminin revak ve minaresinin yapımına başlanılmıştır. Bu inşaya ait 1923 tarihli kitabe revağın sağındadır. 1936 yılında minarenin yapımı tamamlanmıştır. Kitabeye göre iki defa onarım gören caminin bahçesinde 2 adet kümbet bulunmaktadır. Kümbetlerin birinde 3 adet, diğerinde ise 4 adet mezar bulunmaktadır.[3][4] Evliya Çelebi, Seyahatname adlı eserinde Laal Paşa'nın kabrinin bu kümbetlerden birinde bulunduğunu yazmaktadır.
Resimler
-
Laal Paşa Camisinin iç kısmı -
Avludan Laal Paşa Camisi Revakları -
Laal Paşa Camisi avlusundaki kümbet kapısı ve işlemesi -
Laal Paşa Camisi Revakları yandan görünüm -
Laal Paşa Camisi İç Kısım ve Ahşap Kadınlar Mihvali
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.