Hayrettin Karaman (d. 1934, Çorum), Türk ilâhiyatçı ve yazar.
Yaşamı
1959 yılında Konya İmam-Hatip Lisesi'nden, 1963 yılında İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü'nden mezun oldu.[1] 1965 yılında İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'nde asistan olarak çalışmaya başladı. “Başlangıçtan Dördüncü Asra Kadar İslam Hukukunda İçtihad” konulu tezi vermesiyle fıkıh öğretmenliğine başladı.
1980 yılında okulun İlahiyat Fakültesi'ne dönüştürülmesiyle birlikte önce doçentliğe, sonra da profesörlüğe yükseltildi.
2001 yılı başı itibarıyla emekliye ayrılan Hayrettin Karaman, 2019 yılına kadar günlük Yeni Şafak Gazetesi'nde köşe yazıları yazmıştır.[2] Oğlu İhsan Karaman'ın Medeniyet üniversitesi rektörlüğüne atanması, Hayrettin Karaman'ın yazılarında hükûmete “ilahi adalet” vurgulu mesaj göndermesi ve TÜRGEV'e "isteksiz" verilen bağışlara "helaldir" fetvası vermesi ile ilişkilendirilmiştir.[3][4][5] Nisan 2019 yılında yapılan rektörlük atamalarında İhsan Karaman'ın görevden alınması ile birlikte Hayrettin Karaman'ın damadı Prof. Dr. Ahmet Saim Kılavuz Bursa Uludağ Üniversitesi Rektörlüğüne getirilmiştir.[6] 2013 yılında Akil İnsanlar Heyeti'nin temsilcisi seçilmiştir.
Hayreddin Karaman'ın periyodik yazıları, Gerçek Hayat Dergisi ve Eğitim-Bilim Dergisi'nde de yayınlanmıştır. Fetva, yazı ve makalelerinin yer aldığı bir İnternet sitesi de mevcuttur.[7] Karaman, Aralık 2019'da hastalık nedeniyle köşe yazısı yazmayacağını bildirmiştir.[8] Aktif olarak Türkiye Finans ve Vakıf Katılım bankaları danışmanlık komitesi üyesi.
Tenkitler
Hayrettin Karaman'ın "Polemik değil, diyalog" adlı eserinde Yahudi ve Hristiyanlarının da Cennet'e girebileceğini yazması üzerine Ahmet Mahmut Ünlü tarafından fasık olarak nitelendirilmiştir.[9] Karaman'ın baldız ile evlenmeyi savunması ve kız istemeye giden bir kişinin, abladan vazgeçip kız kardeşine de talip olabileceğininin fetvasını vermesi gündemde yer tutmuş ve eleştiriye açılmıştır.[10][11][12][13]
Yayınlanmış eserleri
- Arapça Sarf-Nahiv ve Arapça Metinler (Ders Kitabı, Bekir Topaloğlu ile birlikte, 1964)
- Fıkıh Usûlü (ders kitabı, 1965)
- Hadis Usûlü (ders kitabı, 1965)
- Arapça-Türkçe Yeni Kâmus (Bekir Topaloğlu ile birlikte, 1966)
- İslam Hukukunda İçtihad (tez, 1975)
- Günlük Hayatımızda Haramlar Helâller (1979, İz Yayıncılık, 2007)
- Anahatlarıyla İslam Hukuku (I. 1984; II, 1985; III, 1986)
- İslam'da Kadın ve Aile (I, 1993; II, 1994)
- İslamlaşmanın Önündeki Engeller (1995)
- Gerçek İslam'da Birlik (İz Yayıncılık, 1996)
- İnsan Hakları (1996)
- Yeni Gelişmeler Karşısında İslâm Hukuku (genişletilmiş 4. baskı, İz Yayıncılık, 1998)
- Her Şeye Rağmen (söyleşiler, 2001, 2004 İz Yayıncılık)
- Hayatımızdaki İslâm (1, 2002, 2003; 2, 2006 İz Yayıncılık)
- Dert Söyletir (şiirler, İz Yayıncılık 2002, 2004)
- İmam-ı Rabbani ve İslâm Tasavvufu (İz Yayıncılık, 2003)
- Bir Varmış Bir Yokmuş -Hayatım ve Hatıralar- (İz Yayıncılık, 2008)
- Türkçe Yeni Kamus (Bekir Topaloğlu ile birlikte, 1966)
- Mukayeseli İslam Hukuku (1974, 1982, İz Yayıncılık, 1991)
- İslam Hukuku Tarihi (1975, İz Yayıncılık)
- İslam Hukukunda İctihad (1975)
- İslam'ın Işığında Günümüzün Meseleleri (1975, 1988, İz Yayıncılık, 1992)
- İslam'da İşçi-İşveren Münasebetleri (1981)
- İslam'da Kadın ve Aile (1993)
- Laik Düzende Dini Yaşamak (İz Yayıncılık, 1997)
- Dinlerarası Diyalog Nedir? (Ufuk Kitap, 2005)
- Polemik değil, diyalog (Ufuk Kitapları, Prof. Dr. Hayrettin Karaman, Faruk Tuncer, Ömer Faruk Harman, ISBN 9756065222)
Kaynakça
Dış bağlantılar
|
---|
1995-2009 |
- Adalet Ağaoğlu, Burhan Doğançay, Şefika Kutluer (1995)
- Yekta Kara, Cahit Külebi, Arif Sağ (1996)
- Lütfi Ömer Akad, Hayrettin Karaca, Turhan Selçuk (1997)
- İstanbul Kültür Sanat Vakfı, Yıldız Kenter, Fikret Otyam (1998)
- Nevzad Atlığ, Turgut Özakman, Rengim Gökmen (1999)
- Halil İnalcık, Oktay Akbal, Ferruh Başağa, Ara Güler, Sevda - Cenap And Müzik Vakfı (2005)
- Turgut Cansever, Yaşar Kemal, Alâeddin Yavaşca (2008)
- Uğur Derman, Nuri Bilge Ceylan, Sakıp Sabancı Müzesi (2009)
| |
---|
2010-2014 |
- Cemal Kafadar, Ergin İnan & İstanbul Modern Sanat Müzesi (2010)
- Semavi Eyice, Sezai Karakoç, Doğan Hızlan, Hasan Çelebi (2011)
- Zeugma Antik Kenti ve Zeugma Mozaik Müzesi, Selim İleri, Şükrü Hanioğlu, Ahmet Hatipoğlu (2012)
- Fuat Sezgin, Daron Acemoğlu, İskender Pala, Bekir Karlığa, Tarihi Kentler Birliği, Ahmet Kaya (2013)
- Hülya Koçyiğit, Niyazi Sayın, Alev Alatlı, Engin Akarlı, TDV İslâm Ansiklopedisi (2014)
|
---|
2015-2020 |
- Münir Özkul, Rasim Özdenören, Orhan Gencebay, Mehmet Genç, Hüseyin Kutlu, Cemil Meriç (2015)
- Mustafa Kutlu, Kemal Karpat, Erol Parlak, Şener Şen, Feridun Özgören, Süheyl Ünver (2016)
- İlber Ortaylı, Göksel Baktagir, Yavuz Turgul, Ali Toy, Selahattin Kara, Nurettin Topçu (2017)
- Mehmet İpşirli, Türker İnanoğlu, Erol Sayan, İzzet Keribar, Mehmet Âkif Ersoy (2018)
- Nuri Pakdil, MFÖ, Mesut Uçakan, Devrim Erbil, Fuat Başar, Doğan Kuban, Ahmet Yaşar Ocak, Ahmet Halûk Dursun (2019)
- Mehmet Çebi, Necmeddin Okyay, Sadettin Ökten, İsmail Kara, İbrahim Tenekeci, Derviş Zaim, Özdemir Erdoğan (2020)
|
---|
2021-günümüz |
- Teoman Duralı, İdil Biret, Alev Ebuzziya, Cüneyt Arkın, Gürbüz Azak, Etem Çalışkan, İbrahim Manav, Kemal Tahir (2021)
- Âşık Veysel, Ajda Pekkan, Süleyman Saim Tekcan, Yılmaz Erdoğan, Ayla Algan, Hayrettin Karaman, Yavuz Bülent Bâkiler, Varol Yaşaroğlu, Ömür Akkor, Yunus Emre Akkor, Tan Sağtürk, Hilmi Şenalp, Sevan Bıçakçı, Gülbün Mesara (2022)
- Süleyman Uludağ, Ali Birinci, Emel Sayın, İlhami Atalay, Hasan Aycın, Sami Şekeroğlu, Refik Anadol, Sinan Genim, Nazan Bekiroğlu, Attilâ İlhan, Sâmiha Ayverdi, Barış Manço, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Muhsin Ertuğrul (2023)
- Günay Kut, Gönül Tekin, Fatma Barbarosoğlu, Ramazan Minder, Ahmet Özhan, Göksel Arsoy, Turan Oflazoğlu, Salih Balakbabalar, Halit Refiğ (2024)
|
---|