Salo ya da Sodom'un 120 Günü
Bu yazıda, dünya çapında milyonlarca insanın dikkatini çeken bir konu olan Salo ya da Sodom'un 120 Günü'i analiz edip derinlemesine inceleyeceğiz. Salo ya da Sodom'un 120 Günü hem uzmanların hem de amatörlerin ilgi odağı haline geldi ve mevcut toplumumuzla ilgisi yadsınamaz. Bu doğrultuda, popüler kültür üzerindeki etkisinden günlük yaşamın farklı alanlarına etkilerine kadar Salo ya da Sodom'un 120 Günü'in farklı yönlerini keşfedeceğiz. Uzmanlarla yapılan röportajlar, detaylı analizler ve somut örneklerle bu makale, Salo ya da Sodom'un 120 Günü konusuna ışık tutmayı ve okuyucuya bu büyüleyici konuya daha eksiksiz ve derinlemesine bir bakış sunmayı amaçlıyor.
| Salò o le 120 giornate di Sodoma | |
 "Salo ya da Sodom'un 120 Günü" (Salò o le 120 giornate di Sodoma) filminin özgün sinema afişi. | |
| Yönetmen | Pier Paolo Pasolini |
|---|---|
| Yapımcı | Alberto Grimaldi Antonio Girasante Alberto De Stefanis |
| Senarist | Pier Paolo Pasolini Sergio Citti Marquis de Sade (roman) |
| Oyuncular | Paolo Bonacelli Giorgio Cataldi Umberto Paolo Quintavalle Aldo Valletti |
| Müzik | Ennio Morricone |
| Görüntü yönetmeni | Tonino Delli Colli |
| Kurgu | Nino Baragli |
| Stüdyo | Produzioni Europee Associati (PEA) |
| Dağıtıcı | The Criterion Collection (DVD) BFI (DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram, savaş |
| Renk | Renkli (Eastmancolor) |
| Yapım yılı | 1975 |
| Çıkış tarih(ler)i | 22 Kasım 1975 Paris Film Festivali 1 Ekim 1977 New York Film Festivali Mart 1992 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali |
| Süre | 116 dakika |
| Ülke |  İtalya Fransa ortak yapımı |
| Dil | İtalyanca,Fransızca,Almanca |
| Diğer adları | Salo ya da Sodom'un 120 Günü (Türkiye) Salo, or the 120 Days of Sodom (İngilizce isim) Salo ou les 120 journées de Sodome (Fransa) Saló o los 120 días de Sodoma (İspanya) Die 120 Tage von Sodom (Almanya) |
Salo ya da Sodom'un 120 Günü [1] 1975 İtalya Fransa ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Salò o le 120 giornate di Sodoma ya da daha yaygın bilinen şekliyle kısaca Salò'dur. Pier Paolo Pasolini'nin yönettiği film Türkiye'de önce Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, sonra da Nisan 2007'de 26. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmişti. Passolini, Sergio Citti ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştır.
Erotik edebiyatın önemli yazarı Fransız aristokrat Marquis de Sade'nin 1785 yılında yazdığı en sıra dışı eseri olan Les 120 journées de Sodome ou l'école du libertinage adlı kitabının 1940'lı yıllara uyarlamasıdır. Bu yüzden eserin önüne Salo ismi konulmuştur.
Önemli rollerinde Paolo Bonacelli, Giorgio Cataldi, Umberto Paolo Quintavalle ve Aldo Valletti oynadığı filmin görüntülerini Tonino Delli Colli çekmiş, filmin müziğini ise Ennio Morricone yapmıştır.
Film gösterime girdiği tarihten bu yana içerdiği görsel şiddet ve sadizmin dozu nedeni ile hep tartışma yaratmış ve bugüne kadar yapılmış en rahatsız edici film olarak nitelendirilmiştir. Birçok ülkede gösterilmesi bugün bile yasaktır. Film gösterime girmeden kısa bir süre önce yönetmen Pasolini, bir kumsalda kimliği belirsiz kişiler tarafından dövülerek öldürülmüştü.
Özet
Olaylar 1944 yılında Nazi Almanyası'nın kontrolünde Kuzey İtalya'da kurulmuş kısa ömürlü bir kukla devlet olan ve "Salò Cumhuriyeti" olarak da bilinen faşist İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nde geçer. Şehrin ileri gelen seçkinlerinden dört sefih 9 kız 9 erkek 18 genç insanı bir şatoya kapatırlar. Beraberlerindeki 4 yaşlı fahişe ile birlikte 120 gün boyunca bu genç kölelere bir dizi fiziksel, ruhsal ve cinsel işkence uygularlar.
Oyuncu kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Paolo Bonacelli | Dük |
| Giorgio Cataldi | Piskopos |
| Umberto Paolo Quintavalle | Sulh hakimi |
| Aldo Valletti | Başkan |
| Caterina Boratto | Signora Castelli |
| Elsa De Giorgi | Signora Maggi |
| Hélène Surgère | Signora Vaccari |
Film hakkında notlar
- Film Marquis de Sade'nin 1785 tarihli eserine dayandığı kadar yönetmen Pier Paolo Pasolini'nin kendi yaşantısından da izler taşır. Passolini 20'li yaşlarında bir süre Salo Cumhuriyeti'nde yaşamıştı. Pasolini burada iken tutuklanmış, kardeşi Guido ise öldürülmüştü.
- Marquis de Sade'nin eserindeki şiddet ve sadizmin dozu filmden çok daha fazladır. Sade kitabında iktidarın yanı sıra kiliseyi de eleştiriyordu. Passolini de ateşli bir kilise karşıtı olmasına rağmen filmde kiliseden çok faşist kurumları eleştirir.
- The Criterion Collection'ın 1998 yılında ABD'de çıkarttığı DVD baskıları Pasolini ile düşülen anlaşmazlık nedeni ile kısıtlı sayıda basılabilmişti. Bu nedenle sadece ender bulundukları için piyasadaki DVD'ler 250 ila 1000$ arasında el değiştirmektedir. Oysa bu baskının hem görüntü kalitesi düşük hem de bazı sahneleri eksikti. Sonradan BFI'nin ve Gaumont Columbia Tristar Home Video'nun çıkarttığı DVD'ler çok daha iyi ve eksiksiz olmalarına rağmen Criterion'un eski DVD'leri hala rağbet görmektedir ve dünyanın en pahalı DVD'si olma rekorunu hala elinde bulundurmaktadır.
- Filmdeki akıl almaz işkenceler iktidar gücünün sınırsız bir şekilde kötüye kullanılmasının, yani bir yerde faşizmin metaforudur. Bu zülumler sırasında arka planda Pasolini'nin faşist olarak kabul ettiği Alman besteci Carl Orff (d.1895 - ö.1982)'un müstehcen Latince sözleri de olan Carmina Burana adlı sahne kantatından bölümler işitilir. Yaşlı fahişeler bir Mussolini destekçisi olan Amerikalı şair Ezra Pound'un dizelerini okurlar.
- Filmin ünlü 'seks kölelerine toplu olarak zorla dışkı yedirme sahnesi' kapitalist tüketim toplumunun abur cubur yiyecek endüstrisi ve fast-food kültürünün bir metaforudur.
- Dışkı yedirme sahnelerinde kullanılan materyal çikolata ve portakal marmelatından yapılmışır.
- Film birçok ülkede pornografik olduğu gerekçesi ile yasaklanmıştı. Oysa filmdeki söz konusu sahneler cinsel arzu uyandırmak şöyle dursun tiksindiricidir. Sefihler bile kurbanlar üzerinde uyguladıkları cinsel işkenceler sırasında zevk alıyor gibi gözükmezler.
- Film hakkında ABD'de açılan yasaklama davalarından biri ile ilgili olarak aralarında Martin Scorsese ve Alec Baldwin'in de olduğu çok sayıda sanatçı filmin sanatsal değeri ile ilgili olumlu görüşler beyan etmelerinden sonra dava düşmüştü.
- Pasolini bu filmini "Ölüm Üçlemesi" nin ilk filmi olarak planlamıştı. Öldürülmemiş olsaydı muhtemelen üçlemeyi tamamlayacaktı. "Ölüm Üçlemesi" de daha önce yaptığı "Hayat Üçlemesi" nin tamamlayıcısı olacaktı. "Hayat Üçlemesi" Decameron'un Aşk Hikayeleri (Il Decameron) (1971), Canterbury Öyküleri (I Racconti di Canterbury) (1972) ve 1001 Gece Masalları (Il Fiore delle mille e una notte) (1974) filmlerinden oluşuyordu.
- Pier Paolo Pasolini bir ateist ve komünistti. 1947'den 1949'a kadar İtalyan Komünist Partisi'nin bir üyesi idi. Partiden eşcinsel olduğu için ihraç edilmişti.[2]
Kaynakça
- ^ http://www.imdb.com/title/tt0073650/releaseinfo 27 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2008.
