Karahoca Uygur Krallığı
Karahoca Uygur Krallığı son yıllarda pek çok kişinin dikkatini çeken bir konu. Zengin ve çeşitli bir geçmişe sahip olan Karahoca Uygur Krallığı, tartışmaların, araştırmaların ve heyecan verici tartışmaların konusu olmuştur. Karahoca Uygur Krallığı, başlangıcından günümüze, insanların düşünme, hareket etme ve ilişki kurma biçimlerini etkileyerek toplum üzerinde silinmez bir iz bıraktı. Bu yazıda Karahoca Uygur Krallığı'in günlük yaşamın farklı yönleri üzerindeki etkisini inceleyeceğiz ve modern dünyadaki önemini tartışacağız. Karahoca Uygur Krallığı'in büyüleyici dünyasındaki bu heyecan verici yolculukta bize katılın!
Karahoca Uygur Krallığı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 843-1209 | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Beşbalık Turfan | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Uygurca[kaynak belirtilmeli] | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Kağan | |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Makale serilerinden |
 |
Karahoca (Gaochang) Uygur Krallığı (Çince: 高昌回鶻; Gaochang Huihu), 9.-13. yüzyıllarda bugünkü Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde Uygurların egemenliğinde var olmuş devlet.
Tarihçe
Kuruluş Dönemi
840'ta Göçebe Uygur Kağanlığı Kırgız baskınından sonra Ngo-nie Tegin'in Altay Dağları'nı aşarak Beşbalık, Turfan yöresine taşıdığı Uygurlar buraya yerleştiler ve Kırgızlar'ın öldürdüğü son kağanlarının yeğeni Mengli'yi 856'da kağan ilan ettiler.
Uzun zamandır Tibet baskısı altında yaşayan Çin imparatoru dengeleyici güç olarak tasarladığı bu devleti-kendisine bağlı olması koşuluyla da olsa- hemen tanıdı ve Uygurlar'ın Tarım havzasının öteki ucuna (Kaşgar'a) kadar yayılmasına ses çıkarmadı.
911'de soydaşları Kansu Uygurları sayesinde bağımsızlıklarını kazanan Turfan Uygurları siyasal olarak etkili bir güç olamadılarsa da Maniheizm dininin de etkisiyle yerleşik hale geçtiler ve başlıcaları Turfan, Kaşgar, Beşbalık, Kuça, Hami olan şehirlerinde önemli bir "uygarlık" yarattılar.
Çin Hanedanlığı, Karahoca Uygur Krallığını tanır ve hatta Wang Yen De isminde bir büyükelçiyi bu ülkeye gönderir. O üç yıl bu ülkede kalır.[1]
Yeni coğrafyalarında Mani dini yerine Budizm'i benimseyen Uygurlar Nesturiliği'de tanımışlar, en son -Karahanlı Devleti'nin de baskı ve tesiriyle- topluluk halinde İslamiyeti kabul etmişlerdir ki bugün Çin'de yalnızca Uygurlar'a değil, Uygurlar aracılığı ile müslümanlaşmış diğer etnik gruplara da Huei-hu (Uygur) denilmektedir.
12. yüzyıldan itibaren Kara Hıtaylara bağlı olan Uygurları, 1209'da İduk-kut Barçuk Art Tegin (巴而術·阿而忒·的斤) döneminde Cengiz Han'a bağlandı. Barçuk Art Tegin, Cengiz'in kızlarından İl Altun ile evlenip küregen (damat) oldu. Alaaddin Ata Melik Cüveynî'nin Moğol İmparatorluğu hesabına kaleme aldığı Tarih-i Cihangüşa eserine göre, Barçuk Art Tegin' Cengiz'in dört varisinin yanı sıra beşinci varisi olarak kabul edilmiş. Barçuk Art Tegin'in sülalesi Moğol İmparatorluğu'nda Kongiratlar ile birlikte Küregen ailelilerinin başı sayıldı.
Uygurların soyağacı
| Karluk | Uygur (Dokuz Oğuz) | Basmil | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Uygur Kağanlığı (Kül Bilge Kağan) (744 - 840) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Karluk | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Karahanlılar (840 - 1041) | Karahoca Uygur (843 - 1211/1368) | Kansu Uygur (905 - 1226) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Batı Karahanlılar (1041 - 1089/1212) | Doğu Karahanlılar (1041 - 1212) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Notlar
- ^ Gabain, Das Leben im uigurischen Königreich von Qocho, Wiesbaden 1973, sayfa 19.
