I. Farnakis

Günümüz dünyasında I. Farnakis dünya çapında milyonlarca insanın dikkatini çeken bir konudur. I. Farnakis ortaya çıkışından bu yana farklı alanlardaki uzmanlar tarafından tartışmaya, analize ve çalışmaya konu olmuştur. Toplum, ekonomi, politika ve kültür üzerindeki etkisi onu evrensel bir konu haline getiriyor. Bu makalede, I. Farnakis'in kökeninden insanların günlük yaşamları üzerindeki etkisine kadar çeşitli yönlerini inceleyeceğiz. Kapsamlı bir analiz yoluyla, I. Farnakis'i çalışmaya ve ilgiye değer bir konu haline getiren farklı yönlere ışık tutmaya çalışacağız.

Farnekes
Farnekes’in görselinin basıldığı Tetradrahmi
5. Pontus kralı
Hüküm süresiM.Ö. 190 ya da 185-155
Önce gelenIII. Mithridatis
Sonra gelenIV. Mithridatis
Ölüm155
DefinAmasya
Eş(ler)iNysa
Çocuk(lar)ıV. Mithridatis, Kapadokya Kraliçesi Nysa
HanedanMithridates Hanedanı
BabasıIII. Mithridatis
AnnesiSelevkoslu Leodike

I. Farnekes; 5. Pontus kralıdır. Babası III. Mithridatis, annesi Selevkoslu Leodike'dir. Babasından sonra genel kabule göre MÖ 185 yılında tahta geçmiştir. Ancak bu tarihi 197 yılına kadar uzatan görüşlerde bulunmaktadır.

MÖ 183'te önemli liman kenti Sinop'u ele geçirmiştir.[1] Sinopluların müttefiki Rodoslulur bu durumu Roma'ya şikâyet etse de MÖ 188'de imzalanan Apamea Antlaşması ile Anadolu topraklarında hegemonyasını genişleten Romalılar bu duruma sessiz kalmıştır.

Bu başarısından sonra daha da yayılmacı bir politika izleyen Farnekes, Pergamon Krallığı II. Eumenis ve Kapadokya Kralı IV. Ariarathes için tehdit oluşturmaya başlamıştır. Kısa süre sonra Kapadokya Krallığını işgal etmeye başlaması üzerine Pergamon Krallığı, Kapadokya, Bitinya, Kyzikos ve Hereaklia gibi krallık ve şehir devletleri kendisine karşı birlik oluşturup karşı saldırıya geçmiştir. Yaşanan çatışmalar sonucunda yenilmiş ve Roma Cumhuriyeti'nin de müdahil olmasıyla MÖ 178 gibi Sinop hariç aldığı Kapadokya ve Galatya topraklarından çekilmek zorunda kalmıştır. Yaşananlardan sonra stratejik konumu nedeniyle krallığının başkentini Amasya'dan Sinop'a taşımıştır.[2]

Sinop'tan sonra Karadeniz sahili boyunca ilerleyişini sürdüren Farnekes tarafından Giresun Kalesi inşa ettirilmiş ve burada yeni oluşturulan ya da onarılan yerleşime de Farnakyas (Farnakia) adı verilmiştir.[3]

Karadeniz kıyı şeridindeki hakimiyetini Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası ve diğer sahil kentleriyle müttefiklik kurarak onları barbar akınlarına karşı korumak amacıyla hamilik rolü üstlenmiştir ki bu durum ilerleyen yıllarda Pontus Krallığının hakimiyet sahasının buraları da içerecek şekilde genişlemesinde önemli rol oynayacaktır.[4]

MÖ 170'te tahtta olduğu bilinmekle birlikte sonraki yılları hakkında bir süre bilgi bulunmamaktadır. Ancak Selevkos İmparatoru I. Dimitriosun diplomatik ilişkileri çerçevesinde III. Antiohos'un oğlu Prens Antiohos'un kızı Nysa ile evlendiği bilinmekte olup[5] Atina ile iyileşen ilişkilerine istinaden MÖ 160/159 yılında yeni evlendiği eşi ve kendisi adına Delos'ta yazıtlar ve bronzdan heykeller dikilirken, altından taç verildiği göz önünde bulundurulduğunda bu tarihlerde hala Pontus kralı olduğu görülmektedir.[6]

Genel kanı MÖ 155 yılında öldüğü şeklinde olup yerine kardeşi IV. Mithridatis geçmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Doonan, Owen (2006). Sinop Landscapes: Exploring Connection in a Black Sea Hinterland (İngilizce). Pennsylvania: University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology. s. 74. ISBN 1-931707-65-0. 
  2. ^ Bakır, A., Aksoy, F., "Roma Hâkimiyetine Kadar Sinop Şehri", CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES, Sayı:11, Sayfa:45,46 Yıl:2018. URL: http://www.cahij.com/files/cahij_arsiv/1179306266_Abdulhalik%20BAKIR-Fatih%20AKSOY-s.25-64.pdf. Erişim: 2020-1-1
  3. ^ Aydın, M., "GİRESUN KALESİ (1764-1840)", Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Cilt:12, Sayı:12, Sayfa:40 Yıl:2012. URL: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/106406 15 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2020-1-1
  4. ^ Arslan, Murat (Ocak 2007). MITHRADATES VI EUPATOR Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul: Odin Yayıncılık 1. Baskı. s. 65,66. ISBN 9789120219806. 
  5. ^ Grainger, John Downie (Ocak 2009). A Seleukid Prosopography and Gazetteer (İngilizce). Leiden: BRILL. s. 52. ISBN 90-04-10799-1. 
  6. ^ Mcging, Brian (1986). The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus (İngilizce). Leiden: E. J. BRILL. s. 32. ISBN 90-04-07591-7. 
Önce gelen:
III. Mithridatis 		Pontus kralı
y. MÖ 185 - y. MÖ 155 		Sonra gelen:
IV. Mithridatis