Bugün Arnavutluk Anayasası, çeşitli alanlarda ilgi uyandıran ve tartışmalara yol açan oldukça alakalı bir konudur. Zamanın geçmesiyle birlikte Arnavutluk Anayasası günümüz toplumunda giderek daha önemli hale geldi ve etkisi günlük yaşamın farklı yönlerinde fark ediliyor. Kişisel alandan çalışma alanına kadar Arnavutluk Anayasası dikkatlerden kaçmayan, uzmanların, akademisyenlerin ve genel olarak insanların ilgisini çeken bir konu olduğunu kanıtladı. Bu makalede, Arnavutluk Anayasası ile ilgili farklı yönlerin yanı sıra günümüz toplumu üzerindeki etkisini de inceleyeceğiz.
Arnavutluk Anayasası (Arnavutça: Arnavutça: Kushtetuta e Shqipërisë); Arnavutluk'ta geçerli olan en üst düzey kanundur. Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti tarafından 28 Kasım 1976'da kabul edilen ve 29 Nisan 1991'de değiştirilen 1976 Anayasası'nın temelleri üzerinde yükselen mevcut ve güncel anayasa, Arnavutluk Meclisi tarafından 28 Kasım 1998 tarihinde kabul edilmiştir.[1][2]
Kısım | Başlık | Tanım[3] |
---|---|---|
I | Temel İlkeler | Bu kısımda; Arnavutluk'un üniter, parlamenter, seküler bir cumhuriyet olduğu ve seçilen hükûmetlerin özgür, eşit ve düzenli aralıklarla yapılan seçimlerle göreve geldiği tanımlanmaktadır. |
II | Temel Hak ve Özgürlükler | Bu kısımda; Arnavutluk vatandaşlarının bölünemez, devredilemez ve dokunulmaz olan ve tüm hukuk düzeninin temelini oluşturan temel hak ve özgürlükleri tanımlanmaktadır. |
III | Meclis | Bu kısımda; Arnavutluk Meclisinin görevi, yasama süreci, milletvekillerinin ödev ve sorumlulukları ile mevcut seçim sistemi tanımlanmaktadır. |
IV | Cumhurbaşkanı | Bu kısımda; Arnavutluk devleti adına yürütme yetkisini elinde bulunduran Arnavutluk Cumhurbaşkanı'nın göreve gelme, görevden ayrılma süreci ile yetki ve sorumlulukları tanımlanmaktadır. |
V | Bakanlar Kurulu | Bu kısımda; Arnavutluk devleti adına yürütme yetkisini Arnavutluk Cumhurbaşkanı ile paylaşan bakanlar kurulunun göreve gelme, görevden ayrılma süreci ile yetki ve sorumlulukları tanımlanmaktadır. |
VI | Yerel Yönetimler | |
VII | Uluslararası Anlaşmalar | Bu kısımda; Arnavutluk devleti adına hükûmet veya yetkili başka bir yürütme organı tarafından yapılacak olan uluslararası anlaşmaların imzalanma, kabul edilme ve yürürlüğe girme aşamalarına dair süreçler tanımlanmaktadır. |
VIII | Anayasa Mahkemesi | Bu kısımda; Arnavutluk Anayasası'nın denetimini yapan Arnavutluk Anayasa Mahkemesi'nin yapısı, görevleri ve yetkileri tanımlanmaktadır. |
IX | Mahkemeler | Bu kısımda; Arnavutluk'taki adli yargının bir parçası olan üst ve alt dereceli mahkemelerin yapısı, görevleri ve yetkileri tanımlanmaktadır. |
X | Adli Süreç | Bu kısımda; Arnavutluk'taki adli yargı sürecinin işleyişi tanımlanmaktadır. |
XI | Referandum | |
XII | Fesih | |
XIII | Kamu Maliyesi | |
XIV | Devlet Denetimi | |
XV | Silahlı Kuvvetler | Bu kısımda; Arnavutluk devletinin resmi ve düzenli ordusu olan Arnavutluk Silahlı Kuvvetleri'nin yapısı, görevleri ve yetkileri tanımlanmaktadır. |
XVI | Olağanüstü Önlemler | Bu kısımda; darbe, savaş veya benzeri herhangi bir olağanüstü durumda alınacak önlemler ve izlenecek yöntemler tanımlanmaktadır. |
XVII | Anayasa Tashihi | Bu kısımda; anayasa değişiklikleri sırasında ortaya çıkan geçici durumlar ile anayasa değişikliğinin nasıl ve hangi kriterler çerçevesinde yapılabileceği tanımlanmaktadır. |
XVIII | Geçici ve Nihai Hükümler | Bu kısımda; anayasa değişiklikleri sırasında ortaya çıkan geçici durumlar ile anayasa değişikliğinin nasıl ve hangi kriterler çerçevesinde yapılabileceği tanımlanmaktadır. |