İdil, Şırnak

Günümüz dünyasında İdil, Şırnak geniş bir kitlenin büyük ilgisini çeken bir konu haline geldi. İdil, Şırnak ortaya çıkışından bu yana tartışma ve çekişmelere yol açarak bu konudaki bakış açılarının çeşitliliğini yansıtan çeşitli görüş ve yaklaşımlara yol açtı. İdil, Şırnak toplumun dikkatini çekmeye devam ettikçe bunun etkilerini, sonuçlarını ve potansiyel çözümlerini yakından incelemek önemlidir. Bu makalede, İdil, Şırnak ile ilgili tüm yönleri kapsamlı bir şekilde inceleyeceğiz ve okuyucuya bugün çok alakalı olan bu konuyla ilgili eksiksiz ve güncel bir vizyon sunacağız.

İdil
İlçe
Turkiye'de bulunduğu yer
Turkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlŞırnak
Coğrafi bölgeGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamAnıl Adıgüzel
 • Belediye başkanıTürkan Kayır (Bağımsız)
Yüzölçümü
 • Toplam1.224 km²
Rakım760 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam76.523
 • Kır
47,206
 • Şehir
29.787
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu73300
İl alan kodu486
İl plaka kodu73
Resmî site
İdil Belediyesi
İdil'den bir görünüm

İdil (Kürtçe: Hezex), Şırnak ilinin bir ilçesidir.

Şehirde Meryem Ana Kilisesi bulunmaktadır. Anadolu'da Hatay'dan sonra Hristiyanlığın yaşanmaya bağladığı ikinci şehirdir.[kaynak belirtilmeli] Şehrin Cizre'ye, Midyat'a, Nusaybin'e, Suriye ve Irak sınırına olan yakınlığı ve topoğrafik özellikleri tarihinde önemli bir rol oynamıştır.[kaynak belirtilmeli]

İlçede karasal iklim hüküm sürmektedir ve bitki örtüsü bakımından zengindir. Mardin'e 60 km uzaklıkta olan ilçe, Suriye sınır kapısına 24 km uzaklıktadır. Yüzölçümü 1.224 km² olup Türkiye'nin en çok köyü olan ilçesidir.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında arpa, buğday, karpuz, kavun, mercimek, nohut ve üzüm gelmektedir. İlçe, Süryanilerin yoğun yaşadığı dönemlerde üzüm bağları ve şarap yapımıyla ün kazanmıştır.[kaynak belirtilmeli]

Süryani nüfusunun çoğunlukta olduğu bir ilçe olan İdil'in ilçe merkezine 1970'li yıllardan sonra Müslüman köylerin ve göçer ailelerin yerleşmesi, buna karşın Süryani vatandaşların yurt dışına ve büyük şehirlere göç etmesiyle demografik yapısı değişmiştir. Hâlen İdil'de yaşamakta olan çok az sayıda Süryani aile mevcuttur.[kaynak belirtilmeli] Yeni yeni restore edilen taş evlerle tarihi bir görünüme kavuşmuştur. 2013'te tamamlanan Şırnak Havalimanı'na 14 km uzaklıktadır. İlçede Şırnak Üniversitesi'nin Ziraat Fakültesi yerleşkesi ile İdil Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.

Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Midyat İlçesi ile birlikte Osmanlı İmparatorluğuna bağlanmıştır. 18 Mayıs 1990 tarih ve 20522 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Mardin İlinden ayrılarak Şırnak İline bağlanmıştır.[kaynak belirtilmeli]

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
İdil ilçesi (Mardin)
1940[2] 13.573 1.657 11.916
1945[3] 12.269 1.344 10.925
1950[4] 12.844 1.081 11.763
1955[5] 14.313 1.176 13.137
1960[6] 20.959 1.694 19.265
1965[7] 25.176 2.109 23.067
1970[8] 28.006 2.883 25.123
1975[9] 32.149 4.862 27.287
1980[10] 36.274 6.202 30.072
1985[11] 39.863 8.465 31.398
İdil ilçesi (Şırnak)
1990[12] 44.064 12.905 31.159
2000[13] 59.993 19.123 40.870
2007[14] 67.630 21.329 46.301
2008[15] 67.854 22.496 45.358
2009[16] 67.999 21.919 46.080
2010[17] 69.090 22.801 46.289
2011[18] 70.187 24.087 46.100
2012[19] 71.147 24.595 46.552
2013[20] 72.379 25.633 46.746
2014[21] 73.348 26.453 46.895
2015[22] 72.946 26.511 46.435
2016[22] 73.242 26.575 46.667
2017[22] 74.412 27.544 46.868
2018[22] 76.523 28.199 48.324
2019[22] 76.895 29.097 47.798
2020[22] 76.993 29.787 47.206

Yönetim

Belediye başkanlığı

Seçildiği yıl Belediye başkanları
2024- Türkan Kayır (DEM Parti)
2019-12 Kasım 2019 Songül Erden (HDP)
2014-20 Eylül 2016 Mehdi Aslan (BDP)
2009 Resul Sadak (DTP)
2004 Ramazan Ceylan (SHP)
1999 Murat Dalmış (DYP)
1994 Abdurrahman Abay (ANAP)
1989 Şükrü Tutuş (ANAP)
1984 Şükrü Tutuş (ANAP)
1977 Şükrü Tutuş (ANAP)

Son Süryani kökenli belediye başkanı Şükrü Tutuş, 17 Haziran 1994'te öldürülmüştür. 2019 yerel seçimlerinde İdil belediye başkanlığını kazanan Songül Erden, “silahlı terör örgütüne üye olma” suçlamasıyla Şırnak 3. Ağır Ceza Mahkemesince yargılanması ve Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığınca da “terör örgütü propagandası yapma” suçlamasıyla soruşturulması gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı tarafından 12 Kasım 2019 tarihinde görevinden uzaklaştırılmış olup yerine aynı zamanda İdil kaymakamı olan Zafer Sağ kayyım olarak atanmıştır.[23]

Hendek operasyonları

Ana madde: 2015-16 Şırnak çatışmaları

İlçede 2015 yılında çatışmalar başlamış ve 18 Şubat 2016 günü başlayan Şehit Ersin Yıldırım operasyonu ile 57 gün süren sokağa çıkma yasağını müteakip Türk ordusunun ilçede tam kontrolü sağlaması ile bitmiştir.[24]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  2. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  3. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  7. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  20. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  21. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  22. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "İdil Nüfusu - Şırnak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Şırnak İdil Nüfusu". nufusune.com. 
  23. ^ İdil Belediyesi’ne kayyum atandı 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Habertürk, 13 Kasım 2019
  24. ^ "Şehit Ersin YILDIRIM operasyonu başladı". 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.