Tzutuhilce

Günümüz dünyasında Tzutuhilce pek çok insanın ilgisini çeken bir konu haline geldi. Tzutuhilce, kökeninden toplum üzerindeki etkisine kadar derinlemesine düşünmeyi gerektiren sürekli bir tartışmaya yol açtı. Bu yazıda Tzutuhilce ile ilgili geçmişinden bugünkü önemine kadar farklı yönleri inceleyeceğiz. Ayrıntılı analiz yoluyla, okuyuculara bu konu hakkında daha geniş bir anlayış sağlamak amacıyla Tzutuhilce hakkında eksiksiz ve objektif bir görünüm sunmaya çalışıyoruz.

Tzutuhilce
Tz’utujiil, Tzijob’al
Ana dili olanlarGuatemala
Konuşan sayısı63.237 (Guatemala 2002)[1]  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Maya
Yazı sistemiLatin
Dil kodları
ISO 639-3tzj
Guatemala'da konuşulan dillerin dağılım haritası
(Castilian = Guatemala İspanyolcası)

Tzutuhilce (kendilerince Tz’utujiil, Tzijob’al ; İspanyolca zutuhil/zutujil ; İngilizce Tz’utujil), Guatemala'nın Sololá ve Suchitepéquez departmanlarında yaşayan Tzutuhiller tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 78.498[2] kişilik nüfustan 444.954[1] kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Kakçikelce, Kiçece ve Açicedir.

Guatemala Maya Dilleri Akademisi tarafından eğitim-öğretim ve araştırması yapılan 22 Maya dili arasında yer alır.[3]

Lehçeleri

2 ana lehçesi vardır:

  • Doğu Tzutuhilcesi (1998 rakamlarına göre konuşanı 50.000 kişi)
  • Batı Tzutuhilcesi (1990 rakamlarına göre konuşanı 33.800 kişi)

Örnekler

  • maltyoox - Teşekkürler!
  • saqari - Günaydın!
  • xqa'j q'iij - İyi günler!
  • xok aaq'a' - İyi geceler!
  • na'an - Hoşçakal!
  • jo' - Gel!
  • utz aawach - Nasılsın?
  • jee' - evet
  • mani' - hayır

Kaynakça

  1. ^ a b "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Idioma_materno : Idioma o lengua en que aprendió a hablar". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012. 
  2. ^ "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Grupo_etnico : Pertenencia de grupo étnicor". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012. 
  3. ^ "ALMG: Cobertura de Comunidades Lingüísticas". 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.