Mastaura (Likya)

Günümüz dünyasında Mastaura (Likya) dünya çapında birçok insanın dikkatini çeken bir konudur. Günümüz toplumundaki önemi, günlük yaşam üzerindeki etkisi veya sosyal medyadaki popülaritesi nedeniyle Mastaura (Likya) tartışmaların, tartışmaların ve analizlerin odak noktası haline geldi. Mastaura (Likya), çeşitli alanlardaki etkisiyle kültürel ve kuşaksal engelleri aşmayı başararak geniş bir kitlenin ilgi konusu haline geldi. Bu makalede, Mastaura (Likya) ile ilgili farklı yönleri keşfederek, onun bugünkü etkisini ve çağdaş toplumdaki ilgisini inceleyeceğiz.

Mastaura
Grekçe: Μάσταυρα
Türkiye üzerinde Mastaura
Mastaura
Mastaura
Türkiye haritasındaki konumu.
Diğer adıDereağzı
KonumDemre, Antalya,
 Türkiye
BölgeLikya
TürYerleşim yeri
Tarihçe
Devir(ler)Geç Tunç Çağı, Helenistik, Roma, Bizans

Mastaura (Grekçe: Μάσταυρα) antik Likya'da bulunan bir yerleşimdir.[1] Günümüzde Akdeniz kıyısında bir Likya antik kenti olan Myra'nın yaklaşık 25 km kuzeybatısında bulunan Dereağzı adlı yerde bulunur.[1][2][3] Aynı ismi taşıyan Nazilli'deki Dereağzı veya İncirliova'daki Dereağzı ile karıştırılmamalıdır. Ayrıca yine Nazilli'de bulunan Mastaura adlı bir antik Karya kenti ile de karıştırılmamalıdır.

Kalıntılar

Yapılan arkeolojik araştırmalar buranın geç tunç çağından (MÖ 1550 - 1200) başlayarak kesintisiz klasik, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşime açık olduğunu gösterir.[4] Antik yerleşimin yakınındaki büyük kubbeli Dereağzı Kilisesi,[1] erken Hristiyanlık dönemine ait Mastaura'nın kilisesi olup, aynı zamanda Myra Metropolisi’ne bağlı bir piskoposluk merkezidir. Kilise, 1836’da Fransız kaşif Charles Texier tarafından keşfedilmiş, 1906 yılında Alman sanat tarihçisi Hans Adam Rott, 1959 yılında Richard Martin Harrison ve 1967 yılında Morgenstern tarafından incelenmiştir.[5] Morgenstern'e göre kilise MS 5. yüzyıla aittir. Ancak antik yerleşimde bulunan seramikler MÖ 9. yüzyıldan MS 6. yüzyıla kadar uzanan bir döneme tarihlenmektedir. Dereağzı'nda yerleşimin 12. yüzyıla kadar devam ettiği bilinmektedir. Bu durum, kilisenin daha eski bir yerleşim yerinin üzerine inşa edilmiş olabileceğini veya farklı dönemlerde kullanılmış olabileceğini göstermektedir. Kilise, diğer Bizans kiliseleriyle benzer mimari özellikler taşımaktadır. Yapımında tuğla ve taş kullanılmıştır. Ayrıca mermer ve Roma dönemine ait devşirme malzemeler de kullanılmıştır. Bu, kilisenin inşasında daha eski yapıların malzemelerinin yeniden kullanıldığını gösterir.[5]

Dereağzı Kilisesi, Likya bölgesinde yan şapeli olan az sayıdaki kiliseden biridir. "U" şeklinde galeri katı ve iki sekizgenli apsisli yapısıyla dikkat çekmektedir. Kiliseyle aynı dönemde inşa edilmiş bir Bizans Kalesi de bulunan yerleşimin yakınından geçen Myros Çayı (Kasaba ve Karadağ çaylarının birleşimi), Demre üzerinden Akdeniz'e dökülmektedir.[5]

Antik yerleşimde kilisenin dışında dikkat çeken yapılar arasında, Roma dönemine ait yollar, Likya tarzı kaya mezarları ve lahitler, Myra ile Andriake arasında su taşıyan kanallar ve Myros Çayı üzerinden akropole çıkan merdivenli bir yol bulunmaktadır.

Piskoposluk

Likya'daki Mastaura piskoposluğu, 7. ve 10. yüzyıllara ait Notitiae Episcopatuum'da Myra metropolitliğinin yardımcı piskoposları arasında birinci sırada yer aldığı belirtilmektedir.

Mevcut belgelerde, Konstantinopolis Photian Konseyi'nde (879) bulunan Baanes'in Karya'daki Mastaura'nın değil, Likya'daki Mastaura'nın piskoposu olması dışında, hiçbir piskoposluk piskoposu ismiyle anılmamaktadır.

Artık yerleşimsel bir piskoposluk olmayan Likya'daki Mastaura, bugün Katolik Kilisesi tarafından unvani bir piskoposluk olarak listelenmiştir.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c Joachim Henning (2007). Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium. 2. Walter de Gruyter. s. 143. ISBN 9783110183580. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015. 
  2. ^ Sencer Şahin, Mustafa Adak, Stadiasmus Patarensis: Itinera Romana Provinciae Lyciae (Ege Yayınları 2007 978-97-5807179-1), p. 261
  3. ^ "Tore Kjeilen, "Dereağzı"". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015. 
  4. ^ Dergisi, Magma (28 Şubat 2018). "Dereağzı – Demre, Antik Yolun Bekçisi". Magma Dergisi. 21 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2025. 
  5. ^ a b c "Dereağzı Kilisesi". Türkiye Turizm Ansiklopedisi. 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2025. 
  6. ^ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 978-88-209-9070-1), p. 925

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar