Gürcistan-Türkiye ilişkileri

Günümüz dünyasında Gürcistan-Türkiye ilişkileri toplumun çeşitli alanlarında önem kazanan bir konudur. Siyasette, ekonomide, teknolojide, sağlıkta ve kültürde olsun Gürcistan-Türkiye ilişkileri tartışmaların ve tartışmaların kilit noktası haline geldi. Etkisi uluslararası düzeyde uzanıyor, karar alma sürecini etkiliyor ve günlük yaşamın birçok alanında önemli değişiklikler yaratıyor. Bu makalede, Gürcistan-Türkiye ilişkileri ile ilgili farklı açıları ve bakış açılarını inceleyerek onun günümüz dünyasındaki etkisini ve alaka düzeyini analiz edeceğiz.

Gürcistan–Türkiye ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Georgia ve Turkey

Gürcistan
Türkiye
Diplomatik Misyon
Gürcistan'ın Ankara BüyükelçiliğiTürkiye'nin Tiflis Büyükelçiliği
Temsilcilik
Gürcistan'ın Türkiye Büyükelçisi George JanjgavaTürkiye'nin Gürcistan Büyükelçisi Fatma Ceren Yazgan

Gürcistan-Türkiye ilişkileri, geçmişi Osmanlı dönemine ve daha eskilere dayanan Gürcü-Türk ilişkileri.[1]

Gürcistan'ın Ankara'da bir büyükelçiliği ve İstanbul ve Trabzon'da iki başkonsolosluğu bulunmaktadır. Türkiye'nin Tiflis'te bir büyükelçiliği ve Batum'da bir başkonsolosluğu bulunmaktadır. Her iki ülke de Avrupa Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, BLACKSEAFOR (Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu), Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü ve Dünya Ticaret Örgütü'nün tam üyesidir. Türkiye halihazırda NATO üyesidir, Gürcistan ise adaydır. Hem Gürcistan hem de Türkiye ayrıca Avrupa Birliği'ne katılmaya adaydır.

Kurtuluş Savaşı dönemi

Kurtuluş Savaşı yıllarında Türkiye ile Gürcistan arasında herhangi bir düşmanca hareket olmamıştır.

30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi gereğince Osmanlı ordusu 1914 sınırına geri çekilmiştir. Osmanlı ordusunun terk ettiği yerlerden Acara (Batum ve Artvin) ile Ardahan illeri, 26 Mayıs 1918'de kurulmuş olan Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'nin yönetimine girmiştir. Ancak Gürcistan, komşu Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyetleriyle olan çatışmalarından ötürü, Türkiye ile iyi ilişkilerini korumaya çaba göstermiştir.

Kasım 1920'de Ermenistan'ın çöküşü ve bu ülkenin Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında paylaşımından sonra Ankara ile Moskova arasında yoğun diplomatik temaslar başlatılmıştır. Moskova'da Ali Fuat Paşa ile Çiçerin arasında sürdürülen görüşmelere paralel olarak 17 Şubat 1921'de, Gürcistan'ın Ankara büyükelçisinin kardeşi Ankara'ya Bolşevik Rusya büyükelçisi olarak atanmıştır.

22 Şubat 1921'de Ankara'da varılan anlaşma uyarınca Gürcüler, 1918'den beri elde tuttukları Posof, Hopa, Artvin, Ardahan, Çıldır, Göle ve Hanak 'dan çekilmeyi kabul etmiş ve 2 Mart 1921'de bu yerler Türk egemenliğine girmiştir.

25 Şubat 1921'de Kızıl Ordu Tiflis'e girerek bağımsız Gürcistan'ın varlığına son vermiştir. 16 Mart'ta Sovyetler Birliği ile Türkiye arasında imzalanan Moskova Antlaşması, 22 Şubat sınırlarını aynen koruyarak bugünkü Türk-Gürcü ve Türk-Ermeni hududunu kalıcı hale getirmiştir.

SSCB'nin çöküşünden sonra

1990'larda Gürcistan'ın bağımsızlığını ilan etmesiyle, Gürcistan, Türkiye ile yakın ilişki içerisine girmiştir. Çeyrek yüzyıldan az bir süre içinde iki ülke arasında sağlam dostluk sağlanmıştır. Türkiye'nin Azerbaycan ile birlikte en sorunsuz ilişkilerinin olduğu komşusudur.

Gürcistan piyasa ekonomisine geçmesiyle Batı ülkeleri ve Türkiye ile sıkı bağlar kurmuştur. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı ülkenin büyük kazanımlarından biri olup, ülkeyi Batı koridoruna bağlamıştır. Türkiye ve Gürcistan Batum havalimanını ortak kullanıma açmıştır. Gürcistan dünyaya Türkiye aracılığıyla açılmıştır.

Türkiye, Gürcistan'a askeri ve siyasi destek sağlamaktadır. Uluslararası arenada Gürcistanı desteklemektedir. Yine; Gürcistan, Türkiye'nin Orta Asya'ya açılan ve Orta Asya ile bağlantı sağlanan en önemli kapısıdır. Türkiye'nin dış politikasında vazgeçemeyeceği ülkelerden birisidir.

Osmanlı döneminde yaklaşık 400 yıl Osmanlı egemenliğinde, daha önce de Selçuklu Hanedanı egemenliğinde kalmıştır.[2] Daha da eski dönemlerde Karadeniz'in kuzeyinden geçen Türk topluluklarının da uğrak noktası olmuştur.

İki ülke de sınır geçişlerinde birbirlerinden pasaport veya vize almamaktadırlar. Nüfus cüzdanı ile geçiş yapılabilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Mikaberidze, Alexander (2015). Historical dictionary of Georgia (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442241459. 
  2. ^ Somel, Selçuk Akşin (2012). Historical dictionary of the Ottoman Empire (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810871687.