Adolf Hitler'in adını taşıyan sokakların listesi
Bu yazımızda tarih boyunca var olan ve günümüz toplumunda da güncelliğini koruyan bir konu olan Adolf Hitler'in adını taşıyan sokakların listesi'den bahsedeceğiz. Adolf Hitler'in adını taşıyan sokakların listesi, günlük yaşamın farklı yönlerine etkisi nedeniyle hem akademide hem de kamuoyunda büyük ilgi ve tartışma uyandırdı. Zamanla Adolf Hitler'in adını taşıyan sokakların listesi, bu konuya ilişkin anlayışımızı genişletmemize katkıda bulunan çalışmaların, araştırmaların ve düşüncelerin konusu olmuştur. Bu anlamda bugün Adolf Hitler'in adını taşıyan sokakların listesi'in önemini ve anlamını daha iyi anlamak için farklı bakış açıları ve yaklaşımları ele alacağız.
Almanya belediye yetkililerinin Nazilerin iktidarı ele geçirmelerinin ardından "Ulusal Yükseliş" (Almanca: Nationale Erhebung) sürecine katkıda bulunma konusundaki hevesleri, Hitler'e fahri hemşehrilik unvanı verme uygulamasında ve daha da ötesinde sokaklara (Almanca: Straße), meydanlara (Almanca: Platz), gezinti yollarına (Almanca: Anlage), bulvarlara (Almanca: Damm veya Almanca: Allee), stadyumlara (Almanca: Kampfbahn) veya köprülere (Almanca: Brücke) yeni şansölyenin adını verme eğiliminde görülebilir.[kaynak belirtilmeli] 1933'ün Mart-Nisan aylarında Almanya genelinde bir isim değiştirme dalgası yaşandı. Reich İçişleri Bakanlığı, her şehrin en önemli sokağı veya merkezi meydanının Hitler'in adını taşımasını zorunlu kılan bir kararname yayımladı.[1] Listede yer alan örneklerin çoğu bu döneme aittir.
Sokak ve meydanların yeniden adlandırılması, Hitler etrafındaki kişi kültünün bir parçasıydı ve rejimin propaganda ile güç gösterisi amacını taşıyordu. Ayrıca, Weimar Cumhuriyeti veya rejim eleştirisiyle ilişkilendirilen isimler sistematik olarak kaldırılarak Nazi dönemi boyunca pek çok cadde ve meydanın adı değiştirildi.[2]
1945 sonrasında, Nazilerden arındırma süreci kapsamında Hitler'in adını taşıyan tüm sokak ve meydanların isimleri değiştirildi.
Tablo
| City | 1933-1945 isim | 1933 öncesi / 1945 sonrası isim |
|---|---|---|
| Augsburg | Adolf-Hitler-Platz | Königsplatz |
| Berlin | Adolf-Hitler-Platz (Charlottenburg; "Nihai Zafer" sonrasında başka isim değişiklikleri de planlanmıştır) | Reichskanzlerplatz/Theodor-Heuss-Platz |
| Berlin | Adolf-Hitler-Sport-Platz | Ostpreussendamm ve Krahmerstrasse'de, Schlosspark Lichterfelde'nin karşısında. Şimdi bir futbol sahası. Yanında hâlâ bir stadyum var. |
| Bad Wildungen | Adolf-Hitler-Straße | Brunnenstraße |
| Bratislava | Hitlerovo námestie | Masarykovo námestie (1918-1938), (1945-1953)/Námestie 4. Apríla (1953-1989)/Hlavné námestie (1989–günümüz) |
| Bremen | Adolf-Hitler-Brücke (Lüderitzbrücke, 1939 sonrası) | Große Weserbrücke (yıkıldı, 1961) |
| Bremen | Adolf-Hitler-Brücke (1939) | Westbrücke/Stephaniebrücke |
| Bremen | Adolf-Hitler-Platz (Hemelingen) | Rathausplatz |
| Bremen | Adolf-Hitler-Platz (Lesum) | An der Lesumer Kirche |
| Bremen | Adolf-Hitler-Straße (Aumund) | Hammersbecker Straße |
| Bremen | Adolf-Hitler-Straße (Lesum) | Kellerstraße |
| Bromberg (şimdi Bydgoszcz, Poland) |
Adolf-Hitler-Straße | Gdańska |
| Breslau (şimdi Wrocław, Poland) |
Adolf-Hitler-Platz | Plac Mongolski |
| Breslau (şimdi Wrocław, Poland) |
Adolf-Hitler-Straße | Friedrich-Ebert-Straße/Mickiewicza |
| Budapeşte VI. | Hitler Adolf tér (1938-1945) | Kodály körönd |
| Celje, Slovenya | Adolf-Hitler-Platz | Prešernova ulica |
| Köln | Adolf-Hitler-Platz | Platz der Republik/Deutscher Platz (Ebertplatz, 1950 sonrası) |
| Dortmund | Adolf-Hitler-Allee | Hainallee |
| Düsseldorf | Adolf-Hitler-Platz | Graf-Adolf-Platz |
| Düsseldorf | Adolf-Hitler-Straße | Haroldstraße |
| Engerau (şimdi Bratislava, Slovakya) |
Adolf-Hitler-Straße | Masarykova (1918-1938)/Benešova (1945-1948)/Stalinova (1948-1989)/Zadunajská cesta (1989-günümüz) |
| Eppingen | Adolf-Hitler-Straße | Brettener Straße |
| Erlangen | Adolf-Hitler-Straße | Hauptstraße |
| Essen | Adolf-Hitler-Platz | Burgplatz |
| Essen | Adolf-Hitler-Straße | Kettwiger Straße; Viehofer Straße |
| Esslingen | Adolf Hitlerplatz | –/Marktplatz |
| Euskirchen | Adolf-Hitler-Straße | Hochstraße |
| Festenberg (şimdi Twardogóra, Poland) |
Adolf Hitler Platz | Plac Piastów |
| Frankfurt am Main | Adolf-Hitler-Anlage | Gallus-Anlage |
| Freising | Adolf-Hitler-Straße | Obere Hauptstraße |
| Gera | Adolf-Hitler-Platz | |
| Gotenhafen (şimdi Gdynia, Poland) |
Adolf-Hitler-Straße | Świętojańska |
| Graz, Avusturya | Adolf-Hitler-Platz | Hauptplatz[3] |
| Groß Glienicke (1954'te beri, Berlin-Kladow) |
Adolf-Hitler-Allee | Seekorso |
| Hagen | Adolf-Hitler-Straße | Ebertstraße (1945-1960); ana cadde işlevi ve B7 yakındaki Graf-von-Galen-Ring tarafından devralındı ve 1960 yılında caddenin yarısı yıkıldı; (1960-günümüz) Am Hauptbahnhof |
| Hamburg | Adolf-Hitler-Platz | Rathausmarkt |
| Hamburg | Adolf-Hitler-Straße (Winterhude) | Bebelallee |
| Hamburg | Adolf-Hitler-Platz (Altona) | Platz der Republik |
| Hamburg | Adolf-Hitler-Damm (Wandsbek) | Friedrich-Ebert-Damm |
| Hamburg | Adolf-Hitler-Straße (Wilhelmsburg) | Wilhelmsburger Reichsstraße |
| Hannover | Adolf-Hitler-Platz (15 Eylül 1933'den sonra Hermann-Göring-Platz) | Corvinusplatz |
| Hannover | Adolf-Hitler-Platz | Theaterplatz |
| Hannover | Adolf-Hitler-Straße | Bahnhofstraße |
| Idar-Oberstein | Adolf-Hitler-Straße | Hauptstraße |
| Hauptstraße Iglau (şimdi Jihlava, Çek Cumhuriyeti) |
Adolf-Hitler-Platz | Masarykovo náměstí |
| Jägerndorf (şimdi Krnov, Çek Cumhuriyeti) |
Adolf-Hitler-Platz | Hlavní náměstí (Ana Meydan) |
| Karlsruhe | Adolf-Hitler-Straße (Neureut) | Welschneureuter Straße |
| Karlsruhe | Adolf-Hitler-Straße (Hagsfeld) | Schwetzinger Straße |
| Karlsruhe | Adolf-Hitler-Straße (Knielingen) | Neufeldstraße |
| Karlsruhe | Adolf-Hitler-Straße (Grötzingen) | Eugen-Kleiber-Straße |
| Kiel | Adolf-Hitler-Platz | Neumarkt/Rathausplatz |
| Königsberg (şimdi Kaliningrad, Rusya) |
Adolf-Hitler-Platz | Hansaplatz (Şimdi: Ploshchad Pobedy (Zafer Meydanı))) |
| Krainburg (şimdi Kranj, Slovenya) |
Adolf-Hitler-Platz (1941-1945) | Glavni trg (Ana Meydan) |
| Krakau (şimdi Kraków, Polonya) |
Adolf-Hitler-Platz (1939-1944) | Rynek Główny (Ana Meydan) |
| Leslau (şimdi Włocławek, Polonya) |
Adolf-Hitler-Platz | Plac Wolności (Özgürlük Meydanı) |
| Litzmannstadt (şimdi Łódź, Polonya) |
Adolf-Hitler-Straße (1939-1944) | Piotrkowska Sokağı[4] |
| Loon op Zand, Netherlands | Adolf-Hitler-Straße (1942-1944) | Hooispoor (partial) The stretch east of the Horst which was part of the M.A.St (Munitions Ausgabe Stelle) |
| Luxemburg (şimdi Lüksemburg Şehri, Lüksemburg) |
Adolf-Hitlerstraße | Avenue de la Liberté |
| Memel (şimdi Klaipėda, Litvanya) |
Adolf-Hitler-Straße | 1939'dan önce, Prezidento Smetonos alėja/Präsident Smetona Allee, 1945 sonrası, Liepų gatvė |
| Mülhausen (şimdi Mulhouse, Fransa) |
Adolf-Hitler-Straße | rue du Sauvage (Almanca'da Wildemannstraße) |
| Mülhausen (Mulhouse, Fransa) |
Adolf-Hitler-Platz | place de la Réunion |
| Münih | Adolf-Hitler-Platz (Pasing) | Avenariusplatz |
| Münih | Adolf-Hitler-Allee (Solln) | Diefenbachstraße |
| Münih | Adolf-Hitler-Straße (Obermenzing) | Verdistraße |
| Münih | Adolf-Hitler-Straße (Untermenzing) | Eversbuschstraße |
| Münih | Adolf-Hitler-Straße (Allach) | Vesaliusstraße |
| Münih | Adolf-Hitler-Straße (Aubing) | Limesstraße |
| Münih | Adolf-Hitler-Straße (Lochhausen) | Schussenrieder Straße |
| Nitra, Slovakya | Hitlerova ulica | Leninova trieda, Hitlerova ulica, Wilsonova ulica, Masarykova ulica, Erzsébet út, Tóth Vilmos utcza, Hosszú utcza, Štefánikova trieda (güncel) |
| Neuburg an der Donau | Adolf-Hitler-Straße | Luitpoldstraße/Luitpoldstraße (1945-2014), Adolf-Hitler-Straße (2014-2016, by accident),[5] Luitpoldstraße (planned 2016) |
| Nuremberg | Adolf-Hitler-Platz | Hauptmarkt |
| Osnabrück | Adolf-Hitler-Platz | Neumarkt |
| Osnabrück | Adolf-Hitler-Straße | Bramstraße |
| Potsdam | Adolf-Hitler-Allee | Allee nach Glienicke |
| Potsdam | Adolf-Hitler-Platz | Green space between Althoffstraße and Yorckstraße (bugün Kopernikusstraße) |
| Považská Bystrica (Slovakya) | Adolf-Hitler-Straße | Továrenská (-1939), Stalinova (1945-1989), Robotnícka (1990'dan beri) |
| Reichenberg (Çekoslovakya) | Adolf-Hitler-Platz | Altstädter Platz (-1938), Náměstí bojovníků za mír (1945-1989), nám. Dr. E. Beneše (1990'dan beri) |
| Riga, Latvia | Adolf-Hitler-Allee (1942-1944) Adolf-Hitler-Straße (1942-1944) |
Brīvības bulvāris Brīvības iela |
| Roma, İtalya | Viale Adolf Hitler | Viale dei Partigiani |
| Saarbrücken | Adolf-Hitler-Straße (1935-1945) | Bahnhofstraße |
| Schönwalde-Glien | Adolf-Hitler-Straße | (Straße des Westens), bugün Gençlik Sokağı |
| Sofia, Bulgaria | Adolf Hitler blvd. | Evlogi and Hristo Georgievi Boulevard[6] |
| Sulz unterm Wald (şimdi Soultz-sous-Forêts, Fransa) |
Adolf-Hitler-Platz | rue des Barons-de-Fleckenstein |
| Straßburg (şimdi Strazburg, Fransa) |
Adolf-Hitler-Platz | place Broglie |
| Stuttgart | Adolf-Hitler-Straße | Planie |
| Stuttgart | Adolf-Hitler-Platz (Birkach) | Bei der Linde |
| Stuttgart | Adolf-Hitler-Platz (Stammheim) | – |
| Stuttgart | Adolf-Hitler-Straße (Feuerbach) | Stuttgarter Straße |
| Stuttgart | Adolf-Hitler-Straße (Plieningen) | Paracelsusstraße |
| Stuttgart | Adolf-Hitler-Straße (Möhringen) | Laustraße |
| Stuttgart | Adolf-Hitler-Straße (Vaihingen) | Böblinger Straße/Hauptstraße |
| Stuttgart | Adolf-Hitler-Kampfbahn (Bad Cannstatt) | Neckarstadion |
| Tallinn, Estonya | Adolf-Hitler-Straße (1942-1944) | Narva maantee |
| Tarnowskie Góry, Polonya | Adolf-Hitler-Straße (1939-1944) | ul. Parkowa/ul. Stanisława Wyspiańskiego |
| Tartu, Estonya | Adolf-Hitler-Platz (1942-1944) | Raekoja plats |
| Treuburg (şimdi Olecko, Polonya) |
Adolf-Hitler-Platz | plac Wolności (Özgürlük Meydanı) |
| Novi Sad (Нови Сад), Sırbistan | Hitler Adolf Sokağı (Улица Адолфа Хитлера) (1941-1944) | Улица краља Александра (King Alexander sokağı) (1918-1941)/Стаљинова улица (Stalin'in sokağı) (1944-1948)/Улица Александра Ранковића (Alexander Rankovich sokağı) (1948-1966)/Улица народних хероја (Ulusal kahramanlar sokağı) (1966-1992)/Улица краља Александра (Kral Alexander sokağı) (1992-günümüz) |
| Valkenburg, Hollanda | Adolf Hitler-Allee (1942-1944) | Kloosterweg |
| Varşova, Polanya | Adolf-Hitler-Platz (1939-1944) | Piłsudski Meydanı, eski adıyla Plac Saski (Sakson Meydanı, adını Sakson Sarayı'ndan almıştır) 1818-1928, 1939-40, 1945-46 |
| Weimar | Adolf-Hitler-Straße | Karl-Liebknecht-Straße |
| Wien, Avusturya | Adolf-Hitler-Platz (1938-1945) | Rathausplatz |
| Wilhelmshaven | Adolf-Hitler-Straße | Paul-Hug-Straße |
| Yaphank, New York, Birleşik Devletler | Adolf-Hitler-Sokağı (1930'lar-?)[7] | Park Boulevard |
| Zittau | Adolf-Hitler-Straße |
Brezilya
1931 yılından önce, Brezilya'nın Santo Amaro kentinin Campo Belo bölgesinde Rua Adolpho Hitler adında bir caddeye dair kayıtlar bulunmaktadır. Adı 1931'de Rua Almirante Barroso olarak değiştirildi, ancak Santo Amaro ertesi yıl São Paulo ile birleştirildiğinde, caddenin adı Brás'taki eşsesli bir cadde nedeniyle tekrar Rua Gil Eanes olarak değiştirildi. Sokak hâlen Gil Eanes'in adını korumaktadır.[8]
Amerika Birleşik Devletleri
Yaphank, New York'taki planlı şehir "Alman Bahçeleri", Nazi yanlısı Alman-Amerikan Bund'un sahibi olduğu ve işlettiği eski Siegfried Kampı arazisi üzerine inşa edilmiştir. 1941 yılına kadar, Adolf Hitler Caddesi (Park Caddesi olarak yeniden adlandırıldı), Goering Caddesi (Oak Caddesi olarak yeniden adlandırıldı) ve Goebbels Caddesi (Northside Avenue olarak yeniden adlandırıldı) gibi birkaç caddeye önde gelen Nazilerin isimleri verildi.[7]
Bibliyografya
- Christian Zentner, Friedemann Bedürftig (1991). Üçüncü Reich Ansiklopedisi, s. 6-7. Macmillan, New York. 0-02-897502-2ISBN 0-02-897502-2
Kaynakça
- ^ "Straßennamen und Umbenennungen". saar-nostalgie.de. 11 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2024.
- ^ "Fragwürdige Ehrungen!? Straßennamen als Instrument von Geschichtspolitik und Erinnerungskultur". H-Soz-Kult. Kommunikation und Fachinformation für die Geschichtswissenschaften (Almanca). 28 Eylül 2011. 6 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2024.
- ^ "Der Grazer Hauptplatz - Stadtportal der Landeshauptstadt Graz". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2022.
- ^ Die Chronik des Gettos Lodz/Litzmannstadt: 1943. Wallstein Verlag. 2007. s. 334. ISBN 978-3-89244-834-1. 7 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2022.
- ^ WELT (29 Şubat 2016). "Peinliche Panne: Warum Neuburg wieder eine Adolf-Hitler-Straße hat". DIE WELT (Almanca). 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ http://novinar.bg
- ^ a b "This Former Nazi Neighborhood on Long Island with Adolf Hitler Street Still Exists". Untapped New York. 2 Nisan 2015. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- ^ "A Rua Adolf Hitler e outras ruas de alemães que mudaram de nome em São Paulo". saopauloantiga.com.br (Portekizce). São Paulo Antiga/Douglas Nascimento. 4 Ocak 2013. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016.