Sekeller
Sekeller ile ilgili bu makalede, bugün bu kadar alakalı olan bu konuyla ilgili farklı yönleri inceleyeceğiz. Sonraki birkaç satırda kökenlerini, zaman içindeki gelişimini ve toplum üzerindeki etkisini analiz edeceğiz. Ayrıca Sekeller hakkındaki farklı bakış açılarını ve görüşleri, bunun yanı sıra onun şimdiki ve gelecekteki önemini de inceleyeceğiz. Bu makale, okuyuculara bu konu ve bunun çeşitli alanlardaki etkileri hakkında daha derin bir anlayış kazandırmak amacıyla Sekeller'e genel bir bakış ve eksiksiz bir genel bakış sunmayı amaçlamaktadır.
 Sekel bayrağı | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Romanya (Sekelistan) | 500.000 - 700.000 |
| Diller | |
| Din | |
Sekeller[1] (Macarca: Székelyek, Rumence: Secui, Almanca: Szekler, Latince: Siculi), ağırlıklı olarak Romanya'nın Sekelistan bölgesinde, daha az olarak güney Macaristan'da yaşayan ve Macarların bir alt grubu olan halk.[2] Macarcanın Sekel lehçesini konuşurlar.
Kökenleri
Ana Macar kitlesinden asırlarca uzakta kalan Sekellerin kökeni tartışmalıdır.
- Kimilerine göre Macar kökenli olup Macarca dışında bir dil konuşmazlar.[3][4]
- Kimilerine göreyse Esegel-Bulgar (Eskil),[5][6][7] Hun,[8][9] Avar,[10][11] Geç Avar[12] ya da Kabar[10][13][14] kökenli olabilir.[3]
- 1990'da Endre Czeizel onlar üzerinde tıbbi-genetik bir inceleme yaptı ve sonuçlar İran halklarına çok yakın olduklarını gösterdi.[15]
Dil
Sekeller Macarcanın Sekelce (székely nyelvjárások) denen lehçesini konuşurlar:[16]
| Sekelce | Macarca | Türkçe |
| megbonyul | megellik | doğurma (hayvan) |
| pityóka | krumpli, burgonya | patates |
| patkány, pocok | patkány, pocok | sıçan, tarla sıçanı |
| kacsiba, kacsuba, kacsuka | csámpás, kacsiba | kabasaba |
| hínyáros | homályos | deniz yosunu, belirsiz |
| összebüszüdik | megromlik, megbüdösödik | bayatlamak |
| ollózik | ellik (kecske) | gıdik, yeni doğmuş oğlak, keçi yavrusu, hayvan yavrusu |
| olló | olló | makas |
| ahajt, ott, amott | ott, amott | aha, orada |
| gürüzdölés, görözdölés | köszörülés | bileği |
Kaynakça
- ^ Kitap Değerlendirme: İsmail Doğan, Atilla'nın Torunları: Sekeller, Yeni Avrasya yayınları, Ankara 2005, 147 s. 25 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Pál Engel, Tamás Pálosfalvi, Andrew Ayton, The realm of St. Stephen: a history of medieval Hungary, 895-1526, I.B.Tauris, 2005, p. 115 12 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b Cathy O’Grady, Zoltán Kántor and Daniela Tarnovschi, Hungarians of Romania 3 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., In: Panayote Dimitras (editor) Center for Documentation and Information on Minorities in Europe - Southeast Europe (CEDIME-SE) MINORITIES IN SOUTHEAST EUROPE, Ethnocultural Diversity Resource Center, 2001, p. 5
- ^ Hunfalvy Pál: A székely kérdéshez. Századok 1881. 195.
- ^ Nagy Géza: A székelyek és a pannóniai magyarok. Ethnographia 1890. 178.
- ^ Györffy György: Tanulmányok a magyar állam eredetéről. Budapest, 1959. 65-67.
- ^ Kristó Gyula: A székelyek eredete. Budapest, 2005.
- ^ Szabó Károly: A "székely" nemzeti névről. Századok 1880. 410.
- ^ Orbán Balázs: A székelyek származásáról és intézményeiről. Budapest, 1888.
- ^ a b Sebestyén Gyula: Az avar-székely kapcsolat emlékei. Ethnographia 1899. 1-25.
- ^ Pais Dezső: A magyarsággal kapcsolatos IX-X. századi népelemek és népmozgalmak. A székelyek eredetéhez és a székelység kialakulásához. Magyar Nyelv 1967. 71-73.
- ^ László Gyula: Őstörténetünk. Budapest, 1981. 172.
- ^ Pauler Gyula: Néhány szó hadi viszonyainkról a XI-XIII. században. Hadtörténeti Közlemények 1888. 501-526.
- ^ Kristó 2005. 65.
- ^ "Referencia nepessegek". 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021.
- ^ : A Transindex.ro székely-magyar szótárában 17 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2243 szócikk található.