Bu yazımızda Muhammed Kutub konusunu farklı açılardan inceleyeceğiz. Tarihini derinlemesine inceleyeceğiz, günümüz toplumu üzerindeki etkisini analiz edeceğiz ve gelecekteki olası etkilerini tartışacağız. Muhammed Kutub akademisyenlerin, uzmanların ve meraklıların ilgisini çekerek tutkulu tartışmalara ve geniş bir görüş yelpazesine yol açtı. Bu sayfalar boyunca, okuyucuya bu büyüleyici konuyla ilgili eksiksiz ve zenginleştirici bir vizyon sunmak amacıyla Muhammed Kutub'in en alakalı yönlerine ışık tutmayı amaçlayan kapsamlı bir analize kendimizi kaptıracağız.
Muhammed Kutub (Arapça: محمد قطب; 1919 - 2014), Mısırlı İslamcı yazar, akademisyen ve öğretmen. Ağabeyi Seyyid Kutub'un Mısır hükûmeti tarafından idam edilmesinden sonra fikirlerinin destekçisi ve ilerleticisi olmuştur.[1][2]
Muhammed Kutub Yukarı Mısır'ın Asyut yakınlarındaki Musha köyünde dört kardeşin ikincisi olarak ve abisi Seyyid Kutub'dan sonra doğdu. İngiliz kaynaklarında yetişmesi ve eğitimi ile ilgili olarak pek az bilgi bulunmaktadır ama büyük kardeşi Seyyid Kutub, kendisinden küçük iki kız kardeşi ve annesi ile birlikte Kahire yakınlarındaki Helvan'da yaşamıştır. Abisi Seyyid'in tutuklanmasından birkaç gün önce, 29 Temmuz 1965'te, kardeşi ile birlikte hükûmeti devirmek maksadıyla Mısır'ın politik ve kültürel liderlerine yönelik suikast tertipçiliğinde bulunduğu iddiası ile tutuklandı.[3][4] Seyyid Kutub 1966'da idam edildi ancak Muhammed Kutub'un idam cezası affedildi ve 1972'de cezaevinden serbest bırakıldı.[4] Müteakiben diğer Müslüman Kardeşler üyeleri ile birlikte Suudi Arabistan'a iltica etti.
Muhammed Kutub, Suudi Arabistan'da bulunduğu yıllarda Seyyid Kutub'un kitaplarını düzenledi ve bastırdı.[5] Değişik kaynaklara göre; Usame bin Ladin veya el-Kaide'nin 2. teorisyeni olan Eymen ez-Zevahiri'nin öğrenci olarak bulunduğu Cidde'deki Kral Abdülaziz Üniversitesi'nde veya Mekke'deki Ümmül Kura Üniversitesi)'nde İslami Çalışmalar profesörü olarak öğretimde bulundu. Usame bin Ladin, 2004 tarihli bir video klibinde Şeyh Muhammed Kutub'un Doğrulanması Gereken Kavramlar (Concepts That Should be Corrected) isimli kitabını tavsiye etmekteydi.[6] Muhammed Cemal Halife ile bir röportaj yapan Lawrence Wright'a göre; Bin Ladin, Kral Abdül Aziz Üniversitesi'nde Muhammed Kutub'un haftalık konferanslarına katılmaktaydı.[7]
Muhammed Kutub, abisi Seyyid'in kitaplarını hazırlamasına ek olarak abisinin düşüncelerini, abisinin köktenci destekçileri ve fazla tutucu Müslümanların özellikle de Brethren'in aralarındaki farkları yumuşatmak için çalıştı. Seyyid Kutub'un Müslüman dünyası ve hükümetleri cahiliyye içindedirler tezini (Cahiliyye terimi yazar tarafından pagan bilgisizliği anlamında kullanılmıştır) ve kendisine sığınma hakkı veren ülkenin cahiliyye olduğu tezini reddetti, 1975'te tekfir etme veya Müslümanları inançsız olarak yargılama eyleminden vazgeçti.[4][8][9]
Muhammed Kutub, kendi doğruları üzerinde bulunan bir yazardı. Kitapları Arap dünyasında yaygınlaştı ve Müslüman Kardeşler arasında tutuldu. Muhammed Kutub'un 20. Yüzyıl Bilgisizliği adlı kitabı, belki de en çok tanınan kitabı oldu[4] ve Seyyid Kutub'un Yoldaki İşaretler (Ma'alim fi et-Tarik) adlı kitaplarının, hükûmetin suikastçıların ev ve diğer mekanlarında bu kitapları bulduklarını iddia etmelerinden sonra teröristlerin el kitabı olduğu iddiası ile adı çıktı.[10]
Muhammed'in İslamcılar arasında popüler olan bir diğer kitabı, Seyyid Kutub'un düşüncelerini geliştirdiği İslam: Yanlış Anlaşılan Din adlı kitabı oldu ve bu eseri özür içeren klasiklerden birisi olarak adlandırıldı.[11]
4 Nisan 2014'te Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde ölmüştür.[12]
<ref>
etiketi: "Kepel, Gilles 2004, p. 174-5" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)