Muhakkak
Muhakkak ile yazılı Kur'an
Muhakkak, (Arapça: محقق) Sülüs yazının yatkın ve yatay bölümleri daha uzun olan türüne verilen ad. Muhakkak yazı türünde, yuvarlak çizgilerin düz çizgilere göre oranı ortalama 1,5: 4,5 veya 2:4'tür, dik harflerin boyları ile Sīn, Šīn, Ṣād, Ḍād ve Fāʾ gibi harflerin sola doğru uzayan kısımları sülüs yazı türüne oranla daha uzun olduğu gibi, dönüş noktaları veya yerleri de sertçe bir görünüş sunmaktadır. Muhakkak, ağız genişliği ortalama 2 mm. olan kamış kalemle, harfler ve kelimeler açık yazılır.
Bu yazı türü, 16. yüzyıla kadar sülüs ve nesih ile birlikte her yerde, özellikle Kur’an’ın yazılmasında kullanılmış, bu tarihten sonra terk edilmiştir.
Ünlü hattatlar
- İbn Mukle ('Abū ʿAlī Moḥammad b. ʿAlī Fārsī)
- Yakut Mustaʿsımi (Jamāl-al-Dīn Abu’l-Majd Yāqūt Mostaʿṣemī)
Bir sonraki büyük hat ustası Yakut Mustaʿsımi, altı güzel el yazı türlerini (ṯolṯ (ḵaṭṭ-e jalīl), nasḵ, rayḥān, moḥaqqaq, tawqīʿ, reqāʿ) geliştirerek ve daha güzel hale getirmiştir. Setta-ye yāqūtī denilen veya ḵoṭūṭ-e oṣūl olarak da bilinen bu altı yazı türleri, yavaş yavaş Küfi dışındaki tüm diğerlerini bastırmıştır.
- Muhammed Hallâvî
- Hacı Mustafa İbnî Osman
Notlar
- ^ "TDK BSTS / Kitaplıkbilim Terimleri Sözlüğü". 16 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2010.
Kaynakça
- Muhiddin Serin, Şevki Efendi'nin sülüs ve nesih meşk murakkai, Kubbealtı Neşriyatı İstanbul, 1996 ISBN 975-7663-29-8
- Ali Alparslan, Osmanlı Hat Sanatı Tarihi, Yapı Kredi Yayınları, 2. baskı, İstanbul 2004.
Dış bağlantılar
- Calligraphy Qalam8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. {{|url=https://web.archive.org/web/20110708112440/http://calligraphyqalam.com/index.html |tarih=8 Temmuz 2011 }} (İngilizce)
Wikimedia Commons'ta Muhakkak ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
| Arap dili • العربية | ||
|---|---|---|
| Genel bakış | Arapça • Arap harfleri • Alfabe tarihi • Başka alfabeyle yazım • Ebced rakamları • Arapçanın diğer dillere etkisi |  |
| Alfabe | Arap rakamları • Doğu Arap rakamları • Arapça vurgular • Hamza • Tâ-i merbûta | |
| Harfler | ʾAlif • Bāʾ • Tāʾ • Ṯāʾ • Ǧīm • Ḥāʾ • Ḫāʾ • Dāl • Ḏāl • Rāʾ • Zayn • Sīn • Šīn • Ṣād • Ḍād • Ṭāʾ • Ẓāʾ • ʿAyn • Ġain • Fāʾ • Qāf • Kāf • Lām • Mīm • Nūn • Wāw • Hāʾ • Yāʾ | |
| Devirler | Eski Kuzey Arapçası • Kökleşik • Çağdaş | |
| Başlıca lehçeler | Çağdaş ölçünlü Arapça (resmî) • Mağrip • Mısır • Sudan • Levanten • Arabistan • Irak • Yahudi-Arap | |
| Bilimsel | Edebiyat • İsimler | |
| Hat sanatı ve el yazıları | Nesih • Kûfî • Sülüs • Rika • Divanî • Muhakkak • Mağribî • Hicazi • Meşk •Talik hattı • Nestâlik • Cavi • Pegon | |
| Dilbilim | Ses bilimi • Şemsî harfler • Kamerî harfler • ʼIʻrab (çekim eki) • Dil bilgisi • Üç harfli kök • (Umm Qirāʾa) • UFA • Kur'an Arapçasının yapısı | |