Bu yazıda Los Angeles'in büyüleyici dünyasına gireceğiz. İster tarihsel bir şahsiyet, ister doğal bir olgu, ilgili bir olay ya da başka bir ilgi çekici konu olsun, onun bağlamını, özelliklerini ve alaka düzeyini derinlemesine inceleyeceğiz. Bu doğrultuda, Los Angeles ile ilgili tüm hususları anlamaya ve kapsamlı bir şekilde analiz etmeye çalışacağız ve okuyucuya onun hakkında daha eksiksiz ve ayrıntılı bir vizyon sunacağız. Kökeninden bugünkü etkisine kadar, Los Angeles hakkında geniş ve zenginleştirici bir bakış açısı sunmak için mümkün olan her açıyı keşfetmeyi amaçlıyoruz.
Bu madde, bir Vikipedi editörünün, kişisel duygularını bildiren ve kişisel bir düşünme, kişisel deneme veya tartışmalı deneme gibi yazılmıştır. (Ocak 2021) |
Los Angeles, California Melekler Şehri | |
---|---|
City of Los Angeles | |
Takma adlar: the City of Angels, Angeltown, La-La Land | |
Los Angeles haritası | |
Ülke | Birleşik Devletler |
Eyalet | Kaliforniya |
İlçe | Los Angeles County |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Karen Bass (D) |
Yüzölçümü | |
• Şehir | 1.302,06 km² |
• Su | 87,43 km² (33,75 mil²) |
Rakım | 93 m |
Nüfus (2010)[1] | |
• Şehir | 3.792,621 |
• Yoğunluk | 3.276,37/km² |
• Kent | 12,150,996 |
• Metropol | 13,131,431 |
Zaman dilimi | UTC-08.00 (PZD) |
• Yaz (YSU) | UTC-07.00 (PZD) |
Alan kodları | 213, 310/424, 323, 661, 747/818 |
Resmî site lacity.org |
Los Angeles (İspanyolca: Los Ángeles "Melekler"), City of Los Angeles ("Los Angeles Şehri") veya kısaca L.A., Amerika Birleşik Devletleri'nın Kaliforniya eyaletinin en kalabalık ve ABD'nin New York'tan sonra ikinci en kalabalık şehri. Los Angeles'ın nüfusu 2010 itibarıyla 3.792.621 kişidir.[2] Şehir sınırlarına göre yüzölçümü 1.215 km² olup Büyük Okyanus'un doğu kıyısında, güney Kaliforniya'da konumlanmıştır.
Şehir daha büyük olan 12.828.837 kişi nüfuslu Los Angeles-Long Beach-Santa Ana metropoliten istatistiksel bölgesinin ve 18 milyon kişiyi aşan nüfusa sahip Büyük Los Angeles Bölgesi'nin merkezinde yer alır. Böylece Los Angeles ABD'de ikinci büyük metropoliten bölgede ve tüm dünyanın en büyük metropoliten bölgelerinden birinde bulunur.[3]
Los Angeles, Kaliforniya eyaletinin Los Angeles County'sinin merkezidir. Bu county ABD kontluklarının en kalabalık ve en yüksek etnik çeşitliliğe sahip olanıdır.[4]
4 Eylül 1781 tarihinde İspanya kontrolündeki Meksika tarafından keşfedilen şehir (her ne kadar Kızılderililer uzun süredir orada yaşasa da) Los Angeles 4 Nisan 1850 tarihinde Kaliforniya'nın bir parçası olmuştur. İsmi İspanyolcadan gelmektedir ve Melekler Şehri manasını taşımaktadır. 2 Ağustos 1769'da, Fernando Rivera Y Moncado'nun kaptanı olduğu Kaliforniya'ya gelen ilk Avrupalı yerleşimciler içindeki Fransisken papazı Peder Juan Crespi, 2 Ağustos dini bir şölen olan Perdono'ya denk düştüğü ve Assisili Francesco adına anıldığı ve bu yere İtalya'da "ülkenin çok küçük parseli" anlamında "porziuncola" denmesi yüzünden, buraya "Nuestra Señora de los Angeles de la Porciúncula", sonra da bu Assisi'deki şapelde Bakire Meryem'in meleklerle çevrili freski bulunduğundan "El Pueblo de Nuestra Señora la Reina de los Angeles de Porciúncula" dendi, sonra da kısaca "El Pueblo de la Reina de Los Angeles" dendi.
1876 yıllarına kadar nüfusu on bin dolaylarında olan Los Angeles, petrol yataklarının keşfedilmesi, Kaliforniya kuzeylerindeki altın madenlerinin bulunması ve gerek doğal güzelliği açısından birçok insanın rüyalarını süsledi.
1920'li yıllarda sanat ve eğlencenin de tüm ülke genelinde öncüsü olmaya başlamıştır. New York'un klasik Broadway'ine karşı Hollywood sineması gelişen yıllarda da çok daha güçlü olur; günümüzde de Broadway'in büyük bir geliri Hollywood'dan gelmektedir.
Büyük Los Angeles Alanı, Los Angeles, San Bernardino, Riverside, Ventura ve Orange şehirlerini ve 16 milyonun üzerinde değişik etnik ve ekonomik geçmişe sahip insanları barındırmaktadır. Los Angeles yanlış olarak birçok kez "Güney Kaliforniya" olarak adlandırılmaktadır, ancak coğrafi olarak San Diego ve Imperial şehirleri de başta olmak üzere birçok bölüm göz ardı edilmektedir.
Los Angeles'ın da büyümesiyle komşusu olarak gelişen şehirler de vardır. Los Angeles diye bilinen bölge aslında 88 tane küçük şehrin oluşturduğu bölgedir.
Venice Beach, Marina del Rey, Beverly Hills, Santa Monica ve West Hollywood gibi dünyaca meşhur şehirleri de içinde barındıran Los Angeles'ın içinde bulunduğu Kaliforniya'nın eski valisi ünlü film yıldızı Arnold Schwarzenegger'dir.
Filmlerde ne kadar tehlikeli bir yer olarak gözükse de Los Angeles güvenli bir şehirdir. Los Angeles'ı oluşturan şehirlerden suç oranı en yüksek olan Compton'dır ve turistler genellikle buradan uzak durur. Turistik yerler olan Santa Monica, Venice Beach, Beverly Hills ve Hollywood güvenli yerlerdir.
Los Angeles ekonomisi, uluslararası ticaret, eğlence (televizyon, sinema filmleri, video oyunları, müzik kayıt ve prodüksiyon), havacılık, teknoloji, petrol, moda, giyim ve turizm tarafından yönlendirilir. Finans, telekomünikasyon, hukuk, sağlık ve ulaşım diğer önemli sektörlerdir.
2022 Küresel Finans Merkezleri Endeksi'nde Los Angeles dünyanın en rekabetçi 5. finans merkezine ve Amerika Birleşik Devletleri'nde New York Şehrinden sonra en rekabetçi ikinci finans merkezine sahip olarak sıralandı.[5]
Beş büyük film stüdyosundan biri olan Paramount Pictures, şehrin sınırları içinde olup[6] konumu Güney Kaliforniya'daki eğlence merkezlerinin "Otuz Mil Bölgesi" denilen yerdedir.
Los Angeles, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük üretim merkezidir.[7]
Bitişikteki Los Angeles limanları ve Long Beach Limanı ile birlikte bazı kıstaslara göre Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en işlek limandır ve Pasifik kıyılarında ticaret yapmak için hayati önem taşıyan, dünyanın en işlek beşinci limanıdır.[7]
Los Angeles metropol alanı, Tokyo ve New York'dan sonra dünyanın üçüncü büyük ekonomik metropol alanı yapan 1.0 trilyon doların üzerinde brüt metropolitan ürüne sahiptir (2018 itibarıyla).[8] Los Angeles, Loughborough Üniversitesi'ndeki bir grup tarafından 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre "alfa dünya şehri" olarak sınıflandırıldı.[9]
Esrar Düzenleme Departmanı, 2016 yılında esrar satış ve dağıtımının yasallaştırılmasından sonra esrar mevzuatını uygular.[10] Ekim 2019 itibarıyla 300'den fazla mevcut esrar işletmesine (hem perakendeci hem de tedarikçi olarak) ülkenin en büyük pazarı olarak kabul edilen alanda faaliyet gösterme onayı verildi.[11][12]
2018 itibarıyla Los Angeles'ta Fortune 500 şirketinden şu üçü vardır: AECOM, CBRE Group ve Reliance Steel & Aluminium Co.[13]
Los Angeles İlindeki en büyük kamu dışı işverenler, Ağustos 2018[14] | ||
---|---|---|
Sıra | İş veren | Çalışanlar |
1 | Kaiser Permanente | 37,468 |
2 | Güney Kaliforniya Üniversitesi | 21,055 |
3 | Northrop Grumman Corp. | 16,600 |
4 | Providence Health and Services Southern California | 15,952 |
5 | Target Corp. | 15,000 |
6 | Ralphs/Food 4 Less (Kroger Co. Division) | 14,970 |
7 | Cedars-Sinai Medical Center | 14,903 |
8 | Walt Disney Co. | 13,000 |
9 | Allied Universal | 12,879 |
10 | NBC Universal | 12,000 |
Los Angeles sıklıkla dünyanın yaratıcı başkenti olarak anılır çünkü her altı sakinden biri yaratıcı bir endüstride çalışmaktadır.[15] Los Angeles'ta yaşayan ve çalışan sanatçı, yazar, film yapımcısı, aktör, dansçı ve müzisyenin sayısı, dünya tarihinin herhangi bir zamanındaki herhangi bir şehirden daha fazladır.[16] Şehir aynı zamanda üretken duvar resimleriyle de tanınır.[17]
Los Angeles ABD'nin en dinamik metropollerindendir. Hollywood sinema film endüstrisine, Anaheim'de Disneyland'a ev sahipliği yapar. ABD'nin en eski film ve sinema okulu bu şehirdedir. Medya ve ilgi çeşitliliği nedeniyle spor ve kültürel aktivitelerde iç içedir. New York'tan sonraki ikinci büyük VHF medya marketine sahiptir. Artistler, yazarlar ve yapımcılar ya da ünlü sanatçıların en fazla bu şehirde bulunması nedeniyle "Kreatif Başkent" olarak da adlandırılır.
Şehri NBA'de Los Angeles Lakers ve Los Angeles Clippers, WNBA'de Los Angeles Sparks, futbolda ise Los Angeles Galaxy ve Los Angeles FC temsil eder.
Los Angeles şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:[18]
Wikimedia Commons'ta Los Angeles ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.