Bugün Karluk Kağanlığı toplum için büyük önem taşıyan ve ilgi duyulan bir konudur. Karluk Kağanlığı, ortaya çıkışından bu yana dünya çapında milyonlarca insanın dikkatini çekerek, onun hayatımızdaki önemi ve etkisi üzerine tartışmalara, tartışmalara ve düşüncelere yol açtı. Kültüre, teknolojiye, siyasete ya da başka herhangi bir alana etkisi nedeniyle Karluk Kağanlığı kendisini medyanın ve toplumsal ilginin merkezine yerleştirmeyi başararak bugünümüzün ve geleceğimizin inşasında temel bir parça haline geldi. Bu makalede, Karluk Kağanlığı'e ilişkin farklı bakış açılarını ve yaklaşımları inceleyerek evrimini, sonuçlarını ve bugünkü anlamını analiz edeceğiz.
Karluk Kağanlığı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
756-840 | |||||||||
Karluk Kağanlığı'nın en geniş sınırları | |||||||||
Başkent | Suyab, Karabalgasun[1] | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Karluk dilleri | ||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||
Han / Kağan | |||||||||
| |||||||||
Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu | Kırgızistan Kazakistan Doğu Türkistan |
Karluk Kağanlığı (Özbekce: Qarluq xoqonligi, Uygurca: Қarluқ haқanliғi, Çince: 葛邏祿叶护国, Pinyin: Géluólù Yèhùguó) Karluk soyluları yönetimi tarafından kurulmuş bir kabileler federasyonuydu. İslamiyeti kabul eden ilk Türk topluluğudur. Divân-ı Lügati't-Türk'te; "قرلق Karluk" "Göçebe Türklerden bir bölük adıdır. Oğuzlardan ayrıdırlar. Oğuzlar gibi Türkmen'dirler."[2]
753 yılında Tun Bilge Yabgu Karlukların başına geçti. Önceden "Kül-Erkin" unvanını taşıyan Üç Karluk beyi bu tarihlerde "Yabgu" unvanını almış ve kuvvetli bir orduya sahip olmuştur. İlk başkentleri Suyab'dır
756 yılında Karluklar Onoklar soyundan gelen Türkeş Kağanlığı'nı bertaraf ederek Batı Türkistan'da devlet kurdular. 766 yılında, başkenti Balasagun'a taşıdılar.
840' da diğer Karluk boyları tarafından kurulan Karahanlılar'ın egemenliğine girdi. Karahanlılar'ın egemenliğinde olmalarına rağmen genelde bağımsız olarak hareket ettiler. 893 yılında Seyhun'un doğusuna sefer düzenleyen Sâmânîler, Karluklar'ı ağır bir yenilgiye uğratarak Talas'ı ele geçirdi. Devamında Oğuzlar ve Yağmalarla savaşan Karluk Kağanlığı, 943 yılında gerçekleşen Karahanlı saldırısında yıkıldı.