Bu makalede, Hulusi Akar_'in büyüleyici dünyasına dalacağız, birçok yönünü ve günümüz toplumundaki önemini keşfedeceğiz. Tarih boyunca Hulusi Akar_, kültür ve sanat üzerindeki etkisinden ekonomi ve politika üzerindeki etkisine kadar insan yaşamının birçok alanında temel bir rol oynamıştır. Ayrıntılı ve kapsamlı bir analiz yoluyla, Hulusi Akar_'e ve onun çağdaş dünyadaki önemine ışık tutmayı, onun mevcut önemini anlamak için yeni bakış açıları ve yaklaşımlar sunmayı amaçlıyoruz.
Hulusi Akar | |
---|---|
TBMM Millî Savunma Komisyonu Başkanı | |
Görevde | |
Makama geliş 14 Haziran 2023 | |
Yerine geldiği | Ahmet Aydın |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 28. Dönem Milletvekili | |
Görevde | |
Makama geliş 7 Haziran 2023 | |
Seçim bölgesi | 2023 – Kayseri |
Türkiye Millî Savunma Bakanı | |
Görev süresi 10 Temmuz 2018 - 5 Haziran 2023 | |
Cumhurbaşkanı | Recep Tayyip Erdoğan |
Yerine geldiği | Nurettin Canikli |
Yerine gelen | Yaşar Güler |
29. TSK Genelkurmay Başkanı | |
Görev süresi 18 Ağustos 2015 - 16 Temmuz 2018[2] | |
Yerine geldiği | Necdet Özel |
Yerine gelen | Yaşar Güler |
Türk Kara Kuvvetleri Komutanı | |
Görev süresi 23 Ağustos 2013 - 17 Ağustos 2015 | |
Yerine geldiği | Hayri Kıvrıkoğlu |
Yerine gelen | Salih Zeki Çolak |
TSK Genelkurmay II. Başkanı | |
Görev süresi 30 Ağustos 2011 - 22 Ağustos 2013 | |
Yerine geldiği | Aslan Güner |
Yerine gelen | Yaşar Güler |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 12 Mart 1952 Kayseri, Türkiye |
Milliyeti | Türk |
Partisi | Adalet ve Kalkınma Partisi[3] |
Evlilik(ler) | Şule Akar |
Çocuk(lar) | 2 |
Bitirdiği okul | |
Mesleği | Asker · Siyasetçi |
Ödülleri | |
İmzası | |
Askerî hizmeti | |
Takma adı | Seri Paşa[4] |
Bağlılığı | Türkiye |
Branşı | Türk Kara Kuvvetleri |
Hizmet yılları | 1972-2018 |
Rütbesi | Orgeneral |
Birimi | Genelkurmay II. Başkanlığı |
Komutası |
Hulusi Akar (12 Mart 1952, Kayseri), Türk asker ve siyasetçi. Türkiye 52. Millî Savunma Bakanı. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 29. Genelkurmay Başkanı. 28. Dönem Kayseri Milletvekili ve TBMM Millî Savunma Komisyonu[5] Başkanı.[6]
12 Mart 1952'de Kayseri'de doğdu.
İlk ve ortaöğrenimini Kayseri'de tamamladı. Lise eğitimine Kayseri Lisesinde başladı fakat bir öğretmene "hakaret ettiği" iddiasıyla okuldan uzaklaştırıldı.[7] Bundan dolayı, Kayseri Sümer Lisesine geçen Akar, lise eğitimini orada tamamladı.[7]
1972 yılında Kara Harp Okulunu, 1973 yılında Piyade Okulunu tamamladı.
1980 yılına kadar Kara Kuvvetleri bünyesinde çeşitli birliklerde takım ve bölük komutanı olarak görev yaptı. 1982 yılında Kara Harp Akademisini tamamlayıp kurmay subay oldu. 1985'te Silahlı Kuvvetler Akademisinden, 1987'de Birleşik Devletler Silahlı Kuvvetler Kurmay Kolejinden mezun oldu.
7. Piyade Alayı'nda karargâh bölük komutanlığı yaptı. Daha sonra 12. Piyade Tümeni lojistik şube müdürlüğü, Genelkurmay Genel Sekreterliğinde plan subaylığı, Kara Harp Akademisi öğretim üyeliği, Güney Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanlığı İstihbarat Başkanlığında istihbarat subaylığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Genel Sekreterliğinde plan subaylığı, 1994-1997 yılları aralığında Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı’nın özel kalem müdürlüğü[8] ve Bosna-Hersek Türk Görev Kuvvet Komutanlığı(1997-1998)[9] gibi görevlerde bulundu. 1998 yılında tuğgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral olarak 51. İç Güvenlik Piyade Tugay Komutanlığı, Güney Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanlığı Plan ve Prensipler Daire Başkanlığı görevlerinde bulundu. 2002 yılında tümgeneral rütbesine terfi etti. Tümgeneral olarak Kara Harp Okulu Komutanlığı ve Kara Harp Akademisi Komutanlığı görevlerini yürüttü. 2007 yılında korgeneral rütbesine terfi etti. Korgeneral olarak Kara Kuvvetleri Lojistik Komutanlığı ve 3. Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulundu.
2011 yılında orgeneral rütbesine terfi etti. Orgeneral rütbesi ile 2011-2013 yılları arasında Genelkurmay II. Başkanlığı görevini yürüttü. 2013 yılı Ağustos ayından itibaren olmak üzere Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığına atandı.[10] TSK bünyesinde; Cevdet Sunay'dan sonra ordu komutanlığı yapmadan Kara Kuvvetleri Komutanı olan ikinci kişidir. 2015 yılının başında Kara Kuvvetleri Komutanı olarak Washington'a gitti ve NATO'ya sağladığı "sıra dışı katkılar" nedeniyle 4 Temmuz 2003'te Süleymaniye'deki Türk Özel Kuvvetlerine bağlı askerlerin başına çuval geçirilmesi emrini veren ABD Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Raymond Odierno tarafından Liyakat Lejyonu madalyasını aldı.[11]
Genelkurmay Başkanlığı görevi esnasında “Terörle Mücadele Harekâtı” çerçevesinde yurt içinde Çukur Operasyonları; sınır ötesinde Fırat Kalkanı Harekâtı, Zeytin Dalı Harekâtı ve İdlib Harekâtı icra edilmiştir.[9]
2015 yılının Mayıs ayında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel'in geçirdiği bir ameliyat sebebiyle Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanlığı makamına 15 gün vekâlet etti.[12][13] Genelkurmay Başkanlığı makamına vekâlet ettiği süreç içinde Türkiye'nin 2009 yılında başlattığı ve 2015 yılına kadar süren Çözüm sürecinde yer yer çeşitli silahlı çatışmalar gerçekleşiyordu. Necdet Özel'in görev süresinin 2015 yılının Ağustos ayında sona erecek olmasından dolayı Hulusi Akar, 2015 Yüksek Askerî Şûra sonrası 18 Ağustos 2015'te Genelkurmay Başkanlığı görevini "Ordumuzun teşkilat ve faaliyetlerinde hiyerarşi dışında hiçbir oluşum ve kişi söz sahibi olamaz." sözleriyle devraldı.[12][14] Kasım 2015'te ABD ile Türkiye ilişkilerinin dönüm noktası niteliğindeki Çuval Olayı'ndan sonra uzun süredir bir Türk Genelkurmay Başkanı'nın İncirlik Üssü'ne yaptığı ilk ziyareti gerçekleştirdi. Daha sonra Diyarbakır'daki 8. Ana Jet Üssü'nü ziyaret eden eden Akar, ziyaretlerinde pilotların boyunlarına fular takarak, pilotlara ''jest'' yaptı.[15] Aynı yıl NATO Askeri Komite Toplantısı'nda Suriye'de IŞİD'e karşı koalisyon güçleriyle iş birliği yapan PYD'nin terör örgütü olduğunu, PKK'nın Suriye ve Irak'taki iç savaştan faydalanarak uluslararası kamuoyunda meşruiyet kazanmaya çalıştığını söyledi.[16]
Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki çeşitli ilçelerde; PKK ve PKK'nın gençlik yapılanması olarak adlandırılan Yurtsever Devrimci Gençlik Hareketi (YDG-H) mensupları tarafından hendeklerin açılması ve silah/bomba yığınağı yapılması gibi etkenler sebebiyle Türk Silahlı Kuvvetleri bölgedeki sükuneti sağlamak amacıyla hendek operasyonlarını başlattığını duyurdu.[17][18][19] Bu operasyonlar kapsamında Şırnak merkez, Şırnak'a bağlı Cizre, Silopi ve İdil, Hakkari'ye bağlı Yüksekova, Diyarbakır'a bağlı Silvan, Sur ve Bağlar, Mardin'e bağlı Nusaybin, Dargeçit ve Derik, Muş'un Varto ilçesi operasyon alanları olmuştur.[20] Şırnak'ta yaşanan çatışmalarda 1409 barikat ve hendek kaldırıldı. Diyarbakır'da 228 barikat ve hendek kaldırıldı. Mardin'de ise 419 barikat ve hendek kaldırıldı. Türk Silahlı Kuvvetleri bu operasyonlar süresince binlerce PKK ve YDG-H militanının etkisiz hale getirildiğini açıkladı.[21] Hendek operasyonları süresince Genelkurmay Başkanlığı görevini yürüten Hulusi Akar operasyonlar devam ederken önce Diyarbakır'a gidip bölgede süren operasyonları yerinde takip etti, daha sonra Mardin'e giderek operasyonu bizzat komuta etti.[22][23][24]
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin iktidar olmasından sonra orduya yönelik Ergenekon ve Balyoz davaları gerçekleşti. Bu davalarda birçok üst rütbeli asker hapis cezası aldı veya emekliye sevk edildi bununla beraber 15 Temmuz darbe girişimini gerçekleştirecek askerlerin önü açıldı.[25] Daha sonra yaptığı röportajlarda o dönemin Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ı Gülen Hareketi konusunda uyardığını, "Bugün bize, yarın size" dediğini, Erdoğan'dan "Komutanım çok abartıyorsun." yanıtını aldığını söyledi.[26] Öte yandan, darbe girişimin lideri olduğu iddia edilen Akın Öztürk, Balyoz davası sonrası birçok komutanın tutuklanmasının ardından 2013 Şurası'nda Hava Kuvvetleri Komutanı olmuştu.[27] Bununla beraber, Hulusi Akar da aynı Şura'da terfi sırasında önünde bulunan generallerin Balyoz Davası'nda tutuklanmaları ve emekliye sevk edilmelerinden dolayı Kara Kuvvetleri Komutanı olmuştur.[28] Darbe girişimi sonrası dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Hulusi Akar'la 2015 Yaş Şurası öncesi çeşitli istişareler yaptığını belirtmiş, bunun üstüne Akın Öztürk'ün Hava Kuvvetleri Komutanlığı görevinden alınıp YAŞ üyesi yapıldığını belirtmiştir.[29]
2015-2016 yıllarında Türkiye'nin doğusunda birçok yerde operasyon yapan Türk ordusunun, operasyonları tamamladıktan sonra 2016 Yüksek Askerî Şûra'da Gülen Hareketi ile bağlantısı olan subayları tasfiye edeceği basında yazılmaya başlandı.[30][31] İddiaya göre Akın Öztürk bu konuda bilgi aldıktan sonra 15 Temmuz 2016'da darbe girişimini başlattı.[32] Hulusi Akar darbe girişimi sırasında alıkonuldu ve Akıncı Hava Üssü'ne götürüldü ve darbe girişiminde bulunan askerler tarafından burada tutuldu. Akar, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yaptığı bir konuşmada o anları "Saat 20.30 civarında içeriye o alçaklar girdiler ve kafamıza tabancayı dayadılar, ‘Başımıza geçeceksin’ dediler ve ben bunu reddettim. Akıncı'ya götürdüler. Etrafımızda silahlı insanlar, bir sürü asker, tek başıma oturuyorum, bütün o alçakların önünde, önüme iki sayfa çıkardılar, ‘Okuyun, imzalayın’ dediler, imzalamadım." sözleriyle anlattı.[33][34] 16 Temmuz 2016 tarihinde darbeye katılmakla suçlanan Tümgeneral Mehmet Dişli ile beraber Akıncı Üssü'nden kalkan bir helikopterle Çankaya Köşkü'ndeki Başbakanlığa gitti.[35] Akıncılar Üssü'nde tutulduğu sürede dönemin Başbakanı Binali Yıldırım Genelkurmay Başkanlığı görevine vekaleten 1. Ordu Komutanı Ümit Dündar atandı.[36] 19 Temmuz 2016 tarihinde Dündar'in vekaleti iptal edildi.[37]
Darbe girişimi sonrası, Cumhurbaşkanı Erdoğan ''dereyi geçerken at değiştirilmez'' demiş ve Hulusi Akar'ın görevine devam edeceğini belirtmiştir.[38][39][40] Darbe girişiminin bastırılmasının hemen akabinde; Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde bulunan Gülen Hareketi ile bağlantısı olduğu düşünülen ve tespit edilen kişilerin Türk ordusundan tasfiyesine ve yargılanmasına başlandı.[35][41] Hulusi Akar 30 Ağustos 2019'da yaptığı açıklamada 17 bin 498 personelin Gülen Hareketi şüphesiyle ordudan ihraç edildiğini açıkladı.[42]
15 Temmuz darbe girişiminden kısa süre sonra Türk ordusunun Suriye'ye müdahalesi gerçekleşti ve Fırat Kalkanı Harekâtı başlatıldı. Fırat Kalkanı Harekâtı'nın ilk saatlerinde Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar'ın Genelkurmay Karargâhı'nda olduğu ve harekâtı yönettiği bildirildi.[43] Harekâtın başlangıcından 6 gün sonra 30 Ağustos'ta mesaj yayımlayan Hulusi Akar, Fırat Kalkanı Harekâtı'nın Türk ordusunun Gülen Hareketi ile ilişkili subaylardan temizlendikçe daha da güçleneceğinin bir kanıtı olduğunu söyledi.[44] 5 Eylül 2016'da Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yayınlanan komuta merkezine ait fotoğraflarda Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar ve kuvvet komutanlarının Fırat Kalkanı Harekâtı'nı yönettiği görüldü.[45][46] Akar, harekât devam ederken 12 Eylül 2016'da sınıra ziyarette bulundu, sınırdaki askerlerle bayramlaştı. Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerçekleştirmiş olduğu Fırat Kalkanı Harekâtı'nın "son derece haklı bir mücadele" olduğunu söyledi.[47] 13 Ekim 2016'da harekâtın sürdürüldüğü sıfır noktasındaki ÖKHÜ-2 Üs Bölgesi'nde incelemelerde bulundu.[48][49] Daha sonra 1 Kasım'da Rusya'ya gidip Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov ile Suriye'deki harekât ile ilgili görüşmeler gerçekleştirdi.[50] Bu görüşmeden 5 gün sonra Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford ile harekât hakkında görüştü.[51] 16 Şubat 2017'de Katar'da gezide olan Hulusi Akar, gazetecilerle yaptığı bir söyleşide "Gözümüz aydın, El-Bab operasyonu bitti" dedi.[52] 29 Mart 2017'de sonuçlanan MGK'da Fırat Kalkanı Harekâtı'nın başarıyla sonuçlandığı açıklandı.[53]
10 Temmuz 2018 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Millî Savunma Bakanı olarak atandı. 5 Haziran 2023'te görevini Yaşar Güler'e devretti.
2023 Türkiye genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisinden Kayseri'de 1. sıradan milletvekili adayı oldu ve seçildi. 14 Haziran 2023'te Türkiye Büyük Millet Meclisi Millî Savunma Komisyonu başkanı seçildi.
Boğaziçi Üniversitesinde, Zafer Toprak danışmanlığında çalıştığı "Harbord Military Mission to Armenia: Bir Amerikan araştırma heyetinin hikayesi ve Türk-Amerikan ilişkilerine etkileri" başlıklı doktora tezini 2005 yılında tamamlamıştır.[54]
Diyetisyen Şule Akar ile evli olup iki çocuk babasıdır.[55]
İngilizce ve İtalyanca bilmektedir.[56]
7 Haziran 2008 itibarıyla, Fenerbahçe Spor Kulübü’nün 15724 numaralı üyesidir.[57]
Kurdele | Ödül ya da nişan | Ülke | Tarih | Şehir | Not | Kaynak |
---|---|---|---|---|---|---|
Millî Güvenlik Liyakat Nişanı | Güney Kore | 2012 | Seul | İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine verdiği katkılarından dolayı verildiği açıklanmıştır. | [58][59] | |
Silahlı Kuvvetler Liyakat Nişanı | ABD | 2015 | Washington | Hulusi Akar'ın Türk Kara Kuvvetleri Komutanı olduğu dönemde verilen ödülün iki ülke arasındaki ilişkilere verdiği katkılarından dolayı verildiği açıklanmış, ödülü Çuval Olayı emrini veren Raymond T. Odierno takdim etmiştir. | [60] | |
Askeri İşbirliği Üstün Hizmet Madalyası | Azerbaycan | 2015 | Bakü | İki ülke arasındaki askerî iş birliğinin gelişimine sağladığı katkılardan dolayı verildiği açıklanmıştır. | [61][62] | |
Kazakistan Silahlı Kuvvetleri 20. Yıl Dönümü Madalyası | Kazakistan | 2020 | Kazakistan | [63] | ||
Genelkurmay Başkanlığı Üstün Hizmet Madalyası | Kırgızistan | 2020 | Kazakistan | [63] |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar |
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Ahmet Aydın |
TBMM Millî Savunma Komisyonu Başkanı 14 Haziran 2023 - devam |
Sonra gelen: ' |
Önce gelen: Nurettin Canikli |
Millî Savunma Bakanı 10 Temmuz 2018 - 5 Haziran 2023 |
Sonra gelen: Yaşar Güler |
Askerî görevi | ||
Önce gelen: Necdet Özel |
Genelkurmay Başkanı 18 Ağustos 2015 - 16 Temmuz 2018 |
Sonra gelen: Yaşar Güler |
Önce gelen: Aslan Güner |
Genelkurmay II. Başkanı 30 Ağustos 2011 - 22 Ağustos 2013 |
Sonra gelen: Yaşar Güler |
Önce gelen: Hayri Kıvrıkoğlu |
Türk Kara Kuvvetleri Komutanı 23 Ağustos 2013 - 17 Ağustos 2015 |
Sonra gelen: Salih Zeki Çolak |