Bugün Haçlı seferleri kronolojisi toplumu sürekli tartışma ve düşünme içinde tutan bir konudur. Haçlı seferleri kronolojisi, ortaya çıkışından günümüze kadar araştırmaların, hayranlıkların ve tartışmaların konusu olmuştur. İnsanların günlük yaşamlarına etkisi yadsınamaz; siyaset, kültür, teknoloji, eğitim gibi alanlardaki etkisi de ortadadır. Tarih boyunca Haçlı seferleri kronolojisi gelişerek toplumun ihtiyaç ve taleplerine uyum sağlayarak modern yaşamın vazgeçilmez bir unsuru haline geldi. Bu makalede Haçlı seferleri kronolojisi ile ilgili farklı yönleri ve bakış açılarını inceleyerek önemini, sonuçlarını ve geleceğini analiz edeceğiz.
Haçlı seferleri kronolojisi:
İstila
- 1096 - Anadolu Selçuklu hükümdarı Kılıç Arslan, Keşiş Pierre yönetimindeki ilk istila ordusunu Yalova yakınlarında imha etti.
- 1097 - Birinci büyük Frenk seferi. İznik'i haçlılara bırakmak zorunda kalan Kılıç Arslan, 600 bin kişilik haçlı ordusuna Eskişehir'de yenilir. Bu kalabalıkla baş edemiyeceğini anlayan Kılıç Arslan yıpratma savaşı başlatır.
- 1098 - Frenkler önce Urfa'yı, sonra Antakya'yı alırlar ve yardıma gelen Musul atabeyi Kerboğa komutasındaki İslam ordusunu mağlup ederler. Maara'da yamyamlık vakaları görülür.
- 1099 - Kudüs düşer, 70 bin kişilik şehir halkının tamamı kılıçtan geçirilir. Böylece Kudüs sadece katolik ahaliye sahip olur. Kudüs'ü kurtarmaya gelen Mısır ordusu yenilir.
İşgal
- 1100 - Urfa kontu Boudouin, Beyrut yakınında kurulan suikastten kurtulur ve kendisini Kudüs kralı ilan eder.
- 1104 - Müslümanların Harran'da kazandığı zafer, Frenklerin doğuya daha fazla ilerlemesini engeller.
- 1108 - Tilbeşar'de iki İslam-Frenk karma orduları çarpışır.
- 1109 - 2000 günlük kuşatmadan sonra Trablusşam düşer.
- 1110 - Beyrut ve Sayda düşer.
- 1111 - Halep kadısı İbn-ül Haşeb, Bağdat'ta halifeyi Frenk işgaline karşı eyleme zorlamak için ayaklanma düzenler.
- 1112 - Surluların muzaffer direnişi
- 1115 - Suriye'nin müslüman emirleri ve Frenk prensleri Selçuklu ordusuna karşı ittifak ederler.
- 1119 - Halep emiri İlgazi, Frenkleri Sarmeda'da bozguna uğratır.
- 1124 - Frenkler Sur'u ele geçirir. Artık Askalan hariç tüm sahil şeridi onlarındır.
- 1125 - İbn-ül Haşeb, haşşaşiler tarafından katledilir.
Karşı Atak
- 1128 - Frenklerin başarısız Şam saldırısı. Zengi Halep hakimi olur.
- 1135 - Zengi Şam'ı ele geçirmeye çalışır fakat başaramaz.
- 1137 - Zengi, Kudüs kralı Foulque'i tutsak eder, sonra salıverir.
- 1138 - Şeyzer Savaşı. Zengi Bizans-Frenk koalisyonunu bozguna uğratır.
- 1140 - Zengi'ye karşı Şam-Kuddüs ittifakı
- 1144 - Zengi Urfa'yı ele geçirip doğudaki dört Frenk devletinden birini yıkar
- 1146 - İmameddin Zengi Frenk bir köle tarafından öldürülür. Oğlu Nureddin Halep'te onun yerine geçer.
Zafer
- 1148 - Alman imparatoru Kondrad ile Fransa kralı VII.Louis'in komutasındaki yeni bir Frenk seferi Şam'da dağılır.
- 1154 - Nureddin Şam'ın denetimini ele geçirerek müslüman Suriye'yi kendi idaresinde birleştirir.
- 1163 - 1169 - Mısır için mücadele. Sonunda yarışı Nureddin'in komutanı Şirkuh kazanır, vezir ilan edilir, fakat 2 ay sonra ölür. Yerine yeğeni Selahaddin geçer.
- 1171 - Selahaddin, Fatimi Halifeliğinin sona erdiğini bildirir. Tek başına Mısır'ın halifesi olunca Nureddin ile ihtilafa düşer.
- 1174 - Nureddin'in ölümü, Selahaddin Şam'ı ele geçirir.
- 1183 - Selahaddin Halep'i de ele geçirerek Mısır ve Suriye'yi tek çatı altında toplamayı başarır.
- 1187 - Zaferler. Selahaddin Taberiye Gölü yakınındaki Hıttin'de Frenk ordularını ezer. Kudüs'ü ve birçok Frenk şehrini fetheder. Bir süre sonra işgalcilerin elinde sadece Sur, Trablusşam ve Antakya kalır.
Erteleme
- 1190 - 1192 - Selahaddin Akka'da yenilir. İngiltere kralı Aslan Yürekli Richard'ın müdahalesi sayesinde Frenkler birçok şehri sultandan geri alır, ama Kudüs'ü alamazlar.
- 1193 - Selahaddin 55 yaşında Şam'da vefat eder. Birkaç yıl süren taht kavgasından sonra yönetimi kardeşi El-Adil alır.
- 1204 - IV. Haçlı Seferi. Frenkler İstanbul'u, fethedip yağmalar ve bir Latin Imparatorlugu kurarlar.
- 1218 - 1221 - Frenkler Mısır'ı istila eder. Dimyat'ı alıp Kahire'ye doğru yürürler. Ama El-Adil'in oğlu, Sultan el-Kamil onları püskürtmeyi başarır.
- 1229 - Kudüs'ü İmparator II. Fredrich von Hohenstaufen'e teslim eden el-Kamil, tüm İslam aleminde öfkeye neden olur.
Düşmanların kovulması
- 1244 - Frenkler Kudüs'ü son kez yitirir.
- 1248 - 1250 - Fransa kralı IX. Louis Mısır harekâtı sırasında esir edilir. Eyyubi hanedanlığı yıkılır, yerlerini Memlukler alır.
- 1258 - Cengiz Han'ın torunu Hülagü Han, Bağdat'ı alır, ahaliyi kılıçtan geçirir ve halifeyi öldürtür.
- 1260 - Halep'i ve Şam'ı işgal eden Moğol ordusu, Ayn Câlut'ta yenildi. Baybars Memlûk Sultanlığı'nın başına geçti.
- 1268 - Baybars, Moğollarla ittifak ettiği gerekçesiyle Antakya'yı ele geçirir.
- 1270 - IX.Louis başarısız bir sefer sırasında Tunus'ta ölür.
- 1289 - Memluk Sultanı Kalamun, Trablusşam'ı ele geçirir.
- 1291 - Kalavun'un oğlu sultan Halil, Akka'yı alıp Doğu'daki 200 yıllık Frenk macerasına son verir.