Ge'ez alfabesi
Günümüz dünyasında Ge'ez alfabesi çok fazla ilgi ve tartışma yaratan bir konu olmuştur. Tarihsel önemi, mevcut toplum üzerindeki etkisi veya farklı alanlardaki etkisi nedeniyle Ge'ez alfabesi birçok kişinin dikkatini çekti. Ge'ez alfabesi ortaya çıkışından günümüze kadar geniş bir yelpazede görüşler ortaya çıkarmış, çok sayıda çalışma ve araştırmaya konu olmuştur. Bu makalede, Ge'ez alfabesi ile ilgili farklı yönleri derinlemesine inceleyeceğiz, önemini, sonuçlarını ve zaman içindeki gelişimini analiz edeceğiz.
Ge'ez alfabesi (አማርኛ) Ge'ez dili ve Amharca'nın yazımında kullanılan alfabedir. Etiyopya'da ortaya çıkan alfabe 100 ana harften oluşur. Harfler çoğu zaman birbirinden ayrı yazılır. Bazen harfler bitiştirilir. '፴፹፼፬፭'/'፼፺፩'. Ancak bitiştirilme metinlerde kullanılır. Sesli harfler, altına ya da yanına konulan işaretler ile gösterilir.
Harfler Ve Okunuşları
| Habeşçe İsmi Ve Anlamı | a | uç | i | a | eh | ei | o | oa | - | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ሆይ | Hoy | h | ሀ | ሁ | ሂ | ሃ | ሄ | ህ | ሆ | ||
| ላዊ | Lamet | l | @ | & | ላ | ሌ | ል | ሎ | ሏ | ||
| ሐውት | Havt | ḥ | ሐ | @ | ሒ | ሓ | ሔ | ሕ | ሖ | ሗ | |
| ማይ | May | m | መ | ሙ | ሚ | ማ | ሜ | ም | ሞ | ሟ | ፙ |
| ሠውት | Savtig | ś | ሠ | ሡ | ሢ | ሣ | ሤ | ሥ | ሦ | ሧ | |
| ርእስ | Rec | r | ረ | ሩ | ሪ | ራ | ሬ | ር | ሮ | ሯ | ፘ |
| ሳት | Sat | s | ሰ | ሱ | ሲ | ሳ | ሴ | ስ | ሶ | ሷ | |
| ቃፍ | Gaf | ḳ | ቀ | ቁ | ቂ | ቃ | ቄ | ቅ | ቆ | ቋ | |
| ቤት | Bet | b | በ | ቡ | ቢ | ባ | ቤ | ብ | ቦ | ቧ | |
| ታው | Tav | t | ተ | ቱ | ቲ | ታ | ቴ | ት | ቶ | ቷ | |
| ኀርም | Harm | ḫ | ኀ | ኁ | ኂ | ኃ | ኄ | ኅ | ኆ | ኋ | |
| ነሐስ | Naehas | n | ነ | ኑ | ኒ | ና | ኔ | ን | ኖ | ኗ | |
| አልፍ | Alef | ʾ | አ | ኡ | ኢ | ኣ | ኤ | እ | ኦ | ኧ | |
| ካፍ | Kaf | k | ከ | ኩ | ኪ | ካ | ኬ | ክ | ኮ | ኳ | |
| ወዌ | Vav | w | ወ | ዉ | ዊ | ዋ | ዌ | ው | ዎ | ||
| ዐይን | Ayn | ʿ | ዐ | ዑ | ዒ | ዓ | ዔ | ዕ | ዖ | ||
| ዘይ | Zayn | z | ዘ | ዙ | ዚ | ዛ | ዜ | ዝ | ዞ | ዟ | |
| የመን | Yeman | y | የ | ዩ | ዪ | ያ | ዬ | ይ | ዮ | ||
| ድንት | Dent | d | ደ | ዱ | ዲ | ዳ | ዴ | ድ | ዶ | ዷ | |
| ገምል | Gamel | g | ገ | ጉ | ጊ | ጋ | ጌ | ግ | ጎ | ጓ | |
| ጠይት | Tayt | ṭ | ጠ | ጡ | ጢ | ጣ | ጤ | ጥ | ጦ | ጧ | |
| ጰይት | Fayt | p̣ | ጰ | ጱ | ጲ | ጳ | ጴ | ጵ | ጶ | ጷ | |
| ጸደይ | Saday | ṣ | ጸ | ጹ | ጺ | ጻ | ጼ | ጽ | ጾ | ጿ | |
| ፀጳ | Sapa | ṣ́ | ፀ | ፁ | ፂ | ፃ | ፄ | ፅ | ፆ | ||
| አፍ | Af | f | ፈ | ፉ | ፊ | ፋ | ፌ | ፍ | ፎ | ፏ | ፚ |
| ፕሳ | Fa | p | ፐ | ፑ | ፒ | ፓ | ፔ | ፕ | ፖ | ፗ | |
Unicode:
| U+ | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 120x | ሀ | ሁ | ሂ | ሃ | ሄ | ህ | ሆ | ሇ | ለ | ሉ | ሊ | ላ | ሌ | ል | ሎ | ሏ |
| 121x | ሐ | ሑ | ሒ | ሓ | ሔ | ሕ | ሖ | ሗ | መ | ሙ | ሚ | ማ | ሜ | ም | ሞ | ሟ |
| 122x | ሠ | ሡ | ሢ | ሣ | ሤ | ሥ | ሦ | ሧ | ረ | ሩ | ሪ | ራ | ሬ | ር | ሮ | ሯ |
| 123x | ሰ | ሱ | ሲ | ሳ | ሴ | ስ | ሶ | ሷ | ሸ | ሹ | ሺ | ሻ | ሼ | ሽ | ሾ | ሿ |
| 124x | ቀ | ቁ | ቂ | ቃ | ቄ | ቅ | ቆ | ቇ | ቈ | | ቊ | ቋ | ቌ | ቍ | | |
| 125x | ቐ | ቑ | ቒ | ቓ | ቔ | ቕ | ቖ | | ቘ | | ቚ | ቛ | ቜ | ቝ | | |
| 126x | በ | ቡ | ቢ | ባ | ቤ | ብ | ቦ | ቧ | ቨ | ቩ | ቪ | ቫ | ቬ | ቭ | ቮ | ቯ |
| 127x | ተ | ቱ | ቲ | ታ | ቴ | ት | ቶ | ቷ | ቸ | ቹ | ቺ | ቻ | ቼ | ች | ቾ | ቿ |
| 128x | ኀ | ኁ | ኂ | ኃ | ኄ | ኅ | ኆ | ኇ | ኈ | | ኊ | ኋ | ኌ | ኍ | | |
| 129x | ነ | ኑ | ኒ | ና | ኔ | ን | ኖ | ኗ | ኘ | ኙ | ኚ | ኛ | ኜ | ኝ | ኞ | ኟ |
| 12Ax | አ | ኡ | ኢ | ኣ | ኤ | እ | ኦ | ኧ | ከ | ኩ | ኪ | ካ | ኬ | ክ | ኮ | ኯ |
| 12Bx | ኰ | | ኲ | ኳ | ኴ | ኵ | | | ኸ | ኹ | ኺ | ኻ | ኼ | ኽ | ኾ | |
| 12Cx | ዀ | | ዂ | ዃ | ዄ | ዅ | | | ወ | ዉ | ዊ | ዋ | ዌ | ው | ዎ | ዏ |
| 12Dx | ዐ | ዑ | ዒ | ዓ | ዔ | ዕ | ዖ | | ዘ | ዙ | ዚ | ዛ | ዜ | ዝ | ዞ | ዟ |
| 12Ex | ዠ | ዡ | ዢ | ዣ | ዤ | ዥ | ዦ | ዧ | የ | ዩ | ዪ | ያ | ዬ | ይ | ዮ | ዯ |
| 12Fx | ደ | ዱ | ዲ | ዳ | ዴ | ድ | ዶ | ዷ | ዸ | ዹ | ዺ | ዻ | ዼ | ዽ | ዾ | ዿ |
| 130x | ጀ | ጁ | ጂ | ጃ | ጄ | ጅ | ጆ | ጇ | ገ | ጉ | ጊ | ጋ | ጌ | ግ | ጎ | ጏ |
| 131x | ጐ | | ጒ | ጓ | ጔ | ጕ | | | ጘ | ጙ | ጚ | ጛ | ጜ | ጝ | ጞ | ጟ |
| 132x | ጠ | ጡ | ጢ | ጣ | ጤ | ጥ | ጦ | ጧ | ጨ | ጩ | ጪ | ጫ | ጬ | ጭ | ጮ | ጯ |
| 133x | ጰ | ጱ | ጲ | ጳ | ጴ | ጵ | ጶ | ጷ | ጸ | ጹ | ጺ | ጻ | ጼ | ጽ | ጾ | ጿ |
| 134x | ፀ | ፁ | ፂ | ፃ | ፄ | ፅ | ፆ | ፇ | ፈ | ፉ | ፊ | ፋ | ፌ | ፍ | ፎ | ፏ |
| 135x | ፐ | ፑ | ፒ | ፓ | ፔ | ፕ | ፖ | ፗ | ፘ | ፙ | ፚ | | | ፝ | ፞ | ፟ |
| 136x | ፠ | ፡ | ። | ፣ | ፤ | ፥ | ፦ | ፧ | ፨ | ፩ | ፪ | ፫ | ፬ | ፭ | ፮ | ፯ |
| 137x | ፰ | ፱ | ፲ | ፳ | ፴ | ፵ | ፶ | ፷ | ፸ | ፹ | ፺ | ፻ | ፼ | | | |
| 138x | ᎀ | ᎁ | ᎂ | ᎃ | ᎄ | ᎅ | ᎆ | ᎇ | ᎈ | ᎉ | ᎊ | ᎋ | ᎌ | ᎍ | ᎎ | ᎏ |
| 139x | ᎐ | ᎑ | ᎒ | ᎓ | ᎔ | ᎕ | ᎖ | ᎗ | ᎘ | ᎙ | | | | | | |
| 2D8x | ⶀ | ⶁ | ⶂ | ⶃ | ⶄ | ⶅ | ⶆ | ⶇ | ⶈ | ⶉ | ⶊ | ⶋ | ⶌ | ⶍ | ⶎ | ⶏ |
| 2D9x | ⶐ | ⶑ | ⶒ | ⶓ | ⶔ | ⶕ | ⶖ | | | | | | | | | |
| 2DAx | ⶠ | ⶡ | ⶢ | ⶣ | ⶤ | ⶥ | ⶦ | | ⶨ | ⶩ | ⶪ | ⶫ | ⶬ | ⶭ | ⶮ | |
| 2DBx | ⶰ | ⶱ | ⶲ | ⶳ | ⶴ | ⶵ | ⶶ | | ⶸ | ⶹ | ⶺ | ⶻ | ⶼ | ⶽ | ⶾ | |
| 2DCx | ⷀ | ⷁ | ⷂ | ⷃ | ⷄ | ⷅ | ⷆ | | ⷈ | ⷉ | ⷊ | ⷋ | ⷌ | ⷍ | ⷎ | |
| 2DDx | ⷐ | ⷑ | ⷒ | ⷓ | ⷔ | ⷕ | ⷖ | | ⷘ | ⷙ | ⷚ | ⷛ | ⷜ | ⷝ | ⷞ | |
| AB0x | | ꬁ | ꬂ | ꬃ | ꬄ | ꬅ | ꬆ | | | ꬉ | ꬊ | ꬋ | ꬌ | ꬍ | ꬎ | |
| AB1x | | ꬑ | ꬒ | ꬓ | ꬔ | ꬕ | ꬖ | | | | | | | | | |
| AB2x | ꬠ | ꬡ | ꬢ | ꬣ | ꬤ | ꬥ | ꬦ | | ꬨ | ꬩ | ꬪ | ꬫ | ꬬ | ꬭ | ꬮ | |
