Gagavuzya demografisi

Günümüz dünyasında Gagavuzya demografisi, farklı alanlarda pek çok kişinin ilgisini çeken güncel bir konudur. Politikadan bilime, kültüre ve teknolojiye kadar Gagavuzya demografisi, birbiriyle çelişen görüşler ve hararetli tartışmalara yol açan sürekli bir tartışma konusu haline geldi. Tarih boyunca Gagavuzya demografisi, karmaşıklıklarını ve toplum üzerindeki etkilerini çözmeye çalışan çok sayıda çalışmanın, araştırmanın ve analizin konusu olmuştur. Bu makalede, Gagavuzya demografisi'e ve onun günümüz dünyası üzerindeki etkisine farklı bakış açılarını inceleyeceğiz.

Gagavuzya demografisi bölgeyi Moldova Cumhuriyeti'nin demografisinden ayıran bazı farklı özelliklere sahiptir.[1] Ayrıca Gagavuzya, Moldova'da Moldovalı olmayan etnik çoğunluğa sahip iki özerk bölgeden birisidir. 2004 nüfus sayımına göre, Moldova nüfusunun %4,8'i Gagavuzya'da yaşamakta. Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova'nın toplam alanının %5.5'ini kapsamaktadır.[2]

Nüfusun doğal hareketi

Artan kentleşmeye rağmen, 2014 yılında Gagavuzya'da doğum oranı ‰ 11,6 iken Moldova için genelinde bu oran ‰ 10,8 idi. Gagavuzya ayrıca minimum çocuk ölüm oranı ile de karakterize edilir. Bölgenin kendi içinde ölü doğum oranı 4,8 ‰, Moldova'da genelinde bu oran ‰ 9,6 şeklindedir. Sonuç olarak, 2014'te Gagavuzya'da pozitif bir doğal nüfus artışı (+0,4) varken, Moldova'da bir bütün olarak bu gösterge 2014'te negatifti (-0,2). Sonuç olarak, Gagavuzya, Moldova'nın Kişinev ile birlikte nüfus artışı gösteren iki bölgesinden birisidir. Ancak, 2014 nüfus sayımı mevcut istatistikleri doğrulamamıştır:

Kentleşme

Gagavuzya, Moldova'nın kentsel nüfusun %36,2'lik bir payına sahip zayıf kentleşmiş bir bölgesidir (bir bütün olarak Moldova için, bu rakam 2014 nüfus sayımına göre %38,2'dir). Her iki bölgede de, Sovyet sonrası dönemde kentleşme azalmaktadır. Gagavuzya sınırları içerisinde Gagavuz nüfusunun en yoğun yaşadığı kent Komrat (% 16), Moldova genelinde Moldovalıların en yoğun yaşadığı kent ise Kişinev'dir (% 23).

Etnik yapı

2004-2014 arası nüfus sayımı dönemi rakamlarına göre Gagavuzların özerklikleri içindeki payı nüfusun %82,1'inden %83,8'ine yükselmiştir.[3]

Etnik yapı

2004 ve 2014 nüfus sayımlarına göre:

İnsanlar Sayı 2004 % Sayı 2014 %
Gagavuzlar 127.835 82.1 % - %83.8
Bulgarlar 8.013 5.1 % - %4.9
Moldovalılar 7481 4.8 % - %4.7
Ruslar 5941 3.8 % - %3.2
Ukraynalılar 4919 3.2 % - %2,5
Diğer 1457 1.0 % - %0.9

Diğer etnik gruplar arasında en kalabalık olanı Çingenelerdir (%0,3).

Bölgelere Göre Gagavuzlar

Gagavuzya bir yerel yönetim bölgesi, 2 şehir ve 23 komün içerir.

Resmi Adı Gagavuzca Adı % Gagavuzlar
Komrat (belediye) Komrat 72.8%
Ceadîr-Lunga (belediye) Çadır 73.7%
Vulcănești (city)
Vulcănești stație c.f.
Valkaneş
Valkaneş demir yolu
69.4%
22.5%
Avdarma Avdarma 94.2%
Baurci Baurçu 97.9%
Beșalma Beşalma 96.7%
Beșghioz Beşgöz 93.0%
Bugeac Bucak 61.8%
Carbalia Kırbaalı 70.2%
Resmi Adı Gagavuzca Adı % Gagavuzlar
Cazaclia Kazayak 96.5%
Chioselia Rusă Köseli Rus 25.2%
Chiriet-Lunga Kiriyet 92.6%
Chirsova Başküü 45.6%
Cioc-Maidan Çok-Maydan 93.1%
Cișmichioi Çöşmäküü 94.4%
Congaz Kongaz 96.1%
Congazcicul de Sus
Congazcicul de Jos
Dudulești
Kongazçık Yukarkı
Kongazçık Aşaakı
Duduleşt
73.4%
87.2%
4.4%
Copceac Kıpçak 95.0%
Resmi Adı Gagavuzca Adı % Gagavuzlar
Cotovscoe Kırlannar 95.4%
Dezghingea Dezgincä 94.5%
Etulia
Etulia Nouă
Etulia stație c.f.
Tülüküü
Eni Tülüküü
Tülüküü demir yolu
92.7%
83.1%
94.5%
Ferapontievca Parapontika28.0%
Gaidar Haydar 96.5%
Joltai Coltay 96.0%
Svetlîi
Alexeevca
Svetlıy
Alekseevka
35.4%
33.5%
Tomai Tomay 95.1%

Kaynakça

  1. ^ "Евразийская панорама". 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Молдавия стала менее русской и более румынской: итоги переписи населения - ИА REGNUM". 8 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.