Günümüz dünyasında Fitosterol dünya çapında birçok insanın dikkatini çeken bir konudur. Günümüz toplumundaki önemi, günlük yaşam üzerindeki etkisi veya tarihsel önemi nedeniyle Fitosterol, farklı alanlarda artan bir ilgi yaratmıştır. Bu yazımızda Fitosterol ile ilgili her şeyi, kökeninden günümüze etkisine kadar detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Fitosterol'in yaşama, düşünme ve ilişki kurma şeklimizi ve aynı zamanda geleceğe yönelik projeksiyonunu nasıl şekillendirdiğini keşfedeceğiz. Fitosterol'in derin ve ayrıntılı analizine dalmaya ve bu konuyu çalışmaya ve düşünmeye değer kılan tüm yönleri keşfetmeye hazır olun.
Fitosteroller (veya bitki sterolleri) bitkilerde bulunan bir grup steroid alkoldür. Beyaz renklidirler, hafif, karakteristik kokuları vardır, suda çözünmezler, alkollerde çözünürler. Gıda katkı maddesi olarak, ayrıca tıp ve kozmetiklerde de kullanılırlar.
Bitkilerde çeşitli fitosteroller vardır. Hücre zarında yapısal bir rol oynarlar. Bu rol memeli hücrelerinde kolesterolünkine denktir.
Toprak bitkilerinde bulunması, tek hücreli yosunlarda ise çok ender bulunmasından dolay bir nümunede toprak kökenli organik maddelerin varlığının bir işareti (biomarker) olarak kullanılır. Bu steroller genelde suda çözünmedikleri için süspansiyondaki ve çökeltideki katı parçacıklarının üzerine çökelirler. Taneciklerin yüzey alanı daha büyük oluğu için çamurda kuma kıyasla daha fazla fitosterol bulunur. Bu etkinin üstesinden gelmek için her bir sterolun toplam sterola veya kolesterola oranı belirtilir, organik maddenin kaynağını belirtmek için.
Soya yağı ve ayçiçeği yağına kolza yağının katıştırıldığının (tağşiş edildiğinin) belirtisi brassikasterol ve onun yanı sıra α-linolenik asit ve erusik asitin varlığıdır. Soya ve ayçiçeği yağında brasikasterol olmadığından, kolzadaki konsantrasyonu ise 1400 mg/kg olduğu için kolza miktarı hesaplanabilir.
Fitosteroller gida muhtevası veya katkısı olarak bağırsaklarda kolesterol emilmesini azalttıklarından kolesterol azaltıcı bir etkiye sahiptirler.[1] Fitosteroller bitkisel yağlarda bulunur, özellikle iğdegillerin yağında (1640 mg/100g oil),[2] mısır yağı (968 mg/100g)[3] ve soya yağında (327 mg/100g oil).[4] Bitki yağından elde edilen bir fitosterol kompleksi olan kampesterol, stigmasterol, and brassikasterol karışımıdır, kolestatin olarak adlandırılır ve bir gıda katkı maddesi olarak satılır. Fitosteroller insanlarda kolesterolu %15 oranında azaltabilirler.
Fitosterollerin kolesterol düşürücü etkisinin mekanizması şöyledir: Sindirim yolunda kolesterolun misellere girmesini engelleyip toplam koelsterol emilimini azaltırlar. Bu da vücuttaki toplam kolesterol seviyesini kontrol altında tutmaya yarar.