Bilişsel davranışçı terapi

Günümüz dünyasında Bilişsel davranışçı terapi farklı alanlarda büyük önem kazanmış bir konudur. Politikadan modaya kadar bu konu kaçınılmaz bir tartışma konusu haline geldi. Etkisi toplumda tartışmalara, ihtilaflara ve önemli değişikliklere yol açtı. Bu yazıda Bilişsel davranışçı terapi'in düşünce ve davranış biçimimizi nasıl etkilediğini ve öncesini ve sonrasını nasıl işaretlediğine daha yakından bakacağız. Ayrıca bu konu etrafında var olan farklı bakış açıları ve görüşlerin yanı sıra konunun günümüzdeki geçerliliğini de inceleyeceğiz.

Bilişsel davranışçı terapi

Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ruh sağlığını geliştirmek amacıyla yapılan bir psikososyal müdahaledir.[1][2] BDT tipi terapide, bireye fayda sağlamayan bilişsel bozulmalara (düşünceler, inançlar ve tutumlar gibi) odaklanır ve bu bilişsel bozulmalar değiştirilmeye çalışılır.[1][3] Bireyin duygusal denge haline gelmesini ve kendi günlük yaşam problemlerini çözebilmesi için kişisel başa çıkma stratejileri geliştirmesini sağlamayı hedefler. Yöntem depresyon tedavisinde kullanılmak için tasarlanmış olsa da günümüzde anksiyete dahil birçok ruh sağlığı bozukluğunda kullanılmak üzere geliştirilmiştir.[4][5] BDT bilişsel ve davranışçı psikoterapilerin kanıta dayalı teknik ve stratejilerini birlikte kullanarak psikopatolojileri tedavi etmektedir.[6][7][8]

Bilişsel davranışçı terapi "problem odaklı" ve "hareket merkezli" bir psikoterapi yöntemidir. Tanımlanmış bozukluğun sebep olduğu spesifik problemlere odaklanılır ve bunları ortadan kaldırmaya çalışılır. Terapistin görevi bireyin problemine yönelik semptomları azaltmasını sağlayacak etkili stratejiler geliştirmesine yardım etmektir.[9]

Yapılan araştırmalarda BDT'nin orta ve hafif düzey depresyon,[10] anksiyete, TSSB, tik bozukluğu,[11] madde kullanım bozuklukları, yeme bozuklukları ve borderline kişilik bozukluğunun tedavisinde psikotrop maddelerle tedaviyle kıyaslandığında tek başına etkili olduğu görülmüştür.[12] Bazı araştırmalar majör depresif bozukluk tedavisinde ilacın yanında bilişsel davranışçı terapinin en etkili iyileşme yöntemi olduğunu göstermektedir.[13] BDT çocuk ve ergenlerin öfke ve davranış bozuklukları gibi mental problemlerinde ilk önerilen terapi yöntemidir.[3][14]

Kaynakça

  1. ^ a b Beck JS (2011), Cognitive behavior therapy: Basics and beyond (2.2sayfalar=19-20 bas.), New York, NY: The Guilford Press 
  2. ^ Field TA, Beeson ET, Jones LK (2015), "The New ABCs: A Practitioner's Guide to Neuroscience-Informed Cognitive-Behavior Therapy" (PDF), Journal of Mental Health Counseling, 37 (3), ss. 206-220, doi:10.17744/1040-2861-37.3.206, 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 6 Temmuz 2016 
  3. ^ a b Benjamin CL, Puleo CM, Settipani CA (2011), "History of cognitive-behavioral therapy in youth", Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 20 (2), ss. 179-189, doi:10.1016/j.chc.2011.01.011, PMC 3077930 $2, PMID 21440849 
  4. ^ McKay D, Sookman D, Neziroglu F, Wilhelm S, Stein DJ, Kyrios M, Matthews K, Veale D (Şubat 2015). "Efficacy of cognitive-behavioral therapy for obsessive-compulsive disorder" (PDF). Psychiatry Research. 225 (3). ss. 236-46. doi:10.1016/j.psychres.2014.11.058. PMID 25613661. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  5. ^ Zhu Z, Zhang L, Jiang J, Li W, Cao X, Zhou Z, Zhang T, Li C (Aralık 2014). "Comparison of psychological placebo and waiting list control conditions in the assessment of cognitive behavioral therapy for the treatment of generalized anxiety disorder: a meta-analysis". Shanghai Archives of Psychiatry. 26 (6). ss. 319-31. doi:10.11919/j.issn.1002-0829.214173. PMC 4311105 $2. PMID 25642106. 
  6. ^ Johansson R, Andersson G (Temmuz 2012). "Internet-based psychological treatments for depression". Expert Review of Neurotherapeutics. 12 (7). ss. 861-9; quiz 870. doi:10.1586/ern.12.63. PMID 22853793. 
  7. ^ David D, Cristea I, Hofmann SG (29 Ocak 2018). "Why Cognitive Behavioral Therapy Is the Current Gold Standard of Psychotherapy". Frontiers in Psychiatry. Cilt 9. s. 4. doi:10.3389/fpsyt.2018.00004. PMC 5797481 $2. PMID 29434552. 
  8. ^ Hofmann SG, Asmundson GJ, Beck AT (Haziran 2013). "The science of cognitive therapy". Behavior Therapy. 44 (2). ss. 199-212. doi:10.1016/j.beth.2009.01.007. PMID 23611069. 
  9. ^ Schacter DL, Gilbert DT, Wegner DM (2010), Psychology (2.2sayfalar =600 bas.), New York: Worth Pub 
  10. ^ Gartlehner, Gerald; Wagner, Gernot; Matyas, Nina; Titscher, Viktoria; Greimel, Judith; Lux, Linda; Gaynes, Bradley N; Viswanathan, Meera; Patel, Sheila (Haziran 2017). "Pharmacological and non-pharmacological treatments for major depressive disorder: review of systematic reviews". BMJ Open. 7 (6). ss. e014912. doi:10.1136/bmjopen-2016-014912. PMC 5623437 $2. PMID 28615268. 
  11. ^ McGuire, Joseph F.; Piacentini, John; Brennan, Erin A.; Lewin, Adam B.; Murphy, Tanya K.; Small, Brent J.; Storch, Eric A. (2014). "A meta-analysis of behavior therapy for Tourette Syndrome". Journal of Psychiatric Research. Cilt 50. ss. 106-112. doi:10.1016/j.jpsychires.2013.12.009. PMID 24398255. 
  12. ^ Davidson, Kate; Gumley, Andrew; Millar, Humera; Drummond, Leigh; Macaulay, Fiona; Tyrer, Peter; Seivewright, Helen; Tata, Philip; Norrie, John; Palmer, Stephen; Murray, Heather (2006). "A Randomized Controlled Trial of Cognitive Behavior Therapy for Borderline Personality Disorder: Rationale for Trial, Method, and Description of Sample". Journal of Personality Disorders. 20 (5). ss. 431-449. doi:10.1521/pedi.2006.20.5.431. ISSN 0885-579X. PMC 1847748 $2. PMID 17032157. 
  13. ^ Treatment for Adolescents With Depression Study (TADS) Team. Fluoxetine, Cognitive-Behavioral Therapy, and Their Combination for Adolescents With Depression: Treatment for Adolescents With Depression Study (TADS) Randomized Controlled Trial. JAMA. 2004;292(7):807–820. doi:10.1001/jama.292.7.807
  14. ^ Hollon SD, Beck AT. Lambert MJ (Ed.). Bergin and Garfield's Handbook of Psychotherapy. 

Konuyla ilgili yayınlar