Bilecik

Bu yazıda Bilecik konusunu farklı perspektiflerden ve geniş bir bakış açısıyla inceleyeceğiz. Bilecik günümüz toplumunda büyük ilgi ve tartışma yaratan bir konudur ve günlük yaşamın farklı alanlarıyla ilgisi vardır. Bu makale boyunca Bilecik'i oluşturan farklı yönleri inceleyeceğiz, bunların farklı bağlamlardaki etkilerini ve genel olarak toplum üzerindeki etkilerini analiz edeceğiz. Kökeninden mevcut evrimine, kişisel, mesleki ve sosyal alandaki etkilerine kadar, Bilecik'in karmaşıklığını ve onun birçok yönünü derinlemesine inceleyeceğiz. Bu analiz aracılığıyla, Bilecik ve onun çağdaş gerçekliğimizdeki yeri hakkında düşünmeye ve tartışmaya davet eden kapsamlı ve zenginleştirici bir vizyon sunmaya çalışıyoruz.

Bilecik
Şehir
Bilecik merkezi
Saat Kulesi
Şeyh Edebali türbesi
Bilecik'in Türkiye'deki konumu
Bilecik'in Türkiye'deki konumu
ÜlkeTürkiye
BölgeMarmara Bölgesi
İlBilecik
İdare
 • Belediye BaşkanıMelek Mızrak Subaşı (CHP)[1]
Yüzölçümü
 • Şehir841 km²
Rakım500 m
Nüfus
 (2023)
 • Şehir82.416
 • Kent
70.562
 • Kırsal
11.854
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu
11000
Alan kodu228
Plaka kodu11

Bilecik, Bilecik ilinin merkezi olan şehir. Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde kalmaktadır.

Tarihçe

Günümüz yerleşimiyle ilgili bilgiler sınırlıdır. Şehrin 4 km güneybatısında yerleşimin M.Ö 3000'lere kadar uzandığı düşünülen Agrilion antik kenti bulunmaktadır. Günümüz yerleşimin Hamsu ve Debağhane dereleri arasındaki kayalık çıkıntıda Bizans döneminde Belekoma adıyla bilinen bir kale bulunmaktaydı.[2] Belokome'nin Bizans'ın 12. yy sonlarında bu yöreye iskan ettiği Sırp veya Bulgar yerleşimlerinden biri olduğu ve adının Slavca telaffuz edildiği varsayılmalıdır. (Rumca ismin Bilecük yerine Türkçede *Vilegüme/Veligöme gibi bir şekil almış olması gerekirdi.)[3][4] 13. yüzyılda Bizans'ın Selçuklularla mücadelesinde uç bölgesinde yer alan Bilecik, yüzyılın ortalarından itibaren tekfur idaresinde merkezden yarı bağımsız olarak yönetilmekteydi. Bilecik, 1299 yılında ani bir baskınla Osmanlı topraklarına katıldı. Bilecik'in ele geçirilmesiyle Osman Gazi burada bir mescid yaptırmış, ikinci oğlu Ali ve eşi Bala Hatun ile aynı zamanda eşinin babası olan Şeyh Edebali burada yaşamıştır. Şehir kalenin etrafında gelişim göstermekle birlikte, coğrafi yapıdan dolayı yeterli büyüme sağlanamamıştır. 16. yüzyılda 700 civarında küçük bir nüfusa sahip olan yerleşimin onda bir kadarını Hristiyan nüfus oluşturmaktaydı. 1649 yılındaki Avârız kayıtlarında Bilecik Ertuğrul Gazi vakıflarına ait bir kasaba olarak kaydedilmiştir. Bu dönemde yerleşim, dokuz Müslüman ve bir Hristiyan olmak üzere 10 mahalleden oluşmaktaydı. Coğrafi konumu nedeniyle tarım yapılamayan yerleşim, bu tarihlerde demir madenciliği ve ipek dokumacılığı yönüyle gelişmişti. Osmanlı idaresinde uzun süre Sultanönü sancağına bağlı bir kaza olarak görülen yerleşim, Tanzimat'tan sonra Hüdavendigâr eyaletine bağlı bir sancak oldu. II. Abdülhamid döneminde Ertuğrul sancağının merkez kazası Bilecik, Cumhuriyet'in ilk yıllarında vilâyet oldu.[5] 1924 yılında vilâyetin adı Bilecik'e çevrildi.

Genel bilgiler

Bilecik ili, Marmara Bölgesi'nin güneydoğusunda; Marmara, Karadeniz, İç Anadolu Bölgesi ve Ege Bölgelerinin kesim noktaları üzerinde yer alır. İlin bilinen en eski isimleri arasında Agrilion ve Belekoma vardır. Bilecik, Osmanlı İmparatorluğu'nun doğduğu topraklardadır. Her yıl Ertuğrul Gazi'yi Anma ve Söğüt şenlikleri, Bilecik iline bağlı Söğüt'te yapılmaktadır. Bölgede zengin mermer ocakları mevcuttur. Sakarya ırmağının etrafında kurulan ve göletleri ve derelerinin zenginliği ile tanınan yöre antik çağlardan günümüze tarihin izlerini taşır. Şehirdeki Şeyh Edebali Türbesi, tüm Türkiye'den ziyaretçi almaktadır. Türk Kurtuluş Savaşı'na ait izler, Bilecik ilinin ilk yerleşim yeri olan Şeyh Edebali Türbesi'nin çevresinde hâlen görülebilir. Bunlara örnek olarak bir kısmı savaş sırasında yıkılmış olan minare gösterilebilir.

Mutfak

  • Dağ Eriği Ekşili Kesme Çorbası
  • Bıldırcın Kebabı
  • Nohutlu Mantı
  • Büzme vb. birçok yemek

Tarihçe

Tarih öncesi

Bilecik'te ilk yerleşim Anadolu'da Tunç Çağına geçiş sürecinde başlamıştır.[6] Tarihi milattan önce 3000 yılına dayanır. Milattan önce Bilecik'te Tunç yapımı için kalay çıkarıldığı bilinmektedir.

Bilinen ilk isimleri Agrilion ve Belekoma'dır. Daha sonra Bilecik Bizans İmparatorluğu içine girmiştir. Doğu Roma döneminde Belekoma isimi ile bilinmekteydi. Bilecik o zaman kale-sur şehri idi.

Antik çağ

Bu dönemde Bilecik Bitinya bölgesinin içinde yer alır. Burada MÖ 1950'lerde Trakya kavimlerinden Trakların kolu olan Thynlerler bulunmaktadır.

Daha sonra ise;

Bizans dönemi

Roma İmparatorluğu Milattan sonra 395'te yıkılınca Bilecik, Bizans İmparatorluğu içinde kaldı. Bizans döneminde ise Belekoma kalesi inşa edilmiştir. Bizans dönemin de bazen Bilecik, Müslüman ülkelerin de eline geçmiştir. Bizans Döneminde tekfurlar tarafından yönetiliyordu.

Selçuklular dönemi

Kayıların bir bölümü Ertuğrul Bey liderliği ile batıya doğru gelerek Söğüt ilçesi ve çevresinde ikamet etmeye başlamışlardır. Kayıların Söğüt ve çevresine yerleşmeleri 1230'lu yıllar olarak bilinmektedir. 1231 yılında İznik İmparatoru Selçuklu sınırına saldırmaya tenezzül edince Anadolu Selçuklular Sultanı I. Aleaddin Keykubat Bizans İmparatorluğuna karşı bir sefer düzenlemiş, Ertuğrul Bey ve beraberindekiler de bu sefere bir akıncı olarak katılmıştır. Selçuklu ve Bizans ordusu arasında Sultanönü mevkiinde meydana gelen savaşın sonucunda Bizans ordusu yenilmiş, Karacadağ ve Söğüt alanları Büyük Selçuklu Devleti'nin eline geçmişti. I. Aleaddin Keykubat Belekoma Tekfurunu vergiye bağladı. Savaşta önemli katkıları olan Ertuğrul Bey'e Söğüt'ü sahibi olarak, Domaniç'i de yaylak arazi olarak verdi.

Osmanlı kaynaklarına göre Ertuğrul Bey 1281 yılında ölmüştür. Ertuğrul Bey, Kayı Türklerinin önemli bir lideridir. Kayı boyu ise Osmanlı Devletinin kurucu bir kolu olmuştur. Söğüt'te bulunan bir 400 çadırlık uç beyliğinden Osmanlı Devleti doğmuştur.

Osmanlılar dönemi

Ertuğrul Bey'in vefat etmesinden sonra Kayıların başına Osman Gazi geçti. Osman Gazi ve silah arkadaşlarının en önemli manevi destekçisi Şeyh Edebali idi.

Şeyh Edebali Kayı boyunun Ahilik teşkilatının önderiydi. Ahilik; tarım dahil bütün zanaat dallarında halkı, çalışanları teşvik eden, çalışanlara her türlü yardım elini uzatan bir örgüt anlayışıdır. Şeyh Edebali o sıralar medresesinin de bulunduğu Eskişehir şehrinin sınırları içinde bulunan İtburnu Köyünde yaşıyordu. Daha sonra medresesini sıra ile Söğüt ve oradan da Bilecik'e taşımıştır.

Osman Gazi 1286 yılında İnegöl civarlarında bulunan Hisarcık kalesini Bizanslılardan ele geçirdi. 1287 yılında İnegöl Tekfuru'nu Domaniç yakınlarındaki İkizce'de yenilgiye uğratmıştı.

Osman Gazi ve silah arkadaşlarının Bizans Tekfurları ile olan mücadelelerini takip eden Anadolu Selçuklular Sultanı III. Alaeddin Keykubat, bir ordu ile Karacahisar Kalesi önüne kadar geldi. Osman Bey ve beraberindekiler ile birleşerek Bizans İmparatorluğunun sahip olduğu bu kaleyi kuşattı. Kuşatma sürerken Selçuklu Sultanı III. Alaeddin Keykubat; Osman Bey'e bir sancak ve gümüş takımlı bir at göndererek Söğüt ve Eskişehir'i de içinde bulunduran bu sancağı Osman Bey'e verdi. 1289 tarihinde Karacahisar'daki Rum kilisesini camiye çeviren Osman Bey ilk kez kendi adına hutbe okuttu. Bu olaylar Osmanlı Devleti'nin kuruluşunun temelleridir.

Bu tarihe kadar Bilecik henüz Osmanlılar tarafından fethedilmemişti. Bizanslılara ait bir kalekenti idi. Bilecik ve Yarhisar tekfurlarını vergiye bağlamıştı. Osman Bey 1299 yılında Belekoma kalesini ve peşinden Yarhisar kalesini Bizanslılardan ele geçirdi. Bilecik Osmanlı Beyliğine katılmış oldu.

Bilecik, I. Bayezid dönemine kadar Osmanlı egemenliğinde kalmış, 1402 yılında Ankara Muharebesi'nde Bayezid'in Timur'a mağlup olması sonucunda 2 ay Timurlular'ın hakimiyetine geçmiş ve Fetret Devrinden sonra Osmanlı sultanı Çelebi Mehmet tarafından geri alınmıştır.

Bilecik; Trakya ve Marmara bölgelerini İç, Güney ve Güneydoğu Anadolu bölgeleriyle Asya'ya bağlayan İstanbul-Bağdat Demiryolu yakınında kurulmuştur. Türklerin elinde değeri artmış ve Osman Gazi'nin fethettiği ilk önemli kale ve Şeyh Edebali Türbesi’nin buradadır.

Önceleri kale çevresinde yerleşik kent daha sonra Şeyh Edebali Türbesi, Orhan Gazi Camii ve yakınındaki medreseye doğru büyümeye başlamıştır. Çukurluk alandan geniş bir alanda yerleşme başlamıştır.

Kurtuluş Savaşı dönemi

İstiklal Savaşında TBMM hükûmeti ile İstanbul hükûmeti arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkları gidermek amacı ile İstanbul’daki Tevfik Paşa hükûmeti adına Dahiliye Nazırı Ahmet İzzet Paşa, Ankara Hükümeti ile bir görüşme yapmak istedi. Görüşmenin Bilecik Garı binasında yapılması kararlaştırıldı.

TBMM hükûmeti ile İstanbul hükûmeti heyetleri 5 Aralık 1920 günü Bilecik gar binasında bir araya geldiler. İstanbul Heyeti Ahmet İzzet Paşa, Salih Paşa,Tarım Bakanı Kazım Bey, Hukuk Danışmanı Münir Bey ve Hoca Fatih Efendi’den oluşmuştu. Ankara heyetine ise Mustafa Kemal Paşa başkanlık etmişti. Heyete İsmet İnönü'de katılmıştı. Bilecik görüşmelerinde olumlu ve somut bir sonuç elde edilememiştir.

Yunan Ordusu 6 Ocak 1921 günü Bursa ve Uşak dolaylarından saldırıya geçti. 8 Ocak 1921 Bilecik hattına kadar geldi. Böylece Bilecik işgal edilmiş oldu.

Türkiye dönemi

Bilecik, Kurtuluş Savaşından çok büyük yaralar alarak çıkmış, savaşın getirdiği sosyal ve ekonomik çöküntü nedeniyle Cumhuriyet dönemine oldukça güçsüz başlamıştır. 1920’lerde 12.000 olduğu tahmin edilen şehir nüfusu, Kurtuluş Savaşından sonra 4.000’e kadar inmiştir.

Savaştan önce Bilecik, bölgenin en önemli ipek endüstrisi merkezine sahipti. Şehirde çok sayıda ipekçilik tesisi ve ipek kadife üreten fabrikalar bulunuyordu, fakat Yunanların çıkardığı yangınlarda bu fabrika ve tesislerin tümü yandı.

Cumhuriyetin ilk yıllarında ise Bilecik merkezin nüfusunun çoğunluğunu oluşturan Rumlar, Lozan Mübadelesiyle Yunanistan'a gönderilmiş oradan gelen Müslüman muhacirler ise Bilecik'in çeşitli yerlerine yerleştirilmişlerdir (Lozan Mübadelesi 1924-1928).

Belediye başkanları

Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
1 Ali Dedeoğlu 1923 1926 Cumhuriyet Halk Partisi
2 Akif Güngör 1926 1929
3 Ali İpek 1930 1931
4 Yahya Güven 1931 1940
5 Hilmi Mercimekoğlu 1940 1941
6 İskender Kırmacı 1941 1942
7 Hamdi Ayaz 1950 1951
8 Necmi Kadıoğlu 1952 1960 Demokrat Parti
9 Ali Rıza Aksu 1960 1962 Bağımsız
10 Sedat Kırtepe 1962 1963
11 İbrahim Necati Önen 1963 1973 Cumhuriyet Halk Partisi
12 İsmail Atak 1973 1980
13 Hamdi Arıncı 1981 1984 Bağımsız
14 Mehmet Seven 1984 1987 Anavatan Partisi
15 Necmettin Şener 1987 1989
16 Akın Olcay 1989 1994 Sosyaldemokrat Halkçı Parti
17 Mustafa Cinoğlu 1994 1999 Doğru Yol Partisi
18 Yaşar Tüzün 11 Nisan 1999 3 Kasım 2002 Cumhuriyet Halk Partisi
19 Kayhan Güven 3 Kasım 2002 28 Mart 2004
20 Selim Yağcı 28 Mart 2004 26 Nisan 2018 Adalet ve Kalkınma Partisi
21 Nihat Can 26 Nisan 2018 4 Nisan 2019
22 Semih Şahin 4 Nisan 2019 11 Nisan 2022 Cumhuriyet Halk Partisi
Melek Mızrak Subaşı (vekil) 11 Nisan 2022 13 Ocak 2024
23 Mustafa Sadık Kaya 13 Ocak 2024 3 Nisan 2024 İYİ Parti
24 Melek Mızrak Subaşı 3 Nisan 2024 Görevde Cumhuriyet Halk Partisi

Kaynak:[7]

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[8] 21.451 3.581 17.870
1935[9] 24.114 4.102 20.012
1940[10] 24.263 4.751 19.512
1945[11] 25.617 4.661 20.956
1950[12] 26.734 4.878 21.856
1955[13] 28.433 6.429 22.004
1960[14] 29.830 7.528 22.302
1965[15] 32.112 9.722 22.390
1970[16] 32.907 11.744 21.163
1975[17] 32.071 11.269 20.802
1980[18] 36.131 15.126 21.005
1985[19] 39.322 18.506 20.816
1990[20] 43.548 23.273 20.275
2000[21] 52.929 34.105 18.824
2007[22] 63.075 45.126 17.949
2008[23] 56.583 39.453 17.130
2009[24] 62.823 46.403 16.420
2010[25] 78.258 62.320 15.938
2011[26] 65.459 49.671 15.788
2012[27] 66.887 51.260 15.627
2013[28] 71.072 55.113 15.959
2014[29] 72.611 57.117 15.494
2015[30] 74.019 59.163 14.856
2016[30] 77.976 63.275 14.701
2017[30] 80.065 65.578 14.487
2018[30] 81.723 67.891 13.832
2019[30] 78.533 65.375 13.158
2020[30] 78.029 65.073 12.956

Coğrafi konumu

Bilecik Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde yer alır. Karadeniz, İç Anadolu Bölgesi ve Ege ile Marmara Bölgelerinin tam kesim noktaları üzerindedir. Kısacası 4 bölgede de yer alır. Bilecik; 39° ve 40° 31' kuzey enlemleri ile 29° 43 ve 30° 41' doğu boylamları arasında bulunur. Doğu kesiminde Bolu ve Eskişehir güney kesiminde Kütahya, batı kesiminden Bursa, kuzey kesiminde ise Sakarya illeri ile komşu durumundadır.

Bilecik 4321 km²'lik alanı ile Türkiye'nin küçük illerinden biridir. Alan sıralaması bakımından 65. sırada yer alır. Merkezî ilçenin yüzölçümü 844 km²'dir. Nüfus bakımından da en az olan illerin başında gelir.

Yeryüzü şekilleri

Dağlar il topraklarının %32'sine yakın bir bölümünü kaplar. Bu yükseltiler daha çok tepe görünümündedir. İlin en yüksek noktası Bozüyük ilçesinde yer alan yükseltiler üzerindeki Kala Dağı'dır (1906 m).

Diğer önemli yükseltiler;

Sakarya Irmağı boyunca uzanan çok geniş olmayan düzlükler şeklinde ovalar il topraklarının %7'lik bir bölümünü kaplar.

Akarsular

Sakarya Nehri

Sakarya Nehri

Sakarya Nehri, Bilecik ilinden geçen başlıca akarsudur. Bu ırmağa dökülen çay ve dereler Bilecik'in öteki su kaynaklarıdır.

Sakarya, İnhisar ilçesi yakınlarında Bilecik topraklarına girer; kuzey-güney yönünde akarak ili doğu ve batı olmak üzere iki parçaya böler. Vezirhan'ın kuzeyinde Karasu Deresi, Osmaneli ilçesi yakınlarında da Göksu Çayını alarak kuzeye yönelir.

Karasu

Bozüyük'ten doğar. Bilecik merkez ilçe sınırları içine Karasu Boğazından girer. Bu noktadan sonra Vezirhan'da Sakarya Nehrine kavuşur.

Bitki Örtüsü ve İklim

Bitki Örtüsü

Yağış yönünden yeterli miktara sahip olan Bilecik, yüzölçümünün %47'sinin ormanlık alan olması itibarı ile orman zenginliği bakımından Türkiye'nin şanslı yörelerinden biridir. Bilecik orman zenginliği av hayvanları bakımından da zenginleşmesini sağlamıştır. Bin metreye kadar yükseklerde orman örtüsü genellikle meşe, otsu bitkiler ve makilerden oluşmaktadır. 1500 metre sınırına kadar da karaçam, kayın, kızılçam, kestane türündeki yüksek boylu ağaçlar sıralanır. 1500 metreden daha yükseklerde ise göknar cinsinden ağaçlar vardır.

İklim

Bilecik ilinde yıllık yağış toplamı 450 kg/m² dolayındadır. Yağış en çok ocak ve mayıs aylarında düşmektedir.

Diğer klimatik veriler şöyledir:

  • Yıllık sıcaklık ortalaması: 12,3 °C
  • En soğuk ay: Ocak (2,5 °C)
  • En sıcak ay: Temmuz (21,7 °C)
  • Yıllık ortalama nispi nem: %66

Bilecik düzeyinde tespit edilen en yüksek sıcaklık Ağustos 1945'te 40.6 °C, en düşük sıcaklık ise Ocak 1950'de -16 °C olarak tespit edilmiştir.

Bilecik şehir merkezi panoraması
Bilecik şehir merkezi

Kaynakça

  1. ^ "Bilecik Belediye Başkanı Melek Mızrak Subaşı mazbatasını aldı". gazeteduvar.com.tr. 19 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024. 
  2. ^ Güneş, A., Bilecik ve Çevresinde 16. Yüzyılda Sosyal ve Ekonomik Durum, OTAM, Sayı:10, 1888, Ankara. URL:http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1248/14268.pdf[ölü/kırık bağlantı]. Erişim: 2017-03-05
  3. ^ "İndex Anatolicus: Türkiye Yer Adları Sözlüğü". 6 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  4. ^ Georgios Paxymérês, Tarih ; ed. Bekker, Bonn 1835.
  5. ^ Özey, R., HÜDÂVENDİGÂR VİLAYETİ, KARESİ VE BİGA MUTASARRIFLIKLARI, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 7, Ocak-2003, İstanbul . URLhttp://www.marmaracografya.com/pdf/7.1.pdf 7 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-03-06
  6. ^ "Tarih Öncesinde Bilecik". Tekin Gün-Bilecik / Araştırma:Tarih : 23 Haziran 2007. Mootol. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Eski Başkanlar". 4 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2024. 
  8. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  9. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  11. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  15. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  28. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  29. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  30. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Merkez Nüfusu - Bilecik". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Bilecik Merkez Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar