Ayranaşı

Bu makalede Ayranaşı'in heyecan verici dünyasına dalacağız, onun kökenlerini, toplum üzerindeki etkisini ve günümüzdeki önemini keşfedeceğiz. Ayranaşı onlarca yıldır ilgi ve araştırma konusu olmuştur ve zamanla hem kültürü hem de teknolojik gelişimi etkileyerek çeşitli şekillerde gelişmiştir. Bu kapsamlı analiz aracılığıyla Ayranaşı'in eğlenceden bilime, siyasete ve ekonomiye kadar farklı alanlardaki önemini anlamaya çalışacağız. Amacımız, okuyucunun Ayranaşı hakkındaki bilgisini zenginleştirmek için ilgili bilgileri ve derinlemesine analizleri sağlayarak bu olgunun eksiksiz ve ayrıntılı bir görünümünü sunmaktır.

Ayranaşı
Alternatif isimMastuva veya Mastava
Ülke(ler)Türkiye

Ayranaşı, Mastuva veya Mastava bir çeşit yemektir.Evliya Celebi Seyahatnamesinde mastaba aşı veya mastaba çorbası olarak adı geçmiştir.[1]

Yörelere Göre Çeşitleri

Diyarbakır Mastava Aşı

Diyarbakır Mastava Aşı malzemeleri; yoğurt, pirinç, bulgur, yumurta, buğday unu, su, tuz, tereyağı ve üzüm pekmezidir. Ayrıca bu yemek halk arasında Ayran Aşı olarak da bilinir. Diyarbakır Mastava Aşı 11.10.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[2]

Ağrı Ayranaşı

Ağrı'da Ayran Aşı çorbasına Gırar da denir.[3]

Bingöl Mastuva

Ayran, pirinç ve tereyağı kullanılır.[4] Mastuva, pirince ayran ilave edilerek yapılır. Bir tencerede ayran ve pirinç karıştırılarak ateşe oturtulur. Ayranın bozulmaması için kaynayıncaya kadar tahta kaşıkla sürekli karıştırılır. Kaynadıktan sonra karıştırma işlemi bırakılarak katı hâle gelinceye kadar pişirilir.[5]

Iğdır Ayranaşı

Tencereye su konularak bulgur kaynatılır. Buna ince ince doğranmış bütün otlar (yarpuz, ebegümeci, evelik, pancar yaprağı) ilave edilip iyice pişirilir. 4 kaşık un suda ezilerek karışıma ilave edilir. Diğer tarafta ayran hazırlanır sarımsaklar ezilerek ayrana katılır. Pişirilen karışıma sonra ayran eklenir. Bir iki taşım kaynatılıp ateşten alınır.

Van Mastaba Aşı

Evliya Celebi Seyahatnamesinde Van'ın Mastaba Aşının meşhur olduğunu yazmıştır.[6] Van Ayran Aşı 11.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[7]

Erzurum Ayran Aşı Çorbası

Erzurum Ayran Aşı Çorbası 13.04.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[8]

Malatya Ayranlı Soğuk Çorba

Malatya Ayranlı Soğuk Çorba 29.05.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[9]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2022. 
  2. ^ "Coğrafi İşaret Platformu". Coğrafi İşaret Platformu. 25 Ocak 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022. 
  3. ^ "AYRAN AŞI". Kültür Portalı. 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022. 
  4. ^ "MASTUVA". Kültür Portalı. 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2022. 
  5. ^ "Türkiye'nin bayram tatları. ntvmsnbc.com. 18 Aralık 2007". 10 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2009. 
  6. ^ Çelebi, Evliya (1971). Evliya Celebi Seyahatnamesi. Zuhuri Danisman. 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2022. 
  7. ^ "Van Ayran Aşı". Türk Patent ve Marka Kurumu. 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022. 
  8. ^ "Erzurum Ayran Aşı Çorbası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 4 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2022. 
  9. ^ "Malatya Ayranlı Soğuk Çorba". Türk Patent ve Marka Kurumu. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2023.