Bu makalede Avrupa Birliği vatandaşlığı konusunu inceleyeceğiz ve toplumun farklı yönleri üzerindeki etkisini analiz edeceğiz. Avrupa Birliği vatandaşlığı son zamanlarda büyük ilgi uyandıran bir konudur ve alaka düzeyi sınırları ve kültürleri aşmaktadır. Tarih boyunca Avrupa Birliği vatandaşlığı toplumun evriminde kritik bir rol oynamıştır ve etkisi bugün de önemini korumaktadır. Ayrıntılı analiz yoluyla Avrupa Birliği vatandaşlığı'in çeşitli yönlerini ve onun siyaset, ekonomi, kültür ve günlük yaşam gibi alanlardaki önemini inceleyeceğiz. Ek olarak, Avrupa Birliği vatandaşlığı'in gelecekteki olası sonuçlarını ve modern dünyada yaşama ve etkileşim şeklimizi nasıl etkileyebileceğini araştıracağız.
Avrupa Birliği vatandaşlığı, 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan Maastricht Antlaşması ile oluşturulmuştur. Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin vatandaşlarının ulusal kimliklerine ek olarak verilmiştir ve kişilere bazı özel haklar sağlar.
1992 Maastricht Antlaşması öncesinde, Avrupa Toplulukları antlaşmaları ekonomik bakımdan etkin kişilere hareket özgürlüğü sağlıyordu ama genellikle diğer kişilere bu hak tanınmıyordu. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nu kuran Paris Antlaşması bu sanayi alanlarında işçilerin ülkelerarası serbest dolaşımına izin veriyordu.[1] 1957 Roma Antlaşması ise, tüm işçilerin ve hizmet sektörünün üye ülkeler arasında serbest dolaşımını sağladı.[2] Ancak bu antlaşma hükümleri Avrupa Adalet Divanı tarafından yalnızca ekonomik alanda sınırlı olarak yorumlanmadı ve daha geniş bir toplumsal düzeye yayıldı.[3] Genel anlamıyla Maastricht Antlaşması'nda oluşturulan Avrupa Birliği vatandaşlığı kavramı Amsterdam Antlaşması'nda daha da geliştirilmiş ve koşulları iyileştirilmiştir. Bu antlaşmada Avrupa Birliği vatandaşı olmanın, ulusal kimliğin yerini almadığı, onu yalnızca tamamladığı belirtilmiştir.
Roma Antlaşması'nda birliğe üye ülkelerin vatandaşı olan kişilere verilen haklar şunlardır:[4]
1951/1952 | 1957/1958 | 1965/1967 | 1992/1993 | 1997/1999 | 2001/2003 | 2007/2009 ? |
Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) | ||||||
Euratom (Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu) | ||||||
Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) |
Avrupa Topluluğu (AT) | |||||
...Avrupa Toplulukları: AKÇT, AET (AT, 1993), Euratom | Adalet ve İç işleri (AİŞ) |
|||||
Güvenlik Güçleri ve Adalet Alanında İş Birliği | ||||||
Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası (ODGP) | ||||||
A V R U P A B İ R L İ Ğ İ ( A B ) | ||||||
Paris Antlaşması | Roma Antlaşması | Brüksel Antlaşması | Maastricht Antlaşması | Amsterdam Antlaşması | Nice Antlaşması | Lizbon Antlaşması |
"ÜÇ SÜTUN" - AT (AKÇT, AET/AT, Euratom), AİŞ, PJCC |