Afrika'da LGBT hakları
Günümüzde Afrika'da LGBT hakları toplumumuzda büyük önem kazanan bir konudur. Ortaya çıkışından itibaren çeşitli alanlarda farklı görüş ve tartışmalara yol açmıştır. Afrika'da LGBT hakları'in etkisi tek bir alanla sınırlı olmayıp günlük yaşamın birçok yönüne uzanmaktadır. Bu nedenle bu konuyu iyice analiz etmek, sonuçlarını ve sonuçlarını anlamak çok önemlidir. Bu makalede, bu olguya geniş ve eleştirel bir bakış açısı kazandırmak amacıyla Afrika'da LGBT hakları'in önemini ve farklı bağlamlardaki etkisini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
Eşcinsel evlilikler yasal
Başka tür birliktelikler yasal
Yurtdışında yapılan evlilikler yasal
Eşcinsel çiftlere yönelik herhangi bir tanıma yok
Eşcinsellik yasa dışı Ceza
Ömür boyu hapis
Ölüm cezası
Afrika'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları dünyanın diğer bölgeleriyle kıyaslandığında oldukça kısıtlıdır. BBC eşcinselliğin 38 Afrika ülkesinde yasa dışı olduğu tahmin etmektedir. 13 devlette ise eşcinsellik yasaldır ya da bu konuyla ilgili yasa yoktur.[1]
Son yıllarda çok daha fazla sayıda birinci dünya ülkesi eşcinselliğin yasak olduğu ülkelere yapılan yardımları azaltmakta ya da yasaklamaktadır.[2] Buna rağmen çok sayıda ülke hala uluslararası insan haklarını ihlal etmekte ve LGBT haklarını görmezden gelmektedir[3] ve bazı durumlarda LGBT yaşam tarzına karşı baskıları artıran yasalar gündeme gelmektedir.[4]
Moritanya, Sudan ve Kuzey Nijerya'da eşcinsellik ölüm cezasına çarptırılabilinecek kadar ağır bir suçtur. Uganda'da eşcinsellikle suçlananlar en fazla hayat boyu hapis cezasına çarptırılır. Güney Afrika ise anayasasında gey ve lezbiyen haklarını garanti ederek eşcinsel evlilikleri yasalaştırdığından kıtada gey ve lezbiyenlere karşı en özgürlükçü ülkedir.
Ülkesine göre tanıma
Kuzey Afrika
| Ülke: | Eşcinsellik yasal? | Eşcinsel ilişkilerin tanınması | Eşcinsel evlilik | Eşcinsellerin evlat edinmesi | Orduda eşcinsellik yasal? | Ayrımcılık karşıtı yasalar (cinsel yönelim) | Cinsiyet kimliği ile ilgili yasalar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Cezayir
|
 1966'dan beri yasadışı (Ceza: Para cezası - 2 yıla kadar hapis)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Fas (Batı Sahra ile birlikte)
|
Yasadışı (Ceza: 3 yıla kadar hapis)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Güney Sudan
|
1899'dan beri yasadışı (Ceza: 10 yıla kadar)
|
|
2011'den beri anayasal yasak
|
|
|
|
|
 Mısır
|
De facto olarak yasadışı[5]
|
|
|
|
|
|
|
 Libya
|
Yasadışı (Ceza: 3 yıla kadar hapis).[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Sudan
|
1899'dan beri yasadışı (Ceza: Erkekler için üçüncü, kadınlar için dördüncü cezada ölüm)
|
|
|
|
|
|
|
 Tunus
|
Yasadışı (Ceza: Para cezası - 3 yıl)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
Batı Afrika
| Ülke: | Eşcinsellik yasal? | Eşcinsel ilişkilerin tanınması | Eşcinsel evlilik | Eşcinsellerin evlat edinmesi | Orduda eşcinsellik yasal? | Ayrımcılık karşıtı yasalar (cinsel yönelim) | Cinsiyet kimliği ile ilgili yasalar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Benin
|
 Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı; rüşt yaşı farklı)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Burkina Faso
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı)[5]
|
|
1991'den beri anayasal yasak
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Fildişi Sahili
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı; rüşt yaşı farklı)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Gambiya
|
|
|
|
|
|
| |
 Gana
|
Erkek 1860'lardan beri yasadışı (Ceza: 10 yıla kadar hapis)Kadın hiçbir zaman yasaklanmadı[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Gine
|
Yasadışı (Ceza: 6 ay ile 3 yıl arası)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Gine Bissau
|
1993'ten beri yasal[5] + BM deklarasyonu imzalandı |
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Liberya
|
Yasadışı (Ceza: 1 yıl hapis)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Mali
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Moritanya
|
Yasadışı (Ceza: Ölüm cezası; 1987'den beri uygulanmadı)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Nijer
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı; rüşt yaşı farklı)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Nijerya
|
1901'den beri yasadışı (Ceza eyaletlere göre değişken)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Senegal
|
Yasadışı (Ceza: 1 ay ile 5 yıl arası)
|
|
|
Bilinmiyor |
|
| |
 Sierra Leone
|
Erkek 1861'den beri yasadışı (Ceza: Ölüm; uygulanmıyor) Kadın yasal[5] + BM deklarasyonu imzalandı |
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Togo
|
1884'ten beri yasadışı (Ceza: Para cezası ya da 3 yıla kadar hapis)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Yeşil Burun
|
2004'ten beri yasal[5] + BM deklarasyonu imzalandı |
|
|
|
Bilinmiyor | Bazı eşcinsel karşıtı ayrımcılıklar yasaktır
|
Bilinmiyor |
Orta Afrika
| Ülke: | Eşcinsellik yasal? | Eşcinsel ilişkilerin tanınması | Eşcinsel evlilik | Eşcinsellerin evlat edinmesi | Orduda eşcinsellik yasal? | Ayrımcılık karşıtı yasalar (cinsel yönelim) | Cinsiyet kimliği ile ilgili yasalar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Çad
|
2017'den beri yasa dışı 50.000 ile 500.000 FCFA arası değişen para cezası ile 3 ay ile 2 yıl arası deeğişen hapis cezası
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Demokratik Kongo Cumhuriyeti (eski Zaire)
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı)[5]
|
|
2005'ten beri anayasal yasak
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Ekvator Ginesi
|
Yasal[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Gabon
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı; rüşt yaşı farklı)[5] + BM deklarasyonu imzalandı |
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Kamerun
|
1972'den beri yasadışı (Ceza: Para cezası ile 5 yıl arası)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Kongo Cumhuriyeti
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı; rüşt yaşı farklı)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Orta Afrika Cumhuriyeti
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı)[5] + BM deklarasyonu imzalandı |
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Saint Helena
|
2001'den beri yasal[5] + BM deklarasyonu imzalandı |
Bilinmiyor |
|
|
Evet (Birleşik Krallık Ordusuna bağlıdır)
|
Evet (Birleşik Krallık altında: Equality Act 2010)
|
2013'ten beri
|
 São Tomé and Príncipe
|
2012'den beri yasal[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
Güneydoğu Afrika
| Ülke: | Eşcinsellik yasal? | Eşcinsel ilişkilerin tanınması | Eşcinsel evlilik | Eşcinsellerin evlat edinmesi | Orduda eşcinsellik yasal? | Ayrımcılık karşıtı yasalar (cinsel yönelim) | Cinsiyet kimliği ile ilgili yasalar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Burundi
|
2009'dan beri yasadışı (Ceza: 3 ay ile 2 yıl arası hapis)[6]
|
|
2005'ten beri anayasal yasak
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Kenya
|
1897'den beri yasak (Ceza: 14 yıla kadar hapis)
|
|
2010'dan beri Anayasa Madde 45 nedeniyle yasak[7]
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Ruanda
|
1916'dan beri yasal (Rüşt yaşı farklı)[5] + BM deklarasyonu imzalandı |
|
2003'ten beri Anayasa Madde 26 nedeniyle yasak
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Uganda
|
Erkek 1984'ten beri yasak (Ceza: 14 yıla kadar hapis) Kadın 2000'den beri yasak (Ceza: 7 yıla kadar hapis) |
|
2005'ten beri yasak
|
|
|
|
|
 Tanzanya
|
Yasadışı (Ceza: Ömür boyu hapse kadar)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
Afrika Boynuzu
| Ülke: | Eşcinsellik yasal? | Eşcinsel ilişkilerin tanınması | Eşcinsel evlilik | Eşcinsellerin evlat edinmesi | Orduda eşcinsellik yasal? | Ayrımcılık karşıtı yasalar (cinsel yönelim) | Cinsiyet kimliği ile ilgili yasalar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Cibuti
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Eritre
|
Yasadışı (Ceza: 3 yıla kadar hapis cezası; uygulanmıyor)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Etiyopya
|
Yasadışı (Ceza: 10 yıla kadar hapis)[5]
|
|
|
Bilinmiyor |
|
| |
 Somali
|
Yasadışı (Ceza: 3 yıla kadar hapis)[5]
|
|
|
|
|
|
Hint Okyanusu Ülkeleri
| Ülke: | Eşcinsellik yasal? | Eşcinsel ilişkilerin tanınması | Eşcinsel evlilik | Eşcinsellerin evlat edinmesi | Orduda eşcinsellik yasal? | Ayrımcılık karşıtı yasalar (cinsel yönelim) | Cinsiyet kimliği ile ilgili yasalar | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Komorlar
|
Yasadışı (Ceza: 5 yıla kadar hapis ya da para cezası)[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
| ||
 Madagaskar
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı; rüşt yaşı farklı)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor | ||
 Mauritius
|
Erkek yasadışı Kadın yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı).[5][8] + BM deklarasyonu imzalandı |
|
|
|
Bilinmiyor | Tüm eşcinsel karşıtı ayrımcılıkları yasaklamıştır.[9]
|
Bilinmiyor | ||
 Réunion (Fransa'nın denizaşırı toprağı)
|
Yasal (Hiçbir zaman yasaklanmadı)
|
Pacte civil de solidarité 1999'dan beri |
2013'ten beri yasal
|
2013'ten beri yasal
|
|
Tüm eşcinsel karşıtı ayrımcılıklar yasaktır
|
Sterilizasyon gereklidir
| ||
| Réunion (Fransa'nın denizaşırı toprağı)
|
1791'den beri yasal
|
Pacte civil de solidarité 1999'dan beri |
2013'ten beri yasal
|
2013'ten beri yasal
|
|
Tüm eşcinsel karşıtı ayrımcılıklar yasaktır
|
Sterilizasyon gereklidir
| ||
 Şeyşeller
|
Yasal | 2016'dan beri yasal + BM deklarasyonu imzalandı |
|
|
|
Bilinmiyor | Tüm eşcinsel karşıtı ayrımcılıklar yasaktır
|
Bilinmiyor |
Güney Afrika
| Ülke: | Eşcinsellik yasal? | Eşcinsel ilişkilerin tanınması | Eşcinsel evlilik | Eşcinsellerin evlat edinmesi | Orduda eşcinsellik yasal? | Ayrımcılık karşıtı yasalar (cinsel yönelim) | Cinsiyet kimliği ile ilgili yasalar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Angola
|
2021'den beri yasal
|
|
|
|
Bilinmiyor | Tüm eşcinsel karşıtı ayrımcılığı yasaklar
|
2015'den beri yasal
|
 Botswana
|
2019'dan beri yasal
|
|
|
|
Bilinmiyor | Bazı eşcinsel karşıtı ayrımcılığı yasaklar
|
2017'den beri yasal
|
 Lesoto
|
Erkek 2012'den beri yasal Kadın hiçbir zaman yasaklanmadı[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor 2011 tarihli Ulusal Kimlik Kartları Yasası 9 uyarınca cinsiyeti muhtemelen değiştirebilir |
 Malavi
|
1891'den beri yasadışı (14 yıla kadar hapis ya da kırbaç; yasa 2012'den beri askıda)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Mozambik
|
2015'ten beri yasal[10]
|
|
|
|
Bilinmiyor | Bazı eşcinsel karşıtı ayrımcılıkları yasaklamıştır[9]
|
Bilinmiyor |
 Namibya
|
Erkek 1920'den beri yasadışı (Uygulanmıyor) Kadın her zaman yasal
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
1963 tarihli Doğumlar,Evlilikler ve Ölümler Kayıt yasası uyarınca
|
 Güney Afrika
|
Erkek 1994'ten beri yasal, Kadın hep yasaldı + BM deklarasyonu imzalandı |
Eşcinsel evlilikler 2006'dan beri, kısıtlı tanınan kayıtlı birliktelikler 1998'den beri yasaldır
|
2006'dan beri yasal
|
2002'den beri yasal
|
1998'den beri
|
Tüm cinsel yönelim temelli ayrımcılıkları nefret söylemiyle birlikte yasaklamıştır
|
Ayrımcılık karşıtı yasalar cinsiyet kimliğini de dahil ederek yorumlanır; yasal cinsiyet cerrahi ya da tıbbi tedaviden sonra değiştirilebilir
|
 Swaziland
|
Erkek 1880'lerden beri yasadışı Female legal. Pending law includes outlawing lesbian sex conduct.[5]
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor |
 Zambiya
|
1911'den beri yasadışı (Ceza:14 yıla kadar hapis)
|
|
|
|
Bilinmiyor |
|
|
 Zimbabwe
|
Erkek 1891'den beri yasadışı Kadın yasal[5]
|
|
2013'ten beri anayasal yasak
|
|
Bilinmiyor |
|
Bilinmiyor
|
Kısıtlı Tanınan Devletler
| Ülke: | Eşcinsellik yasal? | Eşcinsel ilişkilerin tanınması | Eşcinsel evlilik | Eşcinsellerin evlat edinmesi | Orduda eşcinsellik yasal? | Ayrımcılık karşıtı yasalar (cinsel yönelim) | Cinsiyet kimliği ile ilgili yasalar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Batı Sahra (%80 Fas tarafından kontrol ediliyor)
|
Yasadışı (Ceza: 3 yıla kadar hapis)
|
|
|
|
|
|
|
 Somaliland
|
1941'den beri yasadışı (Ceza: 3 yıla kadar hapis cezası) |
|
|
|
|
|
|
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ BBC NEWS Afrikalı lezbiyenler değişim talep ediyor 17 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 27 Şubat2008
- ^ Cameron threat to dock some UK aid to anti-gay nations 26 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 30 Ekim 2011
- ^ Gana yardım tehditlerine rağmen eşcinsellere haklarını vermeyi reddediyor 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2 Kasım 2011
- ^ Uganda fury at David Cameron aid threat over gay rights 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 31 Ekim 2011
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad State-sponsored Homophobia A world survey of laws prohibiting same sex activity between consenting adults
- ^ Burundi ölüm cezasını kaldırıyor ancak eşcinselliği yasaklıyor 27 Nisan 2009.
- ^ The Proposed Constitution Of Kenya
- ^ The Sexual Offences Bill 2007
- ^ a b Africa: Outspoken activists defend continent's sexual diversity
- ^ Mozambique Gay Rights Group Wants Explicit Constitutional Protections
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Afrika'da LGBT hakları ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
- African Veil — Afrika LGBT haber sitesi
- Africans and Arabs come out online16 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Behind the Mask, Afrika LGBT dergisi
- Afrikalı Lezbiyenler Koalisyonu 4 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pink & Black dergisi
- Afrol'dan LGBT Hikayeleri
- Eşcinselliğin Ahlakı — Ülkesine göre kabul etme