Abbas Halim Paşa

Abbas Halim Paşa (1866, Kahire – 1934, Kahire), Osmanlı Devlet adamı, Mısır prensi.

Osmanlı Devleti’nde sadrazamlık yapmış Sait Halim Paşa’nın kardeşidir. Malta sürgünlerindendir. Sanatsever bir kişi olan Abbas Halim Paşa, hayatı boyunca pek çok sanatçıya maddi destek sağlamış; milli şair Mehmet Âkif Ersoy’un yakın dostu ve hâmisi olmuştur.

1866’da Kahire’de dünyaya geldi. Babası, Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğullarından Mehmed Abdülhalim Paşa’dır. Halim Paşa, Hıdiv İsmail Paşa ile arası açılınca İstanbul’a yerleşmiş, oğulları Abbas ve Sait’i İstanbul’da yetiştirmişti.

Abbas Halim, İstanbul’da özel hocalardan ders alarak eğitim gördükten sonra ağabeyi Sait ile birlikte İsviçre’de yükseköğrenim gördü. İstanbul’a döndükten sonra devlet memurluğuna başladı. Osmanlı Devleti’nde Devlet Şûrası (Danıştay) üyeliği yaptı. Kardeşi Sait Halim Paşa’nın sadrazamlığı sırasında bir yıl kadar Bursa valiliği görevinde bulundu ve 1915 yılında Nafıa Nâzırı (Bayındırlık Bakanı) oldu. Sait Halim Paşa’nın istifasının ardından kabineden ayrıldı. İstanbul’un işgalinden sonra İngilizler tarafından Malta’ya sürüldü, orada iki yıl kaldı.

Sürgünden döndükten sonra bir süre İstanbul’da yaşadı ve tekrar Mısır’a döndü. Çocuklarının hocası olan Mehmet Akif ile dostluğunu ömür boyu sürdürdü. Onun daveti üzerine ömrünün son yıllarını Mısır’da geçiren Akif; “El-Uksur’da” şiirini ona ithaf etmiş, ayrıca kendisine hitaben iki manzum tebrik ile “Arîza” isimli iki de manzume yazmıştır.^[1] Pek çok gencin yurt dışında okumasına destek olan, ilim, fikir ve sanat adamlarını koruyan Abbas Halim Paşa’nın desteklediği sanatçılar arasında şair Ahmed Şevki, Ressam Halil Paşa, ressam Fikret Mualla,^[2] ressam Feyhaman Duran da vardır.^[3]

1934 yılında Kahire’de hayatını kaybetti.

Heybeliada’nın kuzeybatı kesimindeki Abbashalimpaşa Mahallesi, onun adını taşır. Paşa, burada "Abbas Paşa Köşkleri" denen köşkleri ve Beyoğlu'ndaki Mısır Apartmanı'nı yaptırmıştır.^[4]