İran Anayasası

Günümüz dünyasında İran Anayasası her yaştan ve her kültürden insanın dikkatini çeken bir konudur. Bu konunun önemi, medyada geniş yer almasına ve toplumun farklı kesimlerinde uyandırdığı artan ilgiye de yansımıştır. Uzmanlar ve hobiciler, bu konuyu ve sonuçlarını araştırmaya zaman ve kaynak ayırmanın nedenlerini bulmuşlardır. Bu makalede, İran Anayasası'i farklı açılardan inceleyeceğiz, çeşitli alanlardaki etkisini analiz edeceğiz ve mevcut bağlamda önemini daha iyi anlamak için perspektifler sunacağız.

İran Anayasası
Özgün adقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
Oluşturulma24 Ekim 1979
Onaylanma3 Aralık 1979
KonumUzmanlar Meclisi
Yazar(lar)Uzmanlar Meclisi Üyeleri

İran Anayasası (Farsça: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران, "Kanun-i Esasi Cumhuriye İslami İran"), 3 Aralık 1979'da referandumla kabul edildi[1][2] ve 1906 İran Anayasası'nın yerine yürürlüğe girdi.[3] 28 Temmuz 1989'da değiştirildi.[4] Anayasa teokratik ve demokratik unsurlardan oluşan melez bir yapıya sahip deniliyor. Birinci ve ikinci maddeler İran'ın teokratik temelini belirler, altıncı madde cumhurbaşkanlığı ve parlamento için popüler seçimleri zorunlu kılıyor.[5] Bununla birlikte, tüm demokratik usuller ve haklar, Anayasa Koruma Konseyi'ne ve sekizinci bölümde yetkileri açıklanan Dini Lider'e bağlıdır.[6]

1989 değişikliği

24 Nisan 1989'da Ruhullah Humeyni, Anayasayı Değiştirme Meclisini düzenleyen bir kararname yayınladı. Anayasada 5. 107. 109. ve 111. maddelerde değişikliğe gitmiş ve dini liderin merci-i taklid olma veya genel beğeniyle seçilmesi gereğini ortadan kaldırmıştır.[7] İslami Şûra Meclisi ile Anayasa Koruma Konseyi arasında çıkan anlaşmazlıkları çözmek için Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi'ni kalıcı hale getirdi ve başbakanlığı kaldırdı. Değişiklikler, 28 Temmuz 1989'da referandum ile onaylandı.

Kaynakça

  1. ^ Mahmood T. Davari (1 Ekim 2004). The Political Thought of Ayatollah Murtaza Mutahhari: An Iranian Theoretician of the Islamic State. Routledge. s. 138. ISBN 978-1-134-29488-6. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 
  2. ^ Eur (31 Ekim 2002). The Middle East and North Africa 2003. Psychology Press. s. 414. ISBN 978-1-85743-132-2. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 
  3. ^ Constitutional Background 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hauser Global Law School Program
  4. ^ "Constitutional Background". 8 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 
  5. ^ Francis Fukuyama (28 Temmuz 2009). "Francis Fukuyama: Iranian constitution democratic at heart - WSJ". WSJ. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 
  6. ^ "A Detailed Analysis of Iran's Constitution - World Policy Institute". worldpolicy.org. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 
  7. ^ Moin, Baqer, Khomeini, (2001), s. 293